مهدی زارع ظهر امروز سه شنبه در نخستین سمینار منطقه‌ای توانمندسازی و تاب‌آوری در بحران که در اهواز برگزار شد، اظهار کرد: در جایی که دشت خوزستان به ناحیه کوهپایه‌ای زاگرس می‌رسد چندین گسل در پهنه گسل‌های خمیدگی جبهه زاگرس وجود دارد که قسمت زیادی از شمال خوزستان تا شهر‌های شوشتر و تا آغاجاری را در برمی‌گیرد. همچنین مسجدسلیمان در فرا دیواره گسل فعال قرار دارد.
وی افزود: زلزله اندیکا در سال ۱۳۵۶ به بزرگی ۶ ریشتر بوده است. همچنین در ۴۰ سال اخیر زلزله‌های دیگری در خوزستان رخ داده و دزفول نیز در بالاآمدگی قرار دارد که این شامل یک گسل در جنوب و دیگری در شمال است و این گسل بار‌ها به صورت زمین لرزه خود را نشان داده است.
استاد پژوهشگاه بین‌المللی زلزله و زمین‌شناسی تصریح کرد: همچنین کمی بالاتر از دزفول گسل لهبری قرار دارد که یک گسل فعال محوب می‌شود.
زارع با اشاره به زلزله‌های گوریه شوشتر گفت: علت وقوع زمین‌لرزه‌ها در گوریه شوشتر به علت فعالیت این گسل‌ها و میزان کوتاه‌شدگی پوسته است؛ در نقاط مختلف خوزستان سالانه بین ۵ تا ۷ میلی‌متر کوتاه‌شدگی پوسته رخ می‌دهد و بخش کوچکی از کوتاه‌شدگی به صورت زلزله خود را نشان می‌دهد.
وی عنوان کرد: بخشی که به صورت زلزله رخ می‌دهد عملا بیش از سه درصد این تغییر شکل نیست و حدود ۹۷ درصد به صورت غیر لغزه‌ای است.
زارع بیان کرد: علت وقوع زلزله‌های بیشتر در سال اخیر این است که به نظر می‌آید منطقه زاگراس بعد از ۲۱ آبان ماه سال گذشته در سرپل ذهاب مجموعه‌ای از زلزله‌های خود را نشان داده است.
این استاد پژوهشگاه بین‌المللی زلزله و زمین‌شناسی تصریح کرد: در خوزستان زلزله‌های با شدت رخ نداده است، اما نظریات مختلفی در این زمینه وجود دارد که بخشی از آن‌ها این است که زمانی که یک دوره به نسبت آرام به پایان می‌رسد ممکن است وارد یک مقطع زمانی پر رخداد شده ایم. همچنین ممکن است توزیع تنش‌ها در منطقه زاگرس به نحوی باشد که بخشی از مناطق با تنش بالاتر به سمت جنوب سرپل ذهاب یا در گوره شوشتر رخ داده باشد.
زارع در خصوص نقش فعالیت‌های انسانی سد سازی، برداشت غیرمجاز انتقال آب و فعالیت‌های نفتی، در وقوع زلزله، گفت: فعالیت‌های انسانی می‌توانند موجب تحریک رخداد زمین لرزه‌ها باشد، اما معمولا زلزله‌های کوچک و در همان منطقه فعالیت خوشه‌ای از زمین‌لرزه‌های کوچک مشاهده شود.
وی بیان کرد: تاکنون موردی که موجب تحریک یا وقوع زلزله‌های بالای پنج یا ۶ ریشتر شود نتوانستیم نسبت دهیم.
وی یادآور شد: هیچ‌کدام از زلزله‌های متوسط به بالا در خوزستان یا زاگرس، نشان‌دهنده فعالیت‌های انسانی تقسیم مستقیمی بر آن‌ها داشته باشند.
این استاد پژوهشگاه بین‌المللی زلزله و زمین‌شناسی گفت: در منطقه‌ای که برداشت‌های وسیعی از آب‌های زیرزمینی انجام شود و در آنجا گسل‌های فعال وجود داشته باشند می‌توانند جزو تحریک‌ها باشند. همچنین در درفول کاهش آب‌های زیرزمینی در تحریک زمین‌لرزه‌ها تأثیرگذار بوده‌اند.
زارع عنوان کرد: تخلیه آب زیرزمینی در حجم بالا در جایی که گسل فعال وجود داشته باشد می‌تواند در تحریک زمین‌لرزه‌ها تاثیرگذار باشد. گسل‌های خوزستان فعال هستند.
وی با اشاره به گسل‌های نهان، عنوان کرد: گسل پنهان گسلی است که وجود دارد، اما آبرفت‌ها روی آن را پوشاندند؛ گسل‌ها وجود دارند و اگز در رخدادی به سطح زمین برسند دیده می‌شود.
وی با اشاره به گسل اهواز در لبه تاقدیس اهواز گفت: بالا آمدگی لبه تاقدیس اهواز موجب چرخش رودخانه کارون شده است. دشت خوزستان از لب گسل اهواز آغاز می‌شود و به نظر می‌رسد یکی از گسل‌های فعال هست، اما میزان لغزش آن بالا است، اگر حفاری‌های باستان شناسی وضعیت شاپور را مشخص می‌کند بسیاری از ابهامات مشخص می‌شود؛ بنابراین علت رخداد یک زلزله باستانی گسل اهواز است که ین گسل لرزه خیز، اما حداکثر توان لرزه‌زایی را ۶ ریشتر برآورد شد.
این استاد پژوهشگاه بین‌المللی زلزله و زمین‌شناسی بیان کرد: همیشه احتمال وقوع زمین‌لرزه‌های به بزرگی ۶ تا ۷ ریشتر در خوزستان وجود دارد، اما میزان احتمالات متفاوت است. در جایی که کمتر لرزه خیز است ممکن است هر چند هزار سال باشد.
زارع بیان کرد: زمین‌لرزه‌های زیاد گوریه خوشه لحظه‌ای هستند که اگر کل انرژی به‌صورت لحظه‌ای آزاد شود بد نیست و اگر قرار بود زلزله به بزرگی ۶ ریشتر رخ داد سرشکن می‌شود و مجموعه‌ای از زمین لرزه‌ای هستند، اما احتما دارد در بین این مجموعه زمین لرزه ای، زلزله‌ای رخ ددهداما برای مشخص شدن زمان این احتمال باید با دستگاه‌های شتاب نگار در محل نصب شود وو براساس رصد این دستگاه‌ها صحبت شود؛ مثلا به نظر می‌رسد در سرپل ذهاب همچنان انتظار وقوع زلزله وجود دارد.
