محمد مهدی گویا، رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت به مناسبت هفته سلامت در تشریح برنامه‌های کنترل بیماری‌های واگیر با هدف دستیابی به پوشش همگانی سلامت، اظهار داشت: پوشش همگانی سلامت چند هدف عمده را دنبال می‌کند که مهمترین هدف اصلی آن، این است که تمام آحاد مردم یک جامعه بتوانند از خدمات سلامت برخوردار شوند.
وی ادامه داد: این امر باید کیفیت مناسبی داشته باشد؛ بدون اینکه پرداخت‌های مردم را افزایش دهد که اگر چنین هدفی را محقق کند، یعنی خدمت عادلانه ارائه کرده است و ما را به جایی می‌رساند که مردم کمتر بیمار شوند، کمتر هزینه برای درمان‌شان پرداخت کنند و کمتر جان خود را از دست بدهند.
رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت افزود: یکی از ابعاد مهم پوشش همگانی سلامت، بیماری‌های واگیر است که باید در این زمینه به سه هدف دست پیدا کنیم. اول اینکه بیماری‌هایی که قابل ریشه کنی هستند مانند فلج اطفال را ریشه کن کنیم. دوم، بتوانیم بیماری‌هایی را که قابلیت حذف شدن دارند، حذف کنیم. سرخک از جمله این بیماری‌هاست و در حال حاضر نزدیک به حذف آن هستیم. در وهله سوم نیز با تغییر رفتار و آموزش گروهی، بیماری‌ها را مانند HIV کنترل کنیم.
گویا تصریح کرد: هر کشوری در راستای پوشش همگانی سلامت یک سری بیماری‌های واگیر را انتخاب کرده که انتقال آنها را که قابل پیشگیری با دارو و واکسن هستند کاهش دهد و باید در مجموعه برنامه پوشش همگانی سلامت خود قرار دهد.
وی اضافه کرد: برخی بیماری‌ها در آن کشور اصل و مهم‌اند و برخی فقط مختص یک کشور خاص هستند. برای مثال، ما باید تا سال 2020 دیگر شاهد انتقال HIV نبوده و همه راه‌های انتقال آن را بسته باشیم. برای بیماری سل نیز تا سال 2050 زمان تعیین شده که تا آن زمان نباید دیگر کسی مبتلا به سل شود؛ مگر اینکه به صورت اتفاقی به آن مبتلا شوند.
رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت گفت: برای پوشش همگانی سلامت، بیماری‌های واگیر را اولویت بندی می‌کنیم. برخی از این بیماری‌ها با واکسن قابل کنترل هستند و برخی دیگر با دارو و یا با تغییر رفتار از میان می‌روند.
گویا بیان داشت: بر همین اساس باید برای هر کدام برنامه ریزی و اولویت بندی داشته باشیم؛ چراکه مفهوم پوشش همگانی سلامت در هر کشور معنی متفاوتی دارد. تا قبل از انقلاب اسلامی، پوشش واکسیناسیون مناسب نبود و حدود 40 درصد را شامل می‌شد، این در حالی است که در حال حاضر، این میزان به 99 درصد رسیده است.
وی در خصوص اضافه شدن واکسن‌های جدید به برنامه ایمن سازی کشور، گفت: ما واکسن‌های جدیدی را به برنامه ایمن سازی کشور وارد می‌کنیم تا بتوانیم بیماری‌های جدید را هم کنترل و پیشگیری کنیم. قبل از انقلاب اسلامی، هزاران کودک به سرخک مبتلا می‌شدند که امروزه این رقم به کمتر از صد مورد در سال رسیده است.
رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت ادامه داد: البته بخشی از مبتلایان مهاجرین کشورهای دیگر هستند که قبلا واکسینه نشده‌اند. واکسن‌های سل، سرخک ، دیفتری، کزار و سیاه سرفه را قبل از انقلاب در اختیار داشتیم و واکسن فلج اطفال بعد از انقلاب و واکسن هپاتیت B هم در سال 72 اضافه شد.
گویا متذکر شد: در سال 82 تعداد 33 میلیون نفر را علیه سرخک واکسینه کردیم. از سال 94 واکسن پنتاوالان اضافه شد و دو سال قبل نیز، واکسن تزریقی فلج اطفال به برنامه واکسیناسیون افزوده شد. به زودی هم 2 واکسن روتاویروس و پنوموکوک اضافه خواهند شد.
وی تصریح کرد: تقریبا همه بیماری‌هایی که با واکسن قابل پیشگیری هستند در کشور ما قابل کنترل‌اند و هدف اصلی این است که واکسنی تهیه کنیم که همه مردم امکان برخورداری آن را به صورت رایگان داشته باشند.
رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت خاطرنشان کرد: در خصوص بیماری‌هایی مانند اچ آی وی که باید با تغییر رفتار کنترل شوند، باید به مردم آموزش‌های لازم ارائه شود تا با خودکنترلی و پایبندی به راه‌های پیشگیری به آن بیماری مبتلا نشوند. تمامی این موارد به صورت هدفمند انتخاب و براساس سالها مطالعه دانشمندان و متخصصان برنامه ریزی شده‌اند. در واقع برنامه ریزی و حرکت براساس این اولویت‌های کشوری، مجموعه پوشش همگانی سلامت را تشکیل می‌دهد.
