تابستان امسال درحالی به پایان رسید که کیفیت هوای تهران طی سه ماه اخیر ۶۱ روز در شرایط قابل قبول و ۳۲ روز در شرایط آلوده قرار داشت که در این بین سهم هوای ناسالم برای گروههای حساس ۳۰ روز و سهم هوای ناسالم برای همه دو روز بود.
بر اساس شاخص AQI، علت اصلی آلودگی هوای تهران در تمام این ۳۲ روز افزایش غلظت «آلاینده ازن» بود. هرچند که غلظت ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون طی پنج روز از تابستان امسال از حد مجاز فراتر رفت اما به دلیل آنکه طی آن پنج روز آلاینده ازن شاخص به مراتب بالاتری نسبت به ذرات معلق داشت به عنوان آلاینده اصلی هوا اعلام شد.
ازن آلاینده ثانویهای است که پیش سازهای آن VOCها یا همان ترکیبات آلی فرار و ناکس هستند. این آلایندهها با تابش شدید و مستقیم نور خورشید آلاینده ازن را تولید میکنند. بررسی کیفیت هوای تهران طی پنج سال اخیر نشان میدهد که افزایش غلظت آلاینده ازن در تهران طی تابستان امسال به نوعی رکورد زده است. این آلاینده طی تابستان سال گذشته تنها ۱۷ روز از هوای تهران را آلوده کرده بود.
بر اساس اطلاعات شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، طی دومین فصل سال گذشته تهرانیها ۷۵ روز هوای قابل قبول و ۱۷ روز هوای ناسالم برای گروههای حساس داشتند همچنین کیفیت هوای پایتخت در این بازه زمانی طی یک روز ناسالم برای همه بود.
بر این اساس سال طی تابستان سال ۹۷ نیز هوای تهران ۸۰ روز در شرایط قابل قبول و ۱۳ روز در شرایط ناسالم برای گروههای حساس قرار داشت. علت آلودگی هوا طی ۱۲ روز از این ۱۳ روز افزایش غلظت آلاینده ازن و طی یک روز افزایش غلظت ذرات معلق گزارش شده است.
هر چند که افزایش تعداد خودروهای بنزینی در تهران علت اصلی افزایش تدریجی غلظت آلاینده ازن در ماههای گرم پایتخت است اما رکوردشکنی ازن در تهران طی تابستان امسال میتواند به دو مسئله مهم مرتبط باشد. اول آنکه ایجاد تغییراتی در اجرای طرح ترافیک به دلیل شیوع بیماری کووید ۱۹ در کشور سبب افزایش استفاده از خودروهای شخصی و به تبع افزایش آلایندههای پیش سازهای ازن شد. شرکت کنترل کیفیت هوای تهران پیش از این اعلام کرده بود که ایجاد تغییراتی در اجرای طرح ترافیک و بالا رفتن حجم ترافیک سبب افزایش غلظت برخی از آلایندهها در شهر تهران شده است.
عامل دیگری که میتواند سبب افزایش غلظت آلاینده ازن در تابستان تهران شده باشد، سختگیرانهتر شدن نحوه محاسبه شاخص کیفیت هوا از ابتدای امسال است. این تغییرات سبب شده است که روزهای نامطلوب ازنظر این آلاینده در ماههای گرم افزایش پیدا کند. به گفته حسین شهیدزاده - مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران - سختگیرانهتر شدن نحوه محاسبه شاخص کیفیت هوا سبب خواهد شد که در پاییز و زمستان نیز شاهد افزایش تعداد روزهای آلوده باشیم.
در تابستان سال ۹۶ آلاینده ازن فقط هفت روز از هوای تهران را آلوده کرد. کیفیت هوا در این بازه زمانی طی ۱۲ روز در شرایط ناسالم برای گروههای حساس قرار داشت که در پنج روز از این ۱۲ روز غلظت ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون از محدوده مجاز فراتر رفته بود.
پایتختنشینان در تابستان سال ۹۵، ۷۹ روز هوای قابل قبول تنفس کردند. کیفیت هوا در سه ماهه تابستان این سال ۱۴ روز در شرایط ناسالم برای گروههای حساس قرار داشت که علت آن در تمامی این ۱۴ روز افزایش غلظت ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون اعلام شده است.