سالانه مبالغ زیادی بابت بیماری های خاص در کشور هزینه می شود که این امر توجّه بیشتر به امر پیشگیری و کاهش عوامل خطر آموزش را دو چندان می کند. توجّه به بیماران خاص و تسهیل نیازهای درمانی و رفاهی بیماران سخت درمان، گام اساسی برنامه تحوّل نظام سلامت است. اجرای برنامه تحوّل نظام سلامت در کشور بر اساس سیاست های کلّی نظام سلامت ارتقای شاخص های سلامت، امید به زندگی و حفظ سلامت است.
یکی از اهداف مهمی که در این طرح در دست اقدام است، کاهش سطح پرداخت از جیب مردم است. این کار فقط در کاهش تعرفه ها یا افزایش تعهدات بیمه ای خلاصه نمی شود و می توان قسمتی از آن را در پیشگیری و رسیدگی به موقع به بیماری تعریف کرد که این خود یکی از گام های مؤثر در اقتصاد مقاومتی است.
**اجرای برنامه به صورت پایلوت در چهار شهرستان کشور
اقدامی که اخیراً دانشگاه علوم پزشکی اصفهان به آن اهتمام ویژه ای دارد و از چند وقت پیش در محافل خبری و رسانه ای از آن یاد شد، بحث غربالگری در حوزه سرطان بود. بحثی که بسیاری از متخصصین مختلف دخیل در حوزه سرطان آن را کاری مهم و لازم می دانند که هم به سیستم درمانی و هم به خود بیمار کمک می کند. گذری داشتیم بر روند اجرای این طرح و در همین رابطه اطلاعاتی هم از یکی از مسئولین گرفتیم.
کارشناس مسئولِ سرطانِ معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در مورد ارائه خدمات در امر تشخیص زودرس و غربالگری سرطان ها گفت: برای اجرای برنامه های مرتبط با خدمات سرطان به طور خاص (به صورت پایلوت) و آزمایشی یکی از استان های داوطلب انجام این کار، استان اصفهان بوده که در شهرستان شهرضا به صورت پایلوت طرح بیماری های غیر واگیر ( IRAPEN) و خدمات غیر واگیر را ادغام می کند. در سیستم شبکه، در این برنامه ادغام غربالگری و تشخیص زودرس سه سرطان پستان، روده بزرگ و سرویکس است.
دکتر زهرا روانخواه به سامان بندی بیشتر در این مورد اشاره کرده و ادامه داد: برنامه های مرتبط با سرطان پستان و سرویکس از قبل در سیستم وجود داشت و اکنون با سامان بندی بیشتری در این مورد کار انجام می شود. همچنین به آن خدمات غربالگری روده بزرگ هم اضافه خواهد شد.
روانخواه تصریح کرد: طبق این برنامه از خانم های ۳۰ تا ۷۰ سال برای آموزش و معاینات اولیه در مورد سرطان پستان و سرویکس دعوت می کنیم و غربالگری در کلیه مراکز در مورد این دو سرطان مطابق دستورالعمل خاص خود اجرا می شود.
این مسئول به ما خبر داد که برای سرطان روده بزرگ از آقایان و خانم های ۵۰ تا ۷۰ دعوت می شود تا غربالگری سرطان روده بزرگ انجام شود و در این برنامه از بروز سرطان روده بزرگ با ارائه برنامه ها و با شیوه خاص غربالگری جلوگیری می شود.
این برنامه به صورت پایلوت در چهار شهرستان کشور اجراء می شود و ان شاء الله چنانچه این طرح موفق عمل کرد بعد از یکسال ابلاغ شده و کشوری می شود.
گفتنی است که در مورد این سه سرطان برنامه غربالگری و تشخیص زودرس با فراخوان فعّال افراد اجراء خواهد شد. سرطان سرویکس یا همان سرطان دهانه رحم از سرطان های شایع نیست، امّا با برخورداری از روش غربالگری می توان از موارد مرگ و میر این سرطان پیشگیری کرد. این برنامه جزء دستورالعمل های وزارتخانه از قدیم بوده است و اکنون با قوّت بیشتری اجراء خواهد شد.
**شناخت علائم هشدار دهنده و مراجعه سریع به پزشک
کارشناس مسئول سرطان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در مورد خدمات بهداشتی در خصوص پیشگیری از سرطان ها می گوید: از اشخاصی که به طور فعّال دعوت می شوند، با پرسیدن سؤالات مرتبط که علائم هشدار دهنده این سه سرطان است، ارائه خدمات صورت می گیرد.
بهتر است همگی بدانیم که یکی از مشکلات این است که سرطان ها در مراحل پیشرفته تشخیص داده می شوند. هنگامی که افراد علائم هشدار دهنده را بشناسند، با دیدن این علائم هشدار سریع به پزشک مراجعه می کنند.
در این برنامه های پایلوت کار به این روال است که در خصوص این سه سرطان و علائم هشدار دهنده لزوم مراجعه سریع فرد به پزشک آموزش داده می شود. چنانچه افرادی دارای علائم مشکوک هستند با پرسیدن سؤالاتی از آنها، به این نتیجه می رسند که این علائم مشکوک بوده و اقدامات تشخیصی و ارزیابی بیشتری انجام می شود.
**تشخیص سریع سرطان، احتمال بالای درمان را در پی دارد
روانخواه در مورد روند اجرای این طرح به ما گفت که چنانچه سرطان در مراحل پایین تر تشخیص داده شود (مثل سرطان پستان) در روند درمان و طول عمر افراد مبتلا تغییرات بزرگی ایجاد خواهد شد و در مورد سرطان روده بزرگ حتی از ایجاد این سرطان جلوگیری خواهد شد.
اکثر سرطان ها اگر در مراحل پایین تشخیص داده شود قابل درمان خواهند بود و بیمار می تواند طول عمر طبیعی مثل سایر افراد داشته باشد. داشتن این باور که فرد مبتلا به سرطان را محکوم به مرگ بدانیم، تفکری اشتباه است و شهروندان با ارائه آموزش ها ی لازم و خود مراقبتی در می یابند که چنین امری واقعیّت ندارد.
گفتنی است به احتمال خیلی زیاد پس از شهرضا این طرح از مهر ماه ۹۵ در کل کشور اجرا می شود.
