دادخواست به معنای دادخواهی کردن و عدالت طلبیدن است و شخصی که دادخواهی می‌کند خواهان است و طرفی که به دادرسی می‌آید خوانده نام دارد.
اخبار اجتماعی- اقامه دعوا تشریفات مشخص به خود را دارد که با تقدیم دادخواست ضمن رعایت شرایط شکلی و قانونی آن حسب مورد به دادگاه یا شورای حل اختلاف و یا سایر مراجع قانونی می‌رود.
پس باید به شرط رسیدگی در دادگاه تقدیم دادخواست کرد، البته مواردی هم به حکم قانون وجود دارد که دادگاه بدون تقدیم دادخواست به صرف درخواست وی مکلف به رسیدگی می‌شود، با این حال باز هم رویه قضایی تقدیم دادخواست را ضروری می‌داند.
برگ دادخواست یک سندی عادی است و این برگ باید به تعداد خواندگان به علاوه یک نسخه حضور داشته باشد، یعنی اگر ۸ خواهان و ۷ خوانده داشته باشیم مجموع اوراق دادخواست باید ۸ برگ باشد.
هر دعوا باید شرایط مخصوص به خود را داشته باشد، اولین شرط آن این است که منجز باشد؛ منجز یعنی حقی که به ما اجازه می‌دهد تا بتوانیم اقامه دعوا کنیم و این باید در زمان تقدیم دادخواست وجود داشته باشد.
یکی دیگر از شرایط ذی نفع بودن است، یعنی فردی که دادخواست می‌دهد باید پیروز در دعوا باشد و از حکم دادگاه نفعی مستقیم به دست آورد.
محرز بودن سمت یا ذی سمتی (یعنی باید سمت شخصی که دادخواست می‌دهد مشخص باشد، البته وجود این امر زمانی لازم است که دادخواست را شخصی غیر از ذی نفع تقدیم کرده باشد، مانند تقدیم دادخواست توسط وکیل یا قیم یا ولی)
نکته مهم دیگر در هر فعالیت اهلیت داشتن است، یعنی کسی که اقامه دعوا می‌کند باید محجور یا مجنون نباشد و فقط کافی است اهلیت اقامه دعوایی را که می‌خواهد مطرح کند، داشته باشد.
علاوه بر اهلیت قانونی و نامشروع نبودن حق مورد ادعا هم موضوعی مهم است، یعنی دعوا درباره موضوعی مشروع باشد. بنابراین حقی که در اثر پیروزی در بازی قمار ایجاد شده باشد قابل مطالبه نیست.
