کمک هزینه بارداری یکی از خدمات سازمان تامین اجتماعی است که زنان بیمه شده در صورت داشتن شرایط لازم می‌توانند از این خدمت برخوردار شوند، اما یکی از سوالات مطرح شده از سوی بیمه شدگان این است که چنانچه متقاضی پس از استراحت بارداری درخواست برگشت به کار داشته و کارفرما از قبول وی اجتناب کند و یا در اتمام قرارداد بیکار شود، تکلیف او چیست؟
براساس ماده ۶۷ قانون تامین اجتماعی در صورتیکه بیمه شده زن ظرف یکسال قبل از زایمان سابقه پرداخت حق بیمه ۶۰ روز را داشته باشد میتواند به شرط عدم اشتغال به کار از کمک بارداری استفاده کند. کمک بارداری معادل دو سوم آخرین مزد یا حقوق روزانه بیمه شده با در نظر گرفتن تعداد روز‌های استراحت است و آخرین مزد یا حقوق روزانه بیمه شده مطابق ماده ۶۳ قانون تامین اجتماعی عبارت از مجموع کل دریافتی مشمول کسر حق بیمه بیمه‌شده در آخرین ۹۰ روز قبل از شروع استراحت تقسیم بر تعداد روز‌های کار است.
شرایط دریافت کمک هزینه بارداری به این شرح است که بیمه شده ظرف یک سال قبل از زایمان، حق بیمه ۶۰ روز کار را به سازمان تأمین اجتماعی پرداخت کرده باشد و قبل از شروع استراحت مشغول به کار بوده و یا در مرخصی استحقاقی باشد. ضمناً نباید در مدت استراحت مشغول به کار باشد و مزد یا حقوق دریافت کرده باشد.
در اجرای مصوبه ۲۶ اردیبهشت ماه سال ۱۴۰۰ هیئت وزیران درخصوص الحاق تبصره به بند (۱) تصویب‌نامه مبنی بر پیش‌بینی بار مالی ناشی از افزایش مدت مرخصی زایمان در لوایح بودجه سنواتی و یا لحاظ کردن به عنوان دیون دولت، مدت مرخصی زایمان از ۶ ماه به ۹ ماه افزایش یافته است.
مدت مرخصی زایمان برای مادرانی که زایمان آنان سه قلو و بیشتر باشد یک سال است. ضمناً بیمه شده میتواند براساس گواهی پزشک معالج حداکثر به میزان دو ماه از مدت مرخصی زایمان را مشروط بر آنکه متصل به تاریخ زایمان باشد، قبل از زایمان استفاده کند. چنانچه بیمه‌شده طی دوره بارداری به عوارضی دچار شود که سلامتی مادر و فرزند را تهدید کند و طبق نظر پزشک معالج و تائید شورای پزشکی سازمان، نیاز به استراحت پزشکی قبل از شروع استراحت زایمان داشته باشد، مدت استعلاجی از مدت مرخصی زایمان کسر نشده و غرامت دستمزد ایام بارداری قابل پرداخت خواهد بود.
مدت استفاده بیمه شده از غرامت دستمزد و مرخصی زایمان جزو سوابق بیمهای بیمه‌شدگان زن محسوب میشود.
در ادامه سامانه ارتباطات و نظارت مردمی سازمان تامین اجتماعی به برخی از پرسش‌های مطرح شده از سوی مردم پاسخ داده است:
مشمولان دریافت کمک بارداری چه کسانی هستند؟
بیمه‌شدگان اجباری اعم از آنکه مشمول قانون کار باشند یا نه از این حمایت برخوردار هستند. البته مطابق ماده ۶۴ قانون تامین اجتماعی در مواردی که کارفرمایان طبق قوانین و مقررات دیگری مکلف به پرداخت حقوق یا مزد بیمه‌شدگان خود در ایام مرخصی زایمان باشند، سازمان تامین اجتماعی صرفا عهده‌دار امور درمان آنان خواهد بود.
برای ثبت درخواست کمک هزینه بارداری به صورت غیرحضوری چه مدارکی لازم است؟
بیمه‌شدگان زن با ارائه درخواست در سامانه خدمات غیرحضوری و بارگذاری مدارک و مستندات مربوطه شامل تصویر شناسنامه مادر، گواهی ولادت یا شناسنامه فرزند و گواهی پزشک ذیربط، می‌توانند از مرخصی زایمان بهره‌مند شوند.
مرخصی زایمان را از چه تاریخی می‌توان شروع کرد؟
بیمه‌شده زن میتواند در صورت درخواست و براساس گواهی پزشک معالج، حداکثر به میزان ۲ ماه از مدت مرخصی زایمان را (به شرط آنکه متصل به تاریخ زایمان باشد) قبل از زایمان استفاده کند.
چنانچه بیمه‌شده متقاضی استفاده از کمک بارداری از تاریخ زایمان باشد، اما در روز زایمان یا پس از آن کارکرد داشته باشد، کمک بارداری از چه روزی محاسبه میشود؟
مدت مرخصی زایمان از تاریخ زایمان شروع میشود، اما پرداخت به کسر ایامی که بیمه‌شده دارای کارکرد است، صورت میگیرد. به طور مثال بیمه شده‌ای که ۲۵ مهرماه سال ۱۴۰۲ زایمان کرده و حقوق مهر ماه را به صورت کامل دریافت کرده و به عبارت دیگر دارای ۳۰ روز کارکرد در مهر ماه باشد؛ مدت استراحت از ۲۵ مهرماه سال ۱۴۰۲ شروع شده و براین اساس آخرین روز مرخصی زایمان وی ۲۴ تیرماه سال ۱۴۰۳ است، اما سازمان تامین اجتماعی بابت مهر ماه مبلغی به بیمه شده پرداخت نمی‌کند.
پس از پایان مدت مرخصی زایمان به بیمه‌شده «بیمه بیکاری» تعلق میگیرد؟
درصورتی که بیکاری خارج از میل و اراده بیمه شده باشد، با احراز سایر شرایط و ضوابط قانونی امکان بهره‌مندی از مقرری بیمه بیکاری وجود دارد.
اتباع خارجی مشمول دریافت کمک بارداری می‌شوند؟
بله، در صورت احراز شرایط این امکان وجود دارد.
ایام دریافت غرامت دستمزد، کمک بارداری و بیمه بیکاری قابل انتقال به صندوق‌‌های دیگر است؟
در صورتی که سوابق ایجاد شده ناشی از غرامت دستمزد ایام بیماری و بارداری و بیمه بیکاری مورد پذیرش صندوق مقصد باشد، باتوجه به اینکه بابت این ایام حق بیمهای به سازمان تامین اجتماعی واریز نشده، صرفاً قابل اعلام بوده و حق بیمهای در این خصوص به صندوق دیگر منتقل نمی‌شود.
