معاون سابق پژوهشی وزارت علوم محمد مهدی نژاد نوری در این باره گفت: پس از انقلاب، ۲۰۸ دانشمند ایرانی در جمع ۱ درصد دانشمندان برتر جهان قرار گرفتند. ایران از لحاظ تعداد مهندس رتبه سوم جهان را دارد و براساس آخرین گزارش لایدن ۲۳ دانشگاه ایران در زمره ۱ درصد دانشگاه‌های برتر جهان هستند و با ۱۸ برابر شدن سهم ایران در تولید علم جهان، اکنون سهم ایران در این شاخص به ۲ درصد رسیده است.
معاون پژوهشی سابق وزارت علوم یادآورشد: نشریات علمی و پژوهشی نسبت به قبل انقلاب ۵۳ برابر شده است و تعداد نشریات از ۲۰ نشریه در سال ۵۷ به ۱۰۴۹ نشریه رسیده است. همچنین با ۶۸ برابر شدن مقالات چاپ شده بین المللی از ۶۶۹ مقاله به ۵۳ هزار مقاله رسیده است. تعداد دانش آموختگان زن از ۶ درصد در سال ۵۷ به ۴۵ درصد رسیده است و هم اکنون ۲۲.۷ درصد زنان ایرانی دارای تحصیلات تکمیلی هستند. همچنین کسب رتبه ۲۱ جهان در مقالات علمی کیفی پراستناد جهان از افتخارات نظام علمی جمهوری اسلامی ایران است.
مهدی نژاد نوری تاکید کرد: اما آنچه که بعد از انقلاب بسیار مهم بود این است که پس از انقلاب اسلامی برخلاف گذشته محیط دانشگاه دارای روحیه خودباوری و اتکاء به نفس و تولید علم شد و توان پاسخگویی به مسائل کشور در عرصه‌های مختلف فنی، پزشکی و خدماتی را یافت. معاون پژوهشی سابق وزارت علوم به ۲۰ دستاورد علمی و فناوری طی ۴۰ سال گذشته اشاره کرد و گفت: ما در حوزه دستاورد‌های دفاعی جزء قدرت‌های برتر نظامی دنیا هستیم در حوزه فضایی همه اجزای فضایی را خودمان می‌سازیم. در حوزه‌های هوایی، هسته ای، دریایی، زیستی و فناوری دستاورد‌های بسیار خوبی داشته ایم و ۳۸۰ میلیارد تومان از فروش محصولات نانویی درآمد داشته ایم. مهدی نژاد نوری ادامه داد: در زمینه سلامت، لیزر، انرژی، کشاورزی، فناوری اطلاعات، فناوری نرم، آب و فاضلاب، صنایع معادن، محیط زیست، عمران و شهرسازی و توربین و نیروگاه سازی دستاورد‌های بسیار خوبی طی این ۴۰ سال داشته ایم.
محمد مهدی نژاد نوری در ادامه اظهار کرد: ۱۵ دستاورد در حوزه فناوری در آموزش عالی در این چهل سال داشته ایم؛ که بالاترین آن خود باوری و درخشش در حوزه علم است. از دیگر دستاورد‌ها می‌توان به خودباوری و جهش‌های بی سابقه علمی، تبدیل پیشرفت علمی و تولید علم نافع به گفتمان غالب و مطالبه عمومی کشور، کسب رتبه ۱۵ تولید علم در جهان بدون لحاظ مدارک علمی نمایه شده در داخل، افزایش بی سابقه تعداد استاد و دانشجو، تنوع رشته‌های علمی در تمام مقاطع تحصیلی، ایجاد زیرساخت‌های عظیم آموزش عالی در کشور، برقراری عدالت نسبی آموزش عالی در کشور، نظریه پردازی و راه اندازی شرکت‌های دانش بنیان در کشور برای شکل دهی اقتصاد دانش بنیان، ایجاد زیست بوم مناسب علمی و تکمیل چرخه نوآوری و تجاری سازی (تبدیل علم به ثروت)، رفع بعضی از نیاز‌ها و معضلات اساسی کشور در حوزه‌های حساس و حیاتی با تکیه بر توانمندی علمی داخلی، توسعه و تحول در فناوری‌های نرم و بکارگیری اثربخش آن‌ها در برخی از حوزه‌های تجاری و اجتماعی، کسب رتبه چهارم تربیت مهندس در دنیا، ارتقای کیفی و حضور دانشگاه‌های ایران در رتبه بندی‌های معتبر جهانی، افزایش ۹۵ برای دانشجویان دکتری، رشد ۱۷ برابری اعضای زنان هیات علمی، افزایش ۴۵ درصدی دانش آموختگان خانم، از لحاظ تعداد مهندس رتبه سوم، ۲۳ دانشگاه ایران در یک درصد دانشگاه‌های برتر هستند، هزار نشریه علمی پژوهشی، رتبه اول جهان و ۱۶ جهان در گسترش علم، ۶۸ برابر شدن چاپ مقالات بین المللی، مقام اول تولید مقالات در سال ۲۰۱۱، مقام اول ایران در بین مصر ترکیه اسراییل پاکستان و مالزی در تولید علم، ۱۰ برابر شدن دانشگاه ها، ارتقای ضریب نوآوری کشور و کسب رتبه ۶۵ در دنیا و هشتمین کشور دنیا در پرتاب ماهواره از جمله این دستاورد‌ها ما در ۴۰ سالگی انقلاب بود.
معاون پژوهشی سابق وزارت علوم تحقیقات و فناوری در ادامه جزئیات ۲۰ دستاورد علم و فناوری ایران بعد از انقلاب اسلامی را تشریح کرد که به شرح زیر است: دفاعی (پدافند هوایی (طراحی و ساخت سامانه‌های پدافندی برد کوتاه، متوسط و بلند)، هوایی (طراحی و ساخت جنگنده، انواع پهپاد، بالگرد و پرنده‌های فوق سبک، الکترونیک هوایی). دریایی (طراحی و ساخت انواع ناو و ناوشکن، انواع زیردریایی، قایق پرنده، شناور‌های تندرو و فوق سریع، انواع هواناوها). زمینی (طراحی و ساخت انواع تانک، نفربر، خودروی نظامی، تجهیزات و سلاح‌های انفرادی، انواع مهمات سبک و سنگین). موشکی (طراحی و ساخت انواع موشک‌های زمین به زمین، سامانه‌های، انواع موشک‌های کروز). الکترونیک و رادار (طراحی و ساخت انواع رادار جستجو و ردیاب، سامانه‌های الکترونیکی خاص) و فضای سایبری (مدیریت فضای سایبری، تامین امنیت سایبری، دفاع سایبری). در حوزه فضایی (طراحی و ساخت انواع:ماهواره (مخابراتی، سنجشی، ناوبری در ابعاد و دقت‌های متفاوت)، سفینه فضایی، حامل ماهواره (سفیر، سیمرغ، ذوالجناح)، ایستگاه پرتاب، ایستگاه بهره برداری (ثابت و متحرک)، ایستگاه هدایت و کنترل ماهواره، محموله‌ها (دوربین، ترانسپوندر)، آزمایشگاه فضایی (موشک‌های کاوشی)، در حوزه هوایی، نگهداری و تعمیر (هواپیما‌های مسافربری و پهن پیکر)، ساخت قطعات حساس، طراحی و ساخت هواپیمای مسافربری (ایران ۱۴۰، فجر، فائز)، فعال سازی طرح پژوهشی هواپیمای جت ۱۵۰ نفره، ساخت موتور‌های پیستونی و جت هوایی) در حوزه هسته ای، دستیابی به چرخه کامل سوخت و تولید سوخت با غنای ۲۰ درصد، طراحی و ساخت سانتریفیوژ‌های پیشرفته، طراحی و ساخت راکتور و نیروگاه اتمی، تولید انواع رادیو داروها، پرتودهی محصولات کشاورزی) در حوزه دریایی (گشت تحقیقاتی و داده برداری گسترده از خلیج فارس و دریای عمان، تدوین اطلس‌های امواج ناشی از باد، انرژی‌های تجدید پذیر در دریا‌های ایران و اطلس تاریخی خلیج فارس، طراحی و ساخت سازه‌های عظیم دریایی، طراحی و ساخت شناور‌های کوچک و بزرگ، ساخت انواع زیر دریایی‌ها و سازه‌های زیر آب، تولید هیدروژن و سوخت زیستی از میکروآلگ ها، طراحی و ساخت انواع اسکله و سکو‌های دریایی، استخراج معادن، نفت و گاز از دریاری، طراحی صنایع اقیانوسی و بهره گیری از منابع غذایی غیر شیلاتی دریا) در حوزه زیستی (اصلاح ژنتیکی انواع گیاهان، دامی (شبیه سازی، اصلاح ژنتیکی)، انسانی (سلول درمانی، درمان ناباروری)، تجهیزاتی (فرمانتورها)، دارو‌های نوترکیب (اینترفرون گاما، مونوکلونال)، حسگر‌های زیستی)، در حوزه فناوری نانو (نانو مواد و نانو ذرات، دارورسانی، تجهیزات اندازه گیری (AFM) نانوسکوپ، تولید مواد نانو ساختار، موادمرکب نانویی (سبک، ولی مستحکم)، فیلتر و غشای نانویی، حسگر‌های نانویی، رتبه چهارم تولید علم نانو، درآمد سالانه بالغ بر ۴۰۰ میلیارد تومان از محصولات نانویی در سال ۹۶) در حوزه سلامت (تجهیزات سلامت و پزشکی، پیوند اعضا، شیوه‌های درمانی پیشرفته، تولید انواع سرم و واکسن، ذتولید انواع دارو و ارائه دارو‌های بسیار پیشرفته، دارو‌های گیاهی) در حوزه لیزر و اپتیک (اپتیک پیشرفته (انواع لنز و شیشه مخصوص، پوشش دهی‌های حساس)، لیزر‌های کم توان تشخیصی، لیزر‌های پرتوان صنعتی، وسایل اندازه گیری لیزری) در حوزه انرژی: (نفت و گاز (کشف، استخراج، پالایش، ازدیاد برداشت، طراحی و ساخت تجهیزات عمده)، برق (طراحی و ساخت نیروگاه، تولید و توزیع برق، ذخیره سازی برق، بهره برداری)، انرژی‌های نو (هسته ای، خورشیدی، بادی، زمین گرمایی، پیل سوختی، زیستی) از دستاوردد‌های این حوزه‌ها بود.
رشد ۲۳ درصدی دانشجویان مراکز دولتی نسبت به سال ۵۷
رجبعلی برزویی عضو شورای عالی برنامه ریزی و گسترش آموزش عالی در گفت و گو خبرنگار گروه جامعه خبرگزاری میزان اظهار کرد: درباره سیر تحول در آموزش در قبل و بعد از انقلاب گفت: در سال ۸۴ بوده ۵۰ هزار نفری به برای تحصیل به خارج از کشور می‌رفتند برابر با کل بودجه آموزش عالی در همین سال بود. ۲۸۴۰ نظام آموزش داریم که در ۵۷ مجموعا ۲۲۳ موسسه آموزش عالی داشتیم که شامل ۱۰۳ مرکز تربیت معلم و ۱۸ موسسه مربوط به بخش غیر دولتی داشتیم. ۱۲ برابر نسبت به سال ۵۷ رشد کرده ایم؛ و جمع دانشجویان مراکز دولتی ما امروز ۲۰۷۰۳۹۵۴ نفر، رشد ۲۳ درصدی دانشجویان مراکز دولتی نسبت به سال ۵۷ و تعداد اعضای هیات علمی رشد ۱۲ برابری نسبت به چهل سال گذشته داشته ایم. در شاخص فضای کالبدی رشد ۵ و نیم برابری و در فضای کالبدی رفاهی رشد ۱۴ برابری، رشد ۶ و نیم درصدی در تعداد سرفصل‌های دانشگاهی شاهد بودیم. مراکز آموزش عالی ما بسیار رشد کرده و اکنون در حوزه رشد علم جایگاه ۱۵ را دارا هستیم.
باقر لاریجانی، معاون آموزشی وزارت بهداشت طی ۴۰ سالی که از پیروزی انقلاب اسلامی می‌گذرد تحولات ارزشمندی در آموزش عالی کشور و همچنین آموزش علوم پزشکی رخ داده است. عداد دانشجویان آموزش عالی کشور در سال ۵۷ حدود ۲۰۰ هزار نفر بود و امروز بیش از ۴ میلیون دانشجو در کشور داریم، تعداد دانشجویان دکترای حرفه‌ای از ۱۰ هزار به حدود ۷۰ هزار نفر افزایش یافته اند، تعداد دانشجویان دکترای تخصصی در سال ۵۷ به زحمت بیش از ۱۰۰۰ نفر بود، اما در حال حاضر، این رقم به بیش از ۷۰ هزار نفر رسیده، تعداد رشته مقاطع تحصیلی از حدود ۴۰۰ رشته مقطع به بیش از ۳ هزار رشته، تعداد دانشگاه‌ها و دانشکده‌های مستقل علوم پزشکی از ۱ دانشکده به ۶۶ و رشته محل‌های PhD علوم پزشکی از ۱۵ محل به ۳۹۵ رشته محل، رسیده است.
وی، به رشد تولیدات علمی کشور اشاره کرد و افزود: شتاب چشمگیری در این حوزه داشته ایم، به طوری که از ۷۰۰ مقاله در سال ۵۷ به حدود ۳۰ هزار مقاله در حال حاضر رسیده ایم، که ۳۰ درصد این تولیدات مربوط به حوزه علوم پزشکی است؛ و رتبه ۱۶ را در این زمینه در جهان و رتبه ۱ در منطقه را داریم.
در ادامه به بیان شمه‌ای دیگر از دستاورد‌های انقلاب اسلامی در چهلمین سالگرد انقلاب می‌پزدازیم که به شرح زیر است:
پس از انقلاب اسلامی بر خلاف گذشته، محیط دانشگاه دارای روحیّه‌ی خودباوری و اتّکاءبه‌نفس و تولید علم گردید و توان پاسخگویی به مسائل کشور را یافته است.
دانش آموختگان دانشگاه‌های ایران به دلیل سطح بالای علمی همواره مورد توجه برجسته‌ترین دانشگاه‌های جهانی بوده و همواره از جانب مراکز علمی، پژوهشی و فناوری معتبر در دنیا دعوت به همکاری میگردند. انقلاب اسلامی موجب رشد و شکوفایی استعداد‌ها و نقش آفرینی دانشجویان و دانشگاهیان در فضای علمی کشور گردیده به طوریکه بسیاری از تحولات بزرگ بعد از انقلاب با محوریت دانشجویان به انجام رسید. انقلاب اسلامی ساختار‌هایی را بوجود آورد تا دانشجویان بتوانند در حوزه مختلف فرهنگی و اجتماعی فعالیت داشته باشند. انقلاب اسلامی در حوزه علوم انسانی افقی نو ایجاد کرد و تولیدات مکتوب فاخر حتی در سطح نظریه پردازی ایجاد نموده است و زمینه ساز شکل گیری جریان معرفتی در حوزه علوم انسانی اسلامی بوده است.
۲۴ برابر شدن نرخ پوشش تحصیلی آموزش عالی و افزایش از ۱۷۵۶۷۵ نفر در سال ۱۳۵۷ به بیش از ۴۸۰۰۰۰۰ هزار نفر
افزایش ۹۵ برابری دانشجویان دکتری از ۱۲۵۵ نفر در سال ۵۷ به بیش از ۱۲۰ هزار نفر
۱۲.۵ برابر شدن اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها از ۷۲۳۱ نفر در سال ۱۳۵۷ به حدود ۹۰ هزار نفر
۲۰۸ دانشمند ایرانی پس ازانقلاب درجمع ۱ % دانشمندان برترجهان قرار دارند.
رشد ۱۷ برابری تعداد زنان هیات علمی در دانشگاه‌ها نسبت به قبل از انقلاب اسلامی به طوریکه در سال ۵۷، ۱.۴ درصد و در سال ۹۶، ۲۴ درصد از اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها بوده است.
تعداد دانش آموختگان زنان از ۶ درصد در سال ۵۷ به ۴۵ درصد رسیده است و هم اکنون ۲۲.۷ درصد از زنان ایرانی دارای تحصیلات تکمیلی هستند.
ایران از لحاظ تعداد مهندس رتبه سوم جهان است.
انقلاب اسلامی ایران کشوری با اکثریت غیرتحصیلکرده را به رتبه ۱۵ علمی جهان و رتبه اول جهان اسلام رساند.
با ۱۸ برابر شدن سهم ایران در تولید علم جهان سهم ایران در این شاخص به ۲ درصد رسیده است.
کسب رتبه ۲۱ جهان در مقالات علمی کیفی پر استناد جهان از افتخارات نظام علمی جمهوری اسلامی میباشد.
با ۶۸ برابر شدن مقالات چاپ شده بین المللی از ۶۶۹ مقاله به حدود ۵۳ هزار مقاله رسیده است.
بر اساس آخرین گزارش موسسه لایدن ۲۳ دانشگاه ایران در زمره ۱ درصد دانشگاه‌های برتر جهان هستند.
۵۳ برابر شدن نشریات علمی پژوهشی از ۲۰ نشریه در سال ۵۷ به ۱۰۹۴ نشریه رسیده است.
۱۰ برابر شدن تعداد دانشگاه‌ها بطوریکه از ۲۳۲ دانشگاه به ۲۴۶۸ دانشگاه رسیده است.
عدالت توزیعی دانشگاه‌های کشور در جهان کم نظیر است و مراکز دانشگاهی که قبل از انقلاب در شهر‌های بزرگ متمرکز بودن به دوردست‌ترین و محروم‌ترین مناطق مرزی نیز گسترش پیدا کرد.
تعداد موسسه پژوهشی دارای مجوز اصولی قطعی و آزمایشی نسبت به پیش از انقلاب اسلامی حدودا ۹ برابر شده به طوریکه از تعداد ۸۳ مؤسسه در سال ۱۳۵۷ به تعداد ۶۸۶ رسیده است.
تعداد انجمن‌های علمی نسبت به پیش از انقلاب حدودا ۵ برابر شده است و از تعداد ۷۸ در سال ۱۳۵۷ به تعداد ۳۵۸ در سال ۱۳۹۶ رسیده است. همچنین تعداد ۸۹۶۶ انجمن علمی دانشجویی بر اساس آخرین آمار مشغول به فعالیت می‌باشند.
تعداد اندک آزمایشگاه‌های مراکز علمی کشور در سال ۵۷ به تعداد ۱۲۵۹۴ آزمایشگاه در سال ۱۳۹۶ رسیده است.
انقلاب اسلامی از نظر ایجاد بستر‌های فناوری محور، متناسب با روند جهانی موفقیت‌های شگرفی داشته است بطوریکه تعداد مراکز رشد در دانشگاه‌ها به تعداد ۱۷۹ رسیده است.
یکی از بستر‌های نوین ایجاد شده در دانشگاه‌ها پس از انقلاب اسلامی پارک‌های علم و فناوری بوده و هم اکنون تعداد این پارک‌ها به تعداد ۴۴ پارک علم و فناوری رسیده است.
تعداد واحد‌های فناور مستقر در پارک‌های علم و فناوری و مراکز رشد به تعداد ۴۷۱۶ واحد رسیده است
تأسیس شرکت‌های دانش بنیان مستقردر پارک‌های علم و فناوری به عنوان راهبرد نوین اقتصادی کشور، بطوریکه تعداد این مراکز به بیش از ۳۷۰۰ شرکت رسیده است.
میزان صادرات دانش بنیان توسط پارک‌های علم و فناوری و مراکز رشد در سال ۲۰۱۶ به میزان ۲۳۱.۴۴ میلیون دلار گردیده (به صورت مطلق سالیانه) و در ۳ سال اخیر بیش از ۵۱۰ میلیون دلار صادرات محصولات دانش بنیان به ثبت رسیده است.
تعداد مراکز کارآفرینی و نوآوری در کلیه مراکز آموزشی، پژوهشی و فناوری دولتی به تعداد ۱۳۰ مورد در سال ۲۰۱۶ رسیده است.
از جمله دستاورد‌های انقلاب اسلامی در حوزه دانشگاهی ایجاد فضای بانشاط برای اندیشه ورزی و فعالیت دانشجویان در قالب‌های مختلف بوده است بطوریکه تنها در سال ۱۳۹۵ تعداد ۳۰۵ تشکل و تعداد ۳۴۰۷ کانون فرهنگی در دانشگاه‌های کشور فعالیت داشته اند در این زمینه تعداد نشریات دانشجویی نیز به تعداد ۵۰۸۶ مورد رسیده است.
حضور سالانه بیش از صد هزار دانشجو در اردو‌های راهیان نور در راستای تحکیم میثاق با شهدای انقلاب
یکی از رویش‌های فرهنگی پس از انقلاب اسلامی تقویت نگاه جهادی به منظور خدمت رسانی به محرومین و مستضعفین بوده است به طوریکه تنها در سال ۹۶ حدود ۴۴ هزار دانشجو در ۴۵۰۰ روستا مشغول به خدمت رسانی بوده اند.
حضور بیش از ۵۰ هزار نفری دانشجویان در مراسم پیاده روی اربعین.
یکی از رویش‌های معنوی پس از انقلاب اسلامی حضور پرشور و بانشاط دانشگاهیان در مراسم اعتکاف بوده است به طوریکه در بیش از ۲۰۰ دانشگاه کشور هر ساله بیش از ۱۵۰ هزار نفر از دانشجویان در این مراسم معنوی شرکت می‌کنند.
جمهوری اسلامی ایران با ایجاد پایگاه ISC، سومین نظام استنادی جهان را بنیانگذاری کرده‌است.
جمهوری اسلامی ایران در سال‌های پس از انقلاب در جهت بهره گیری از دستاورد‌های علمی بین المللی هزاران فرصت مطالعاتی و تحقیقاتی برای پژوهشگران و اساتید ایجاد نموده و تنها در سال ۹۵ بیش از ۲۳۵ پروژه مشترک مابین دانشگاه‌های داخل و خارج از کشور تعریف کرده است.
هم اکنون بیش از ۳۴ هزار دانشجوی غیر ایرانی (بورس و غیر بورس) در داخل کشور مشغول به تحصیل می‌باشند.
دانش پزشکی در جمهوری اسلامی ایران خصوصاً در حوزه‌هایی، چون سلول‌های بنیادین، ترمیم ضایعات نخاعی، تولید دارو‌های راهبردی، شبیه‌سازی حیوانات و ... پیش‌رفت‌های چشمگیری داشته و توانسته رتبه نخست منطقه در تولیدات علمی پزشکی و رتبه ۱۷ جهانی را به خود اختصاص دهد.
جمهوری اسلامی پس از انقلاب با انتشار ۸ هزار و ۷۹۱ مقاله توانسته است رتبه چهارم جهانی در عرصه نانو را از آن خود کند، ضمن آنکه ایران همچنین با تولید ۴۰ درصد علم نانو بیشترین سهم تولید این علم را در میان کشور‌های اسلامی دارد. در حوزه صادرات نیز محصولات دانش بنیان مبتنی بر نانو به ۴۷ کشور صادر می‌شود.
جمهوری اسلامی ایران جزو ۱۲ کشور دارای چرخه کامل فناوری فضایی میباشد که در حوزه ماهواره، ایستگاه زمینی، پرتابگر و استفاده از شبکه ماهواره‌ای فعالیت می‌کنند.
به رغم همه تحریم‌ها و تهدیدها، جمهوری اسلامی ایران با تلاش‌ها و مجاهدت‌های جوانان و متخصصین خود، از نظر دانش علمی و فناوری هسته‌ای در ردیف ۵ کشور پیشرفته جهان قرار گرفته است.
پیشرفت جمهوری اسلامی ایران در حوزه زیست فناوری نیز در سال‌های پس از انقلاب چشمگیر بوده و در این عرصه در منطقه رتبه نخست و در جهان رتبه ۱۳ را به خود اختصاص داده است.
در زمینه فناوری و تحقیقات سلول‌های بنیادی جمهوری اسلامی ایران رتبه ۱۵ جهانی و رتبه اول منطقه را در اختیار دارد.
شتاب رشد علمی ایران بر اساس تمامی گزارش‌های موسسات سنجش علمی رتبه نخست جهان را دارا میباشد.
