محمداسماعیل اکبری با اشاره به این که سرطان گران‌ترین بیماری روی زمین است، اظهار کرد: بالاترین تحقیقات در رابطه با کنترل بیماری سرطان انجام می‌شود که هنوز به نتایج قطعی و کاملی نیز دست نیافته است.
در همین راستا در سال ۹۶ یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار در کشور برای ورود دارو هزینه شد و همچنین ۵۰۰ میلیون دلار صرف تامین مواد اولیه برای ساخت دارو در داخل کشور شد به گونه‌ای که بسیاری از داروها در داخل کشور فرموله می‌شوند. تنها ۳ تا ۴ درصد داروهای سرطان با این رقم تامین می‌شوند در حالی که ۹۷ درصد داروهای سرطان در داخل کشور تولید می‌شود. بنابراین داروسازان داخل کشور، باید همت بیشتری به خرج داده و داروهای مربوط به سرطان را در داخل کشور تولید کنند چرا که ظلم است این رقم تنها برای سه درصد داروها صرف شود.
وی با بیان اینکه قطعا داروی ایرانی را بر داروهای خارجی ارجح می‌دانم، گفت: داروهای خارجی موجود در کشور مشخص نیست که قاچاق بوده یا نه بنابراین مطمئنا داروی ایرانی بر داروی خارجی ارجحیت دارد.وی با بیان اینکه برای درمان سرطان چند کار مهم در داخل کشور انجام می‌شود، اظهار کرد: یکی از این اقدامات، اقدامات تشخیصی است که حداقل ۳۰ درصد بار مالی را بدون دلیل به مردم تحمیل می‌کنند و این هزینه یا از جیب مردم یا خیریه‌ها و یا بیمه و دولت پرداخت می‌شود ولی به هر حال ضرورت تشخیصی ندارد. اگر جلوی این هزینه‌ها گرفته نشود، به زودی از نظر اقتصادی به زمین خواهیم خورد.
وی مرحله بعد از تشخیص را شامل درمان سرطان از طریق جراحی، رادیوتراپی و دارو درمانی شامل هورمون‌تراپی و شیمی درمانی عنوان کرد و گفت: در این راستا بر اساس استانداردهای دنیا در حال حرکت هستیم.وی با بیان اینکه در تومورهای سرطانی، جراحی تا ۴۹ درصد درمان را کامل می‌کند و علاج صرفا با جراحی مقدور است، افزود: این در حالی است که وزارت بهداشت آنگونه که باید به مسئله جراحی توجه نمی‌کند. رادیوتراپی همراه با جراحی تکنیک جدیدی است که تا ۴۰ درصد اثر بخشی دارد در حالی که نیمی از کشور ما از داشتن دستگاه‌های رادیوتراپی محروم هستند.
به گفته‌ی وی، رادیوتراپی هنگام عمل به روشی بسیار متفاوت و از نظر اقتصادی و اثر بخشی کمک کننده است چرا که رادیوتراپی در حین عمل معادل ۴۰ بار رادیوتراپی است.
وی با بیان اینکه بیشترین میزان هزینه صرف شیمی درمانی می‌شود، گفت: تنها تا ۱۱ درصد از شیمی درمانی سود کامل می‌بریم. در همین راستا ۳۰ درصد شیمی‌درمانی‌ها خارج از ضابطه انجام می‌شود. این در حالی است که دنیا برای کنترل مصرف شیمی درمانی، شاخص‌ها و استانداردهای مشخصی دارد.
وی با بیان اینکه امسال به دلیل مشکلات ارزی برای تامین دارو با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو خواهیم شد عنوان کرد: حداقل انتظار می‌رود دستورالعمل‌های مشخصی برای شیمی‌درمانی از سوی وزارت بهداشت تدوین و پیاده شود چرا که نداشتن گایدلاین‌های مرتبط با بحث درمان سرطان و شیمی درمانی مشکل اصلی ما است.اکبری با اشاره به گران بودن برخی داروهای شیمی درمانی و مرتبط با بیماری‌های خاص و نادر در کشور گفت: رسانه‌ها باید با اطلاع‌رسانی و آگاه‌سازی بیشتر بار تامین این هزینه را از دوش دولت بردارند چرا که پول دولت مال همه مردم است و حتی اگر اثربخش باشد نیز باید با بررسی استانداردها و دستورالعمل‌ها اجرا شود.
30 درصد بیماران سرطانی در سال اول فوت می‌کنند
به گفته وی، با بررسی این مسئله و اجرای درست آن تکلیف شیمی درمانی و سایر درمان‌های گران‌قیمت نیز مشخص خواهد شد. به عنوان نمونه بر اساس تحقیقی که WHO انجام داده برای انسان‌های مولد و تولید‌کننده این سرمایه می‌تواند تا 3GDP نیز افزایش پیدا کند و ضرری نیز نخواهیم دید. بنابراین با فرهنگسازی می‌توان این مسئله را کنترل کرد. به عنوان نمونه بیمار در زمان تجویز دارو باید از پزشک خود سوال کند که با مصرف این دارو چقدر زنده می‌مانم و تا چند سال زندگی با کیفیتی خواهم داشت و بر این اساس تجویز و مصرف دارو انجام شود. البته با تدوین و اجرای گایدلاین‌ها و دستورالعمل‌ها این مسائل به‌خوبی حل خواهد شد.
رئیس مرکز تحقیقات سرطان در ادامه فرآیند درمان و مراقبت از بیماران سرطانی در ایران را یک فرآیند شیرین تعبیر کرد و گفت: در سال 84 حدود 80 درصد بیماران سرطانی طی سال اول فوت می‌کردند که این نشان دهنده شاخص بروز مرگ‌و‌میر است ولی در سال 93 این رقم به 30 درصد کاهش یافته است. به عبارت دیگر تنها 30 درصد بیماران سرطانی در سال اول فوت می‌کنند که این رقمی معادل کشورهای پیشرفته است.
این استاد دانشگاه در ادامه به بحث «تقاضای القایی» در حوزه سرطان اشاره کرد و گفت: در تشخیص سرطان اولیه پستان هیچ جایی برای MRI نداریم و تنها در دو حالت، یکی ژنتیک و دیگری برای تشخیص اندازه تومور، انجام MRI مجازند. در غیر این صورت انجام MRI برای تشخیص اولیه سرطان پستان انحراف ایجاد می‌کند. این در حالی است که هم‌اکنون بیش از 30 درصد بیماران مراجعه کننده به مرکز تحقیقات سرطان همراه خود MRI داشته، در حالی که انجام آن هیچ ضرورتی نداشت.
هیچ آزمایشی تشخیص سرطان در مراحل اولیه را نشان نمی‌دهد
وی با تاکید بر اینکه هیچ آزمایشی تشخیص سرطان در مراحل اولیه را نشان نمی‌دهد، گفت: مسئله PCR نیز مصیبت دیگر گروه پزشکی است که برخی پزشکان با‌توجه به این شاخص سرطان پروستات و فرآیندهای بعدی آن را تشخیص می‌دهند. در حالی که در صورت وجود ضایعه مشکوک در منطقه در کنار شاخص PCR می‌توان تشخیص سرطان پروستات داده و سایر فرآیندهای تشخیصی و درمانی را انجام داد.
استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه متاسفانه 25 درصد سرطان‌های پروستات زمانی تشخیص داده می‌شوند که ستون فقرات فرد پر از متازتاز است عنوان کرد: این به آن معناست که در این رابطه خوب کار نشده است.
لزوم جلوگیری از تجویز هفت داروی گران‌قیمت اما فاقد اثربخشی مناسب
وی در ادامه به اعلام اسامی هفت داروی گران‌قیمت از طرف مرکز تحقیقات به وزارت بهداشت اشاره کرد و گفت: این داروها به دلیل دارا نبودن اثربخشی مناسب با وجود هزینه و قیمت بالا به وزارت بهداشت اعلام شده است ولی متاسفانه تا‌کنون اقدامی برای جلوگیری از تجویز این داروها انجام نشده، این در حالی است که آمریکایی‌ها و هلندی‌ها به عنوان تولید‌کنندگان اصلی این دارو تجویز و مصرف آنها را ممنوع کرده‌اند. با این حال امیدواریم که در دوره جدید وزارت بهداشت به این مسائل توجه بیشتری شود.
اکبری با تاکید بر اینکه در حوزه تشخیص و درمان بیماری یا باید علم مسئله وجود داشته باشد و یا شجاعت لازم، عنوان کرد: متاسفانه این مسئله در کشور ما در حد پایینی وجود دارد ولی باید دلسوزی‌های بیشتری انجام و جایگاه سرطان مشخص شود.
وی بروز سرطان را یک پروسه 10 تا 15 ساله عنوان کرد و گفت: به عنوان نمونه مصرف دخانیات یکی از عوامل خطر در بروز سرطان است که قطعا تا 10 یا 15 سال آینده باعث بروز سرطان در فرد خواهد شد. مسئله مهمتر اینکه سیگار کشیدن در سه نسل بعدی فرد نیز باعث بروز عارضه می‌شود.
اکبری با بیان اینکه 100 درصد سرطان‌ها ناشی از سبک زندگی است عنوان کرد: البته امروزه سبک زندگی تغییر کرده اما اصول و مبانی عقیدتی، مذهبی، عاطفی، بخشش و سایر شاخص‌های معنوی در این رابطه تاثیرگذار است .
وی با تاکید بر اهمیت معنویت درمانی درباره سرطان و کمک به درمان و طی روند درمانی، توکل و امید را دو شاخص موثر در روند درمان بیماری بیان کرد و گفت: برخی شاخص‌های معنوی همچون مهربانی در تغییر استیج سرطان در بیماران تاثیر داشته، در همین راستا مسئله معنویت درمانی سال‌هاست که در مرکز تحقیقات سرطان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی اجرا شده و برای بیماران متقاضی دوره درمان حدودا هشت هفته‌ای اجرا می‌شود که با رضایت بالای بیماران نیز همراه بوده است. در همین راستا مراکز مشابه نیز در شهرهای زنجان، ساری، اردبیل، اصفهان و... راه‌اندازی شده است.
اکبری در ادامه با اشاره به چهره سرطان در کشور عنوان کرد: در هر جنس مرد و زن بالاترین شیوع سرطان مربوط به سرطان پستان است که یکی از دلایل آن افزایش امکانات تشخیصی و حساس شدن بیشتر افراد نسبت به این بیماری است. بعد از آن سرطان‌های پوست، معده، روده بزرگ، خون و ریه در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
به گفته وی افزایش مصرف دخانیات در افزایش شیوع سرطان ریه تاثیرگذار بوده است.
وی در ادامه با بیان اینکه سرطان معده کشنده‌ترین سرطان در بین زنان و مردان است عنوان کرد: بقای یک ساله مبتلایان به سرطان معده، حدود 50 درصد و در طی پنج سال بقای بیمار حدود 14 درصد است. درباره سرطان پستان نیز بقای پنج ساله بیماران حدود 91 درصد است.
به گفته اکبری، با این حال میزان شیوع سرطان معده به دنبال تغییر سبک زندگی و استفاده از غذای سالم و بهداشتی و همچنین افزایش مصرف سبزی و میوه در داخل کشور کاهش یافته است، عنوان کرد: در حال حاضر شیوع سرطان معده در مقایسه با سایر سرطان‌ها در داخل کشور به رتبه 3 رسیده است. با این حال در کل کشور هنوز سرطان معده اولین سرطان شایع در بین مردان بوده ولی در شهرهایی مانند تهران و اصفهان سرطان معده در مردان رتبه سوم را دارد.
