مصرف کنسرو ماهی تن در ایران به یکی از بخش‌های مهم رژیم غذایی بسیاری از مردم تبدیل شده است. این محصول به دلیل مزایای متعدد آن از جمله سهولت استفاده، ماندگاری بالا و ارزش غذایی آن میان مردم محبوبیت دارد.
در حالی که پیش از این با گرانی کالا‌هایی نظیر گوشت قرمز و مرغ، کنسرو ماهی تن ماده غذایی جایگزین محسوب می‌شد، اکنون قیمت این محصول از مرغ هم بالاتر رفته است.
داده‌های به‌دست‌آمده حاکی از آن است که قیمت کنسرو ماهی تن از سال ۹۱ تاکنون افزایش چشمگیری پیدا کرده است. تن ماهی از سال ۹۱ تا ۹۵ نرخ پنج هزار تا ۶ هزار و ۵۰۰ تومانی خود را حفظ کرد.
در سال ۹۷ قیمت کنسرو ماهی تن بین ۹ هزار تا ۱۰ هزار تومان متغیر بود. اما در سال ۹۸ قیمت آن افزایش چشمگیری پیدا کرد و به ۱۵ هزار تا ۱۹ هزار تومان رسید.
قیمت تن ماهی در سال ۱۴۰۰ هم افزایش یافت و این محصول با قیمت ۲۰ هزار تا ۳۸ هزار تومان در فروشگاه‌ها به فروش می‌رسید. این نرخ در سال ۱۴۰۱ ثابت ماند و تغییری پیدا نکرد.
در سال ۱۴۰۲ باز هم قیمت تن ماهی نجومی شد و این محصول ۷۵ هزار تومان قیمت‌گذاری شد. در حال حاضر قیمت تن ماهی از ۷۵ هزار تومان شروع می‌شود و تا ۹۴ هزار و ۳۰۰ تومان ادامه دارد.
کنسرو ماهی تن ۸۹ هزار تومان، یعنی معادن ۱۷۸۰ درصد، رشد کرده است. همین باعث شده تن ماهی از سفره بسیاری از خانواده‌های ایرانی حذف شود.
علت افزایش قیمت تن ماهی در سال ۱۳۹۸
عوامل مختلفی در سال‌های گذشته باعث افزایش قیمت کنسرو ماهی تن شده‌اند. یکی از سال‌هایی که این محصول با افزایش قیمت چشمگیری مواجه شد، سال ۱۳۹۸ بود.
کاوه زرگران، دبیر کانون انجمن‌های صنایع غذایی، اعلام کرد علت اصلی این افزایش قیمت، خارج شدن گوشت ماهی تن از فهرست کالا‌هایی بود که ارز دولتی دریافت می‌کردند.
به گفته زرگران، در این سال مشکلاتی نیز در زمینه واردات قوطی و درِ آسان بازشو وجود داشت که به افزایش قیمت‌ها دامن زد.
علت افزایش قیمت تن ماهی در سال ۱۴۰۲
عباس مختاری، مدیرکل دفتر بهبود کیفیت، فراوری و توسعه بازار سازمان شیلات، علت افزایش قیمت تن ماهی را افزایش قیمت نهاده‌های تولید کنسرو در سطح جهانی عنوان کرده است.
افزایش قیمت نهاده‌های تولید نظیر ماده اولیه ماهی تن، قوطی، افزایش دستمزد، کاهش واردات ماهی برای تنظیم بازار، عدم تخصیص به‌موقع ارز، زمان‌بر شدن تخصیص ارز به دلیل تغییر گروه کالایی این محصول و افزایش هزینه‌های تمام‌شده ماهی تن در آب‌های بین‌المللی باعث افزایش قیمت این محصول در سال ۱۴۰۲ شده است.
میزان تولید کنسرو ماهی تن
مسعود بختیاری، رئیس هیات‌مدیره سندیکای صنایع کنسرو، درباره میزان ظرفیت کارخانه‌ها برای تولید کنسرو در گفتگو با افکارنیوز توضیح داد، ظرفیت اسمی سالانه کارخانه‌های تولیدکننده کنسرو ماهی، بیش از ۹۰۰ میلیون قوطی کنسرو است. اما آمار اعلامی سازمان شیلات نشان می‌دهد در پنج ۶ سال گذشته، ۵۰۰ تا ۶۰۰ میلیون قوطی کنسرو در کارخانه‌ها تولید شده است.
او درباره میزان تولید کنسرو در سال جاری گفت، کارخانه‌های تولید کنسرو با ۵۰ درصد ظرفیت فغالیت می‌کنند. اکنون ۲۵۰ تا ۳۰۰ میلیون قوطی کنسرو در کشور تولید می‌شود.
تحریم عامل کاهش واردات کنسرو ماهی تن
رئیس هیات مدیره سندیکای صنایع کنسرو ایران درباره واردات تن ماهی توضیح داد، شرایط تحریم باعث شده واردات این محصول از ۴۰ تا ۵۰ هزار تن به ۲۰ هزار تن برسد.
او درباره چالش‌های ثبت سفارش کالا تصریح کرد، در حال حاضر چهار هزار تن ماهی تون در بندر رسوب کرده و قبض انبار سازمان دامپزشکی هم دریافت کرده است. به دلیل تعلل دستگاه‌های اجرایی، طبق برآورد‌های انجام‌شده، تولیدکنندگانی که ماهی تن وارد کرده‌اند، باید روزانه ۲۵ هزار دلار به شرکت‌های کشتیرانی خارجی هزینه دموراژ پرداخت کنند.
قیمت کنسرو ماهی تن در سال جاری ثابت مانده است؟
بختیاری با اشاره به افزایش نیافتن قیمت تن ماهی گفت، با وجود افزایش هزینه حمل‌ونقل، دستمزد، حامل انرژی، قوطی و در، امسال افزایش قیمتی اعمال نشده و تن ماهی با قیمت سال گذشته در اختیار مصرف‌کننده قرار می‌گیرد.
بر اساس این گزارش، رشد نجومی قیمت تن ماهی باعث حذف این محصول از سفره خانواده‌های ایرانی شده است. از همین رو تن ماهی در بین مردم به غذای تجملی تبدیل شده است. احتمال می‌رود عواملی نظیر تحریم‌ها، افزایش هزینه‌های تولید، حمل‌نقل و... سبب افزایش مجدد قیمت این محصول شود.
