چشمان ما انسان‌ها ارگان‌هایی شگفت‌انگیز و به شدت پیچیده هستند. اگر بخواهیم حق مطلب را به صورت تقریبی ادا کنیم، میتوان چشم ما را به دوربین‌هایی سوپرقدرتمند تشبیه کرد که قدرتی ۴۰ برابر دوربین یک آیفون دارند.
از طرفی قابلیت این را نیز دارند که هزاران بار در روز نابینا یا به اصطلاح کور شوند؛ همچنین توسط توهمات اپتیکی فریب داده میشوند، حتی اگر وارد جزییات پلک زدن نشویم. جای تعجبی ندارد که سردرگمی‌هایی درباره‌ی نحوه‌ی عملکرد چشمان ما وجود دارد.
با ما همراه باشید و از این سردرگمی‌ها رهایی یابید.
افسانه‌ی اول: خوردن هویج قدرت بینایی شما را افزایش میدهد
علت باور این افسانه چیزی جز پروپاگاندا نیست. وزارت تغذیه‌ی بریتانیا در دوران جنگ جهانی دوم ادعا میکرد علت سرنگون شدن هواپیماهای آلمانی در شب توسط خلبان‌های بریتانیایی خوردن مقادیر زیاد هویج بوده است؛ یعنی هویج را دلیل موفقیت میدانستند. امروز مشخص شده که این خلبان‌ها در شب با استفاده از تکنولوژی رادار دشمن را ردیابی میکردند. البته هویج حاوی ویتامین آ میباشد و بدون شک برای بینایی مفید است؛ به گونه‌ای که عدم آن میتواند باعث نابینایی شود. اما دریافت میزان اضافه‌ی این ویتامین فایده‌ای مازاد به ارمغان نمی‌آورد و بدن انسان آن را دفع میکند.
افسانه‌ی دوم: مطالعه در نور کم قدرت بینایی شما را ضعیف میکند.
در واقع این کار به قدرت بینایی شما آسیب نمیزند، اما باعث ناراحتی چشمان شما میشود؛ چرا که مطالعه در نور ضعیف باعث فعالیت بیش از اندازه و خستگی بیش از حد و سریعتر آن‌ها میشود. لطفاً هنگام خواندن از چراغ مطالعه استفاده کنید که هم دوست چشم شما هستند و هم استایلیش یا به اصطلاح باکلاس.
افسانه‌ی سوم: لنزهای اصلاحی چشمانتان را ضعیف میکنند.
وقتی این لنزها به افرادی که به آن‌ها نیاز دارند کمک میکنند ببینند در نتیجه آن‌ها را قدرتمندتر میکنند و نه ضعیفتر. منطق پشت این افسانه شبیه به استفاده‌ی یک کودک از چرخ‌های کمکی هنگام دوچرخه سواریست؛ یعنی وابسته شدن چشم به این لنزها و نیاز به استراحت مداوم. درست است که چشمان بسیاری افراد طی گذر زمان ضعیف میشود، اما این موضوع چیزی جز نتیجه‌ی افزایش سن نیست و ارتباطی به لنز اصلاحی ندارد.
افسانه‌ی چهارم: خیره شدن به مانیتور موجب ضعف بینایی میشود.
این مورد هم همانند مطالعه در تاریکی آسیب بلند مدتی به چشم نمیرساند و تنها ناراحتی مقطعی را به وجود می‌آورد. چیزی که اغلب اتفاق می‌افتد عنوان سندروم دید کامپیوتری را به خود گرفته است. این مسئله به علت خشکی چشم حاصل از پلک نزدن طولانی به وجود می‌آید و با استفاده از قطره‌ی چشم برطرف میشود.
افسانه‌ی پنجم: افراد نابینا هیچ چیز نمیبینند.
برخی از افراد نابینا حساسیت خود نسبت به نور را به طور کلی از دست داده‌اند. اما کوری بازه‌ی کوچکی نیست. بینایی کمتر از یک دهم کوری محسوب میشود. این به معنای ناتوانی در خواندن کتاب است. اما همین افراد نیز میتوانند معنای تاریکی و روشنایی را حس و دریافت کنند. کوری یعنی نقص دیداری، اما الزاماً این به معنای دید صفر نیست.
افسانه‌ی ششم: نزدیک به تلویزیون نشستن به دید شما آسیب میزند.
درست مثل مطالعه در تاریکی و خیره‌شدن به مانیتور این مورد نیز آسیب دائمی ندارد. البته در دهه‌های ۵۰ و ۶۰ میلادی که تلویزیون‌ها رادیواکتیو بودند این مسئله صحت داشت و امروزه از هر فاصله‌ی دلخواه میتوانید به تماشای برنامه‌های مورد علاقه‌ی خود بنشینید.
افسانه‌ی هفتم: زوال بینایی چاره‌ای ندارد.
صحیح است که اکثر افراد ۸۰ ساله بینایی ضعیفتری نسبت به بیست ساله‌ها دارند، اما این به معنای این نیست که با افزایش سن محکوم به ضعف بینایی خواهیم شد. زوال چشم اغلب حاصل درمان نشدن مشکلاتیست که قابل درمانند. اگر با کاهش دید مواجه شدید حتماً به پزشک مراجعه کنید به خصوص اگر با نشانه هایی، چون تاری دید، درد چشم یا اشک خودجوش و یا وجود نقطه و سایه در دامنه‌ی دیدتان مواجه شدید. چشم پزشکان میتوانند یک بیماری چشمی را درمان کرده یا حداقل از ایجاد آسیب‌های بیشتر جلوگیری کنند.
