به گزارش افکار نیوز، محمد سالاری عضو شورای شهر تهران درباره پدیده فرونشست در تهران گفت: «دلایل فرونشست زمین در تهران و کل کشور بیشتر ناشی از تغییرات اقلیمی در دنیا، کشور و استحلال آب های زیرزمینی توسط انسانهاست. این مهم ترین دلیل بروز فرونشست زمین است. پدیده فرونشست نتیجه ایجاد حفره در لایه های زیرزمینی است. کم آبی های مستمر باعث می شود که آب های زیرزمینی از لایه های خاک شسته و به سطوح پایین تر رود و بین لایه ها فواصلی ایجاد شود که هرچه این میزان بیشتر باشد، مقارها و حفره های بین لایه های خاک بیشتر می شود و به مرور باعث فرونشست زمین می شود.»
وی اضافه کرد: «علاوه بر دلایل گفته شده در محدوده تهران، مداخله در لایه های زیرزمینی و فضاهای زیرسطحی مانند ایجاد تونل های مترو و حفاری در انتقال شبکه های انتقال نیرو و گودبرداری برای ساخت و سازها، فرونشست در تهران را تسریع می کند.»
سالاری تصریح کرد: «یکی از دلایلی که اخیرا مسئولان آب منطقه ای در جلسات شورای شهر مطرح کردند ایجاد شبکه فاضلاب بود که یکی از پروژه های ارزشمند و در راستای رعایت موضوعات زیست به شمار می رفت. شبکه فاضلاب و ورود پساب مصرفی خانه ها به شبکه فاضلاب در جنوب تهران و تصفیه خانه که به سوی دشت های پایین دستی می رود از جمله عوامل تشدید کننده پدیده فرونشست است.»
سالاری ادامه داد: «فرونشست پدیده ای نیست که بتوان جلوی آن را گرفت. برای پیشگیری از بروز بحران می توان نسبت به استفاده از فناوری ها در پیش بینی از فرونشست اقدام شود تا به قید فوریت به ارائه گزارش و جلوگیری از این پدیده اقدام گردد.»
عضو شورای شهر تهران درباره نقش وزارت نیرو در بروز پدیده فرونشست در تهران گفت: «این وزارتخانه در این زمینه مقصر نیست. وزارت نیرو متولی امور آب و فاضلاب است و کاهش بارندگی به عهده وزارت نیرو نیست زیرا استفاده از منابع زیرزمینی بالاست.»
وی با اشاره به مناطقی که بیشترین میزان فرونشست در تهران را داشته اند، گفت: «بیشتر در مناطق مرکزی و جنوبی تهران فرونشست به وجود آمده و مناطق شمالی و شمال غرب و شمال شرق به علت داشتن فضاهای بازبیشتر و نفوذ بارندگی، فرونشست کمتری ایجاد شده است اما در مناطق مرکزی و جنوبی که تراکم جمعیت بالاست، و فضای باز کمتری هم وجود دارد، با فرونشست بیشتری مواجهه هستیم.»
پدیده فرونشست زمین در تهران و اطراف آن مساله ای نیست که تنها توسط کارشناسان داخلی مطرح شده باشد. این معضل در تصاویر ماهواره ای که توسط ماهواره های دیگر کشورها به ثبت رسیده، به وضوح خود را نشان داده است.
«مهرانگیز رضایی» استاد دانشگاه و کارشناس زمین هم وضعیت تهران را از نظرفرونشست زمین بسیار نگران کننده دانست و بیان کرد: «مجله تخصصی علمی«نیچر» خبر از فرونشست ۲۵ سانتی متری سالانه زمین در تهران داده است. ادعاییکه عکس های تصاویر ماهواره‌ای جمع‌آوری شده از فرونشست زمین بین سال های۲۰۰۳ تا ۲۰۱۷ میلادی تهران در مرکز تحقیقات علوم زمین در پونسدام آلمان آن رااثبات می کنند. همچنین گزارش‌های منتشر شده سازمان نقشه برداری کشور در یکسال گذشته نشان داده که میزان فرونشست زمین تنها در شهریار ۲۲ سانتی‌متر و دردهه گذشته در کل تهران ۲ متر بوده است و به طور کلی بسیاری از مناطق تهرانسالانه کمتر از ۹.۵ میلیمتر تا بیش از ۲۰۱ میلیمتر در حال فرونشست هستند.»
رضایی تصریح کرد: «آمار فرونشست زمین در تهران یکی از بیشترین نرخ هایفرونشست در جهان است و این بحران فقط برای بخش کوچکی از تهران هم نیست بلکهشهرهای اقماری کنار این شهر نیز درگیر این بحران هستند. شکاف های بزرگ با طول های چند کیلومتری در جنوب غرب تهران خطوط برق و خطوط مترو را با خطر مواجهکرده است. بر اساس اطلاعات محققان مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی نیز سهمنطقه ۱۲، ۱۷ و ۱۸ جزو مناطق دارای ریسک بالا و کانون خطر در سریالفروریزش‌های زمین در پایتخت هستند. »
این استاد دانشگاه درباره دلایل بروز فرونشست زمین گفت: «عوامل مختلفی باعثپدیده فرونشست می شوند ولی در بسیاری مناطق، برداشت بی رویه آب از سفره‌هایزیر زمینی موجبات فرونشست زمین را فراهم می کند. این پدیده می‌تواند سبب بروزتغییرات چشمگیری در هیدرولوژی منطقه شود. به عنوان مثال در این مناطق ممکن استسیلاب‌های عظیم و مخربی به وقوع بپیوندد در حالی که قبل ار ایجاد فرونشست از هیچسابقه‌ای برخوردار نبوده است. خبر فرونشست زمین در برخی نقاط کشور به ویژه درتهران خبر جدیدی نیست اما به خاطر عدم توجه به این موضوع در حال حاضر به یکبحران برای کشور تبدیل شده است. »
این استاد دانشگاه برداشت آب‌های زیرزمینی، زه کشی خاک‌های ارگانیک، معدن‌کاری و موضوعات دیگر را منجر به فرونشست زمین در مناطق عنوان کرد و افزود:«شاید یکی از اصلی ترین دلایل چنین حوادثی، برداشت مواد مختلف از منابعزیرزمینی است موضوعی که عامل آن جمعیت است. به بیانی دیگر افزایش جمعیت یکیاز عوامل اصلی فرونشست زمین در تهران است. این عامل در جاکارتا و کالیفرنیا نیز بهعنوان عامل اصلی گزارش شده است و دلیل آن این است که افزایش جمیت منجر بهافزایش برداشت های گاز، نفت و آب از زیرزمین شده است.»
رضایی اضافه کرد: «در مورد تهران نیز مجموعه ای از رشد جمعیت، خشکسالی‌ها وسدهایی که آب باران‌ها را جمع می‌کنند مسئله فرونشست زمین در شهر و نواحیاطراف آن را تشدید کرده است. به خاطر افزایش جمعیت و نیاز به منابع آبی بیشترحفر چاه‌های غیر قانونی در تهران افزایش یافته است. تعداد این چا‌ه‌ها رقمی حدود۳۰ هزار حلقه است و این یکی از مهمترین عواملی است که تهران را با چنین بحرانیمواجه کرده است».
وی با تاکید بر ایجاد عزم ملی برای اصلاح مدیریتی جدی در حوزه‌های مختلف درارتباط با پدیده فرونشست زمین به ویژه در تهران هستند، گفت: «باید به موضوعبرداشت بی‌رویه آب‌های زیر زمینی توجه و در مورد چاه‌های غیر مجاز تعیین تکلیفشود. همچنین در مناطق کشاورزی الگوی کشت باید اصلاح شود تا منابع آبی در اینحوزه به طور صحیح مصرف گردند تا افزایش میزان تصفیه آب فاضلاب شهری درصدبرداشت‌های آب‌های زیر زمینی را کاهش دهد.»
وی در پایان سخنانش گفت: «علاوه بر مسئله آب باید به برداشت‌های بی‌رویه و غیراصولی سایر منابع زیر زمینی نیز خاتمه داد. همچنین الگو برداری از مدیریتکشورهای موفق در مدیریت و پیشگیری چنین بحرانی می‌تواند کمک شایانی در مقابلهبا این خطر جدی به مدیران کشور بکند».
پدیده فرونشست زمین به ویژه در تهران از جمله عواملی است که نمی توان بروز و ظهورآن را نادیده گرفت چرا که عدم توجه به آن عواقب وخیمی بر زندگی ساکنان تهرانیخواهد گذاشت. بنابراین ایجاد عزم ملی برای اصلاح مدیریتی جدی در حوزه‌هایمختلف در ارتباط با پیشگیری از این پدیده شهری از سوی مدیران شهری و دولتی رامی طلبد.
