علائم اضطراب در بیماریهای روانی و انواع اختلالات فیزیکی، به ویژه در بیماریهای مرتبط با استرس، رایج است. علائم اضطراب ممکن است شامل احساس عصبی، بیقراری شدید، احساس در معرض خطر بودن، وحشت، افزایش ضربان قلب و "نفس نفس زدن"(hyperventilation) باشد.
پژوهشگران در مطالعه اخیر به این نتیجه رسیده اند، افرادی که مبتلا به مشکلات رودهای گوارشی هستند نیز دارای علائمی مانند عرق کردن، لرزش و احساس ضعف یا خستگی هستند که این علائم نیز در موارد مضطرب بودن دیده میشود.
ارتباط بین روده و مغز
پیوند قوی بین سلامت روان و تنوع باکتری در روده وجود دارد. مطالعات پیشین نشان داده است که ریزاندامگان همزیست روده قادر به تنظیم عملکرد مغز از طریق محور روده-مغز هستند. ریزاندامگان همزیست یک اصطلاح جمعی برای میکروارگانیسمهایی است که در داخل بدن انسان زندگی میکنند. ریزاندامگان همزیست یا ریزسازوارگان همزیست(Microbiome یا Microbiota ) به معنای کلی و فراگیر زیستبوم ریزاندامگان، همهٔ ژنها و تودهٔ یاختهای ریزاندامگان با در نظر نگرفتن سرده و گونهی آنها، مستقر در یک بخش ویژه را گویند. ریزاندامگان همزیست، رابطهٔ همزیستی با جانور میزبان دارند. این به این معنی است که این ریزاندامگان هم میتوانند همسفره (نوعی زندگی همزیستی که در آن یک همزیست سود میبرد و طرف دیگر نه سود میبرد و نه زیان میبیند) باشند، هم بیماریزا.
اکنون پژوهشگران "مرکز بهداشت روان شانگهای دانشکده پزشکی دانشگاه شانگهای جیائو تونگ"(Shanghai Mental Health Center at the Shanghai Jiao Tong)، دو نوع مداخله که شامل استفاده از پروبیوتیکها و روشهای غیر پروبیوتیک است را برای تنظیم میکروبهای موجود در ریزاندامگان همزیست روده ارائه کردهاند.
"بی بی یانگ"(Beibei Yang)، "جینبائو وی"(Jinbao Wei)، "پیجون جو"(Peijun Ju) و "جینگ هانگ چن"(Jinghong Chen) نویسندگان این مطالعه در پژوهش خود گفتند: ما طی این مطالعه دریافتیم که میتوان علائم اضطراب را با تنظیم ریزاندامگان همزیست روده، درمان کرد.
تنظیم ریزاندامهای رودهای
طی این مطالعه پژوهشگران ۲۱ مطالعه منتشر شده در این زمینه را که بر روی بیش از ۱۵۰۰ فرد انجام شده بود، مورد بررسی قرار دادند.
در ۱۴ مورد از ۲۱ مطالعه، پژوهشگران از پروبیوتیک به عنوان یک روش بالقوه برای تنظیم ریزاندامگان همزیست روده استفاده کرده بودند. این نوع مداخله "آی.آر.آی.اف"(IRIF) یا مداخلات مربوط به ریزاندامهای رودهای نام دارد. هفت مطالعه دیگر از روشهای مختلف مداخله غیر پروبیوتیک مانند تغییر دادن غذاهای شرکت کنندگان، استفاده کرده بودند. هدف پژوهشگران در این موارد، تغییر باکتریهای خوب در روده شخص برای درمان اضطراب وی بودند.
پژوهشگران متوجه شدند که در ۵۲ درصد موارد(۱۱ مورد از ۲۱ مطالعه) اضطراب افراد با تنظیم ریزاندامگان همزیست روده درمان شده است و این در حالی بود که برخی مطالعات نشان دادند که "IRIF" تأثیری بر اضطراب نداشته است.
تأثیر پروبیوتیکها و تغییرات غذایی در تنظیم ریزاندامگان همزیست روده
پژوهشگران با بررسی آن ۱۴ مطالعه یاد شده که در آن از پروبیوتیکها استفاده کرده بودند، دریافتند پروبیوتیکها در ۳۶ درصد موارد در کاهش علائم اضطراب افراد مؤثر بودند اما این درحالی است که مداخلات غیر پروبیوتیکی دارای اثربخشی بالاتر بودند به گونهای که در ۸۶ درصد موارد سبب درمان اضطراب فرد شدهاند.
"پروبیوتیکها"(Probiotics) موجودات زنده هستند که به طور طبیعی در برخی از غذاها یافت میشوند و از آنها به عنوان باکتریهای "خوب" یاد میشود زیرا آنها با باکتریهای مضر مبارزه میکنند.
طی این مطالعه پژوهشگان اظهار کردند چندین دلیل وجود دارد که نشان میدهد تأثیر تغییرات غذایی بر روی باکتریهای روده بسیار بیشتر از پروبیوتیکها است. اولین دلیل این است که غذا منبع انرژی متنوعی برای باکتری روده فراهم میکند و بنابراین تغییر رژیم غذایی میتواند جمعیت باکتریایی را تنظیم کند.
دلیل دوم نیز این است که انواع مختلفی از پروبیوتیکها در مطالعات معرفی شدهاند تأثیرات متفاوتی دارند و در نهایت زمانهای مداخله ممکن است خیلی کوتاه باشد تا میزان فراوانی باکتریهای وارد شده افزایش یابد.
پروبیوتیک
فلور روده انسان حاوی انواع مختلفی از باکتریها است. بسیاری از این باکتریها برای گوارش بهینه غذا مفیدند. دستهای از این باکتریها که به باکتریهای پروبیوتیک معروف هستند، علاوه بر کمک به گوارش، مولکولهای پیچیده و ترکیباتی مانند ویتامینها و آنتیبیوتیکهای مختلف را تولید میکنند که برای بدن مفید میباشد. منبع باکتریهای پروبیوتیک لبنیات و میوهها هستند. اداره غذا و کشاورزی سازمان ملل متحد(FAD) و سازمان بهداشت جهانی (WHO)پروبیوتیک را اینگونه تعریف میکند: پروبیوتیکها میکرو ارگانیسمهای زندهای هستند که مصرف کافی آنها سبب نمایان شدن اثرات سلامت بخش در بدن میزبان میشود.
پژوهشگران در انتها افزودند: ما طی این مطالعه دریافتیم مداخله غیر پروبیوتیک به طور قابل توجهی بهتر از مداخله پروبیوتیک است.
با این حال، برای نتیجه گیری روشنتر، مطالعات بیشتری لازم است.
یافتههای این مطالعه در مجله" BMJ "منتشر شد.