سازمان منطقه آزاد چابهار در پی ایجاد زیرساخت‌های صنایع مختلف به ویژه صنایع فولادی طی سال‌های اخیر، اقدامات تسهیل‌گرانه‌ای را برای جذب گسترده سرمایه‌گذاری‌های داخلی و خارجی در دستور کار قرار داده است. تامین گاز چابهار که برای صنایع فولادی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بود، از طریق خط انتقال گاز از عسلویه به سیستان و بلوچستان امکانات وسیعی را در منطقه ایجاد کرد که این روزها با همکاری 4 پیمانکار خط انتقال گاز از ایرانشهر به چابهار نیز در حال تکمیل است.
قرار است به زودی غول‌های فولادی ایران در امتداد این پروژه دست به کار شوند و طی کنسرسیومی در این منطقه ایجاد اشتغال و تولید کنند.
همچنین منطقه آزاد چابهار اقدامات خوبی نیز در زمینه کوتاه کردن دست سرمایه‌گذاران سودجو نیز انجام داده است که در گفتگوی خبرنگار اقتصاد۲۴ با فرزین حقدل، معاون اقتصادی و سرمایه‌گذاری سازمان منطقه آزاد چابهار به آن اشاره شده است.
حقدل با اشاره به اقدامات سازمان منطقه آزاد چابهار در حوزه جذب سرمایه‌گذاری در این منطقه اظهار داشت: ما تلاش کردیم که کار سرمایه‌گذاران را تسهیل کنیم؛ اینکه همه مدارک درخواست‌کنندگان سرمایه‌گذاری تکمیل باشد و همه نیازمندی‌هایی که در قالب پکیج باید ارائه دهند از جمله مطالعات و امکان‌سنجی، طرح توجیهی، برنامه زمانبندی و مشخصات و مدارک و بقیه مدارکی که باید ضمیمه طرح آنها باشد، وجود داشته باشد. در این صورت با توجه به اینکه این‌ها را به‌روز کرده‌ایم، درخواست‌ها اول به حوزه مربوطه از جمله گردشگری، فنی و زیربنایی، بازرگانی، مدیریت صنایع و... ارسال می‌شود تا بررسی‌ها انجام شود. سپس در اولین جلسه کمیسیون اقتصادی که ما هر سه‌شنبه تشکیل می‌دهیم، طرح را بررسی می‌کنیم و در صورت تصویب، حداکثر تا یک هفته بعد از آن امکان جانمایی زمین و بستن قرارداد و انجام امور آن نیز وجود دارد.
وی افزود: اگر همه مدارک متقاضی سرمایه‌گذاری آماده باشد، در اولین جلسه کمیسیون سرمایه‌گذاری مطرح و مصوب می‌شود. خوشبختانه در سه تا چهار سال اخیر نیز چابهار با توجه به نظری که نظام و کشور بر آن داشته و بنا بر جایگاه این منطقه، مورد اهمیت بوده است. با تاکیدات مقام معظم رهبری و پیگیری‌هایی که دولت محترم داشتند، اقبال به سرمایه‌گذاری در چابهار زیاد شده است. تعداد زیادی از سرمایه‌گذاری‌های داخلی و خارجی و ایرانیان مقیم خارج کشور، تمایل به سرمایه‌گذاری در چابهار در عرصه‌های مختلف داشته‌اند. ما با تسهیلاتی که به وجود آورده‌ایم، بحث پنجره واحد را نه به صورت فیزیکی اما به صورت عملیاتی اجرایی کرده‌ایم.
مالیات برای فعالان اقتصادی مناطق آزاد؟
اخیراً با توجه به گذشت ۲۰ سال از تصویب قانون مربوط به مالیات در خصوص فعالان اقتصادی مناطق آزاد، بحث مالیات در این مناطق باز شده است. با اینحال سازمان امور مالیاتی نیز گویا به برخی فعالان اقتصادی برای پرداخت مالیات رجوع کرده است. فرزین حقدل در این خصوص تصریح کرد: مناطق آزاد مطابق قانون خاصی که به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده و یکی از مترقی‌ترین قوانین مناطق آزاد در دنیا است، سرمایه‌گذاران را به مدت ۲۰ سال، از زمان گرفتن مجوز، از پرداخت کلیه مالیات‌های موضوع مالیات‌های مستقیم معاف می‌کند. البته متاسفانه در سال‌های اخیر سازمان امور مالیاتی به طرق مختلف قانون خاص مناطق آزاد را نقض کرده و در برخی مناطق به فعالان اقتصادی مناطق آزاد تعدی شده است.
معاون اقتصادی و سرمایه‌گذاری سازمان منطقه آزاد چابهار ادامه داد: ما این موضوع را از طریق معاونت حقوقی ریاست جمهوری و دیگر مراجع پیگیری می‌کنیم تا جلوی نقض قوانین را بگیریم. به هر حال هیچ سازمانی نمی‌تواند با بخش‌نامه‌های داخلی، قانون مصوب مجلس شورای اسلامی را نقض کند. اگر نیاز به اصلاح داشته باشد باید مرجعی که آن را تصویب کرده مجدداً بازنگری کند.
جهش تولید فولاد و پتروشیمی در منطقه آزاد چابهار/ اقداماتی برای جلوگیری از سودجویی در بخش خصوصی
حقدل تاکید کرد: متاسفانه به علت عدم آشنایی با قوانین و مقررات، برخی از وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های دولتی، قانون خاص مناطق آزاد را نقض کرده‌اند ولی ما این مسئله را از مجاری قانونی پیگیری می‌کنیم. سازمان‌های مناطق آزاد ملزم هستند از حق و حقوق سرمایه‌گذارانی که به این مناطق آمده‌اند، دفاع کنند. این یکی از مواردی است که ما سفت و سخت پیگیر آن هستیم.
سرمایه‌گذاری یا سودجویی در مناطق آزاد؟
اخیراً طی سفری که اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهوری به چابهار داشت، به کوتاه کردن دست سودجوها در سرمایه‌گذاری‌ها تاکید داشته است. فرزین حقدل در این خصوص به اقتصاد۲۴ تاکید کرد: در مناطق آزاد به علت مزایایی که داشته امکان دارد برخی افراد قصد سوء استفاده داشته باشند، به طور مثال زمینی را برای اجرای پروژه‌ای می‌گیرند، اما بخشی از آن را به اجرا می‌رسانند و بقیه را ناتمام رها می‌کنند و منابع بانکی را نیز به مصارف دیگری می‌رسانند. از این دست تخلفات همه جای کشور اتفاق می‌افتد. در این سال‌ها مواردی بوده است که پروژه‌ها نیمه‌کاره رها شده و وقتی سازمان مناطق آزاد قصد پیگیری داشته، به مراحل حقوقی و دادگاهی رفته است، این مسئله البته زمانبر بوده است.
معاون اقتصادی و سرمایه‌گذاری سازمان منطقه آزاد چابهار با اشاره به اینکه در چابهار قراردادهای جدید را به صورت قرارداد اجاره زمان ساخت منعقد می‌کنیم، گفت: با فردی که متقاضی سرمایه‌گذاری است ابتدا قرارداد اجاری زمان ساخت بسته می‌شود. در این مدت زمان، فرد اجاره کمی را به سازمان منطقه آزاد چابهار پرداخت و به عنوان مستأجر زمین شناخته می‌شود. به محض اینکه عملیات ساختمانی پروژه سرمایه‌گذاری تمام شد، چه در صنعت، چه گردشگری، چه تجارت و چه در حوزه‌های بازرگانی و حمل و نقل، قرارداد فروش اجرایی خواهد شد؛ تا آن زمان که سرمایه‌گذار بابت عملیات ساخت پروژه، پایان کار نگرفته است، قرارداد فروشی امضا نمی‌شود. اگر کار را در آن زمان انجام ندهد یا نیمه‌کاره رها کند، چون مستأجر است، راحت‌تر می‌توان خلع ید کرد و زمین را از آنها پس گرفت.
حقدل ادامه داد: بنابراین کسانی الان این قراردادها را با سازمان منطقه آزاد چابهار می‌بندند که مطمئن هستند می‌خواهند کار را انجام دهند؛ اینگونه جلوی بخشی از سوءاستفاده‌ها گرفته می‌شود. بستن قرارداد اجاره زمان ساخت و سپس قرارداد فروش کمک می‌کند سوء استفاده‌ها به حداقل برسد.
وی خاطرنشان کرد: در خصوص پروژه‌هایی که از سابق مراحل ساخت آنها باقی مانده یا همین پروژه‌هایی که الان در حال انجام است، ما یک تیم کنترل پروژه قوی گذاشتیم که در سامانه نظارت در حوزه معاونت اقتصادی ایجاد شده است، که در زمان‌های مشخص از پروژه بازدید کرده و عکس می‌گیرند. آن تصاویر در سیستم آپلود می‌شود. بنابراین با یک کلیک در سیستم اتوماسیون سازمان خیلی راحت، در هر لحظه می‌توانید رصد کنید که مراحل ساخت پروژه‌ها به کجا رسیده و درصد پیشرفت آن چقدر است. در همین سامانه می‌توانیم اخطار بفرستیم. سامانه نظارت خیلی به ما کمک کرده است. البته اخیراً زمانی بابت مسئله شیوع کرونا برای سرمایه‌گذاران در نظر گرفته شده است. خارج از بحث ستاد کرونا اگر سرمایه‌گذاری به تعهدات خود عمل نکند، اخطار فسخ قرارداد برای او می‌فرستیم. تعداد زیادی از پروژه‌هایی که بلاتکلیف مانده بود، به این ترتیب فسخ و زمین‌ها پس گرفته شده است.
کنسرسیوم فولاد چابهار در راه بهره‌برداری از معدن استرالیا
معاون سرمایه‌گذاری و اقتصادی سازمان منطقه آزاد چابهار با اشاره به تسهیل‌گری خط انتقال گاز به چابهار و تاثیر آن بر صنایع این منطقه گفت: پیش از این خط لوله‌ای ساخته شده بود که قرار بود از عسلویه گاز ایران را به پاکستان و هندوستان منتقل کند. به علت اختلافاتی که بین دو کشور بوده است، این مسئله به سرانجام نرسید و خط لوله گاز در سیستان و بلوچستان کشیده شد. اگرچه فروش گاز به کشورهای شرق انجام نشد اما مزیتی برای سیستان و بلوچستان ایجاد شد تا مثل بقیه استان‌های جنوبی از منابع نفت و گاز بهره‌مند شود.
حقدل ادامه داد: براساس همین خط لوله، شهرک پتروشیمی نگین مکران را داریم که چابهار را به عنوان سومین قطب پتروشیمی ایران مطرح کرده است. درصد پیشرفت خوبی نیز داشته‌اند. مطابق برنامه‌ریزی‌های انجام شده، دو واحد پتروشیمی از این قطب نفتی قرار است، در سال ۱۴۰۱ به بهره‌برداری برسد. مرتباً پیشرفت آنها را رصد می‌کنیم. این صنایع پتروشیمی نیاز به گاز دارند.
وی تصریح کرد: سهام صنایع فولادی که در چابهار ایجاد شده متعلق به بخش خصوصی است. درصد پیشرفت پروژه آنها نیز خوب است و براساس زمانبندی کار می‌کنند. نیاز اساسی فولاد به گاز است. اخیراً نیز طرح عظیمی در کشور مصوب شده است که کنسرسیوم فولادی‌های بزرگ ایران شامل مبارکه، گل‌گهر و چادرملو برای ۱۰ میلیون تن فولاد در چابهار اعلام آمادگی کرده‌اند. این طرح یک طرح بسیار بزرگ است که بر اساس آن معدنی را در کشور استرالیا خریداری کرده و قرار است که سنگ معدن از این کشور حمل و به چابهار آورده شود. در این راستا یک خط تکمیلی تولید فولاد از سنگ آهن به انواع مقاطع فولادی یعنی کل زنجیره فولاد در چابهار شکل خواهد گرفت.
معاون سرمایه‌گذاری و اقتصادی سازمان منطقه آزاد چابهار در پایان با اشاره به نیاز صنایع فولادی چابهار به گاز خاطرنشان کرد: گازی را که تا ایرانشهر کشیده شده بود، از ایرانشهر تا چابهار ۴ قطعه شده و این چهار قطعه هر کدام به چهار پیمانکار مورد وثوق واگذار شده و درصد پیشرفت خوبی هم داشته‌اند. بر اساس چیزی که استعلام شده همزمان با به بهره‌برداری رسیدن این دو واحد پتروشیمی در سال ۱۴۰۱ این خط لوله گاز نیز تکمیل می‌شود و این واحدهای پتروشیمی می‌توانند از گاز استفاده کنند.
