سالهاست که افغانها در گوشه و کنار تهران زندگی میکنند و به یکی از بزرگترین خانوادههای اتباع خارجی در ایران تبدیل شدهاند. طبق گزارشهای سازمان بینالمللی مهاجرت، روند بازگشت این اتباع به افغانستان سرعت گرفته و در سه سال اخیر حدود ۳.۷ میلیون نفر به ایران بازگشتهاند. این وضعیت باعث شده تا قیمت اجاره خانهها در تهران برای ساکنان بومی دشوارتر شود.
از سال ۲۰۲۰ میلادی، نزدیک به هشت میلیون افغان کشور خود را ترک کردهاند. بسیاری از آنها به دلایل اقتصادی و کمبود فرصتهای شغلی به ایران آمدهاند. حالا با افزایش تعداد افغانها در تهران، فشار بر بازار مسکن نیز بیشتر شده و انتظار مردم از مسئولان برای ساماندهی وضعیت بازار افزایش یافته است.
هادی سرخوش، تحلیلگر بازار مسکن، میگوید که افغانها در تمامی مناطق تهران ساکن هستند و برخی محلهها بهخصوص در مناطق شمالی، مرکزی و جنوبی میزبان این اتباعاند. بسیاری از خانهها در این مناطق بدون سند هستند و صاحبخانهها ترجیح میدهند این واحدها را به افغانها اجاره دهند، چرا که این گروه از مشکلات قانونی کمتری برخوردارند.
این وضعیت میتواند تبعات جدی برای بازار مسکن داشته باشد. افغانها معمولاً به اجاره خانههای دربست و حیاطدار تمایل دارند تا چند خانوار بتوانند در آن سکونت کنند. آنها معمولاً اجارهها را به صورت ماهانه پرداخت میکنند و تمایل چندانی به پرداخت ودیعه ندارند. این تغییرات نه تنها بر روی قیمت اجارهها تأثیرگذار است، بلکه باعث ایجاد فشار بر ساکنان بومی و خانوادههای ایرانی نیز شده است.
وضعیت فعلی بازار مسکن نشاندهنده چالشهای بزرگ اجتماعی و اقتصادی است که بهویژه برای اقشار آسیبپذیر جامعه ایجاد شده است.