بوی بد دهان یکی از بدترین بلا‌هایی است که می‌تواند گریبانگیر ما شود. ما برای برقراری ارتباط با دیگران راهی جز حرف زدن نداریم و بدبویی دهان مان می‌تواند دیگران را از ما فراری دهد و باعث خجالت ما شود. این مشکل به حدی جدی است که از آن با نام بیماری هالیتوز یاد می‌شود و حتی می‌تواند باعث انزوای اجتماعی و ایجاد اضطراب در فرد شود.
به همین خاطر است که قفسه‌ی فروشگاه‌ها مملوء از انواع و اقسام آدامس ها، قرص‌های خوشبو کننده، دهان شویه‌ها و دیگر محصولاتی است که برای مقابله با بوی بد دهان طراحی شده اند. اما بسیاری از این محصولات تأثیری موقت دارند و مشکل اصلی را برطرف نمی‌کنند. از طرفی، عدم رعایت بهداشت دهان و دندان تنها علت بدبویی دهان نیست و بسیاری عوامل دیگر هم در این مسأله نقش دارند. در ادامه به ۱۲ علت اصلی بوی بد دهان می‌پردازیم.
۱- کم شدن آب بدن
علاوه بر عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، کم شدن آب بدن هم یکی از دلایل اصلی بوی بد دهان است. وقتی به اندازه‌ی کافی آب ننوشید، مواد غذایی (و باکتری‌هایی که از آن‌ها تغذیه می‌کنند) مدت زمان بیشتری درون دهان باقی می‌مانند، تکثیر می‌شوند و بوی زننده‌ای ایجاد می‌کنند؛ بنابراین در طول روز به اندازه‌ی کافی آب بخورید. آب ساده بهترین گزینه است، اما جویدن آدامس‌های بدون قند هم می‌تواند به بیشتر شدن جریان بزاق دهان کمک کند.
۲- ابتلا به بیماری
تحقیقات نشان می‌دهد بوی بدی که از دهان خارج می‌شود، همیشه ترکیبات یکسانی ندارد. وجود بعضی گاز‌ها در دهان می‌تواند حاکی از بیماری جدی‌ای باشد که یکی از نشانه‌های آن بوی بد دهان است. برای مثال، بالا بودن مقدار گاز متیلامین در دهان احتمالا نشان دهنده‌ی بیماری کبدی و کلیوی و گاز آمونیاک احتمالا نشانه‌ی نارسایی کلیوی است. از طرفی، افزایش سطح گاز استون می‌تواند حاکی از بیماری دیابت و گاز نیتریک اکسید می‌تواند از نشانه‌های بیماری آسم باشد. علاوه بر این، تحقیقات دیگری نشان داده است ترکیبی از گاز‌های بدبوی دهان می‌تواند حتی از علائم سرطان گلو باشد.
۳- ورزش زیاد در فضای باز
ورزشکار‌ها بیشتر از دیگران دچار مشکلات تنفسی می‌شوند. در میان کسانی که در فضای باز ورزش می‌کنند، تقریبا از هر ۱۰ نفر، یکی با مشکلات تنفسی‌ای مثل آسم، خس خس سینه و خشکی دهان دست و پنجه نرم می‌کند. این مشکلات در میان دوچرخه سوار‌ها رایج‌تر است. طبق تحقیقات، علت این مسأله هوای آزاد است که یکی از دلایل ایجاد بوی بد دهان محسوب می‌شود. در مفید بودن تنفس هوای آزاد شکی نیست، اما در فصل سرما هوای خیلی سرد باعث خشک شدن دهان می‌شود و در فصل گرما آلودگی‌ها و گرده‌های موجود در هوا به سلامت بدن صدمه می‌زنند. در هر دو مورد، آلرژی، گرفتگی بینی یا خشکی مزمن دهان منجر به ایجاد بوی بد در دهان می‌شود؛ بنابراین بهتر است وقتی هوا خیلی سرد است، در طی فصل آلرژی یا در مناطقی که هوای آلوده‌ای دارند، مدت زمان کمتری در فضای باز ورزش کنید.
۴- ریسک ابتلا به بیماری قلبی
بیماری‌های لثه و قلب ارتباط نزدیکی با یکدیگر دارند، به طوری که بیماری ژنژیویت یا همان التهاب لثه یکی از نشانه‌های اولیه و هشدار دهنده‌ی مشکلات قلبی عروقی است. علاوه بر این، یکی از نشانه‌های اصلی بیماری لثه هم بوی بد دهان است؛ بنابراین برای درمان بیماری لثه‌ی خود حتما اقدام کنید، چون نه تنها بوی بد دهان تان از بین می‌رود بلکه سلامت قلبی تان هم بهبود پیدا می‌کند.
۵- بیماری التهاب لوزه
یکی از نشانه‌های بیماری گلودرد، بدبویی مزمن دهان است. باکتری‌ای که باعث بدبو شدن دهان می‌شود همان باکتری‌ای است که لوزه‌ها را عفونی می‌کند و باعث گلودرد مکرر می‌شود. در عمل جراحی تانسیلکتومی یا همان لوزه برداری، دو غده‌ی پشت حلق برداشته می‌شوند و این کار می‌تواند به رفع بیماری و بوی بد دهان کمک کند.
۶- ریسک زایمان پیش از موعد
زنان باردار باید توجه ویژه‌ای به بوی بد دهان خود داشته باشند. بوی بد دهان عمده نشانه‌ی بیماری لثه است و زنانی که به این بیماری مبتلا هستند، احتمال به دنیا آوردن نوزادان نارس یا کم وزن در آن‌ها بیشتر است. به همین دلیل است که زنان در دوران بارداری باید به بهداشت دهان و دندان خود توجه زیادی داشته باشند و به طور منظم برای انجام معاینه به دندانپزشک مراجعه کنند.
۷- زخم معده
معده درد، مشکلات غذایی و سوزش معده، تنها نشانه‌های زخم معده نیستند و بوی بد دهان هم نشانه‌ی دیگر این بیماری است که ممکن است از آن غفلت شود. هلیکوباکتر پیلوری که باکتری عامل زخم معده و بسیاری از سرطان‌های معده است، باعث بدبو شدن دهان هم می‌شود.
۸- چاقی
همانطور که می‌دانید چاقی عوارض منفی زیادی دارد. بوی بد دهان هم یکی از این عوارض است. محققان پی برده اند هر چه اضافه وزن بیشتر باشد، احتمال بدبو شدن دهان بالاتر است. البته علت این مسأله هنوز مشخص نشده است.
۹- مصرف کم ماست
بوی بد دهان در اثر تکثیر باکتری‌های مضر در دهان به وجود می‌آید. اما ماستی که می‌خوریم هم پر از باکتری است، با این تفاوت که این ماده‌ی غذایی می‌تواند میکروب‌های مضر درون دهان را از بین ببرد و باکتری‌های مفید را جایگزین باکتری‌های مضر می‌کند. در تحقیقی مشاهده شد، مصرف روزانه‌ی ماست به مدت ۸ هفته، میزان هیدروژن سولفید و دیگر باکتری‌های مضر دهان را تا ۸۰ درصد کاهش داد.
۱۰- مصرف قرص‌های خوشبو کننده‌ی دهان
تولید کنندگان قرص‌های خوشبو کننده‌ی دهان مدعی اند که مصرف این قرص‌ها باعث خوشبو شدن دهان می‌شود. اما حقیقت آن است که بوی این قرص‌ها فقط روی مشکل اصلی سرپوش می‌گذارد و حتی بدتر آنکه قند موجود در این قرص‌ها می‌تواند به منبع تغذیه‌ی همان باکتری‌های مضری تبدیل شود که عامل بوی بد دهان هستند، در نتیجه، مشکل شما بیشتر می‌شود. مصرف این قرص‌ها را کنار بگذارید و روی بهداشت دهان و دندان خود تمرکز کنید. اگر در استفاده از این قرص‌ها مصر هستید، به دنبال قرص‌هایی باشید که بدون قند و حاوی موادی مثل زایلیتول و مگنولیا هستند که خاصیت ضد باکتری آن‌ها ثابت شده است.
۱۱- افراط در استفاده از دهان شویه
دهان شویه یکی دیگر از محصولاتی است که از آن برای کاهش بوی بد دهان استفاده می‌شود، اما حقیقت آن است که ممکن است مشکل شما را بدتر کند. بیشتر دهان شویه‌ها باکتری‌های مضر درون دهان را به طور موقت از بین می‌برند، در نتیجه ممکن است ابتدا تصور کنید که مشکل تان حل شده، اما بعد از مدتی دهان شویه شروع به از بین بردن «همه»ی باکتری‌های دهان شما اعم از مفید و مضر می‌کند. از آنجایی که باکتری‌ها دوباره به دهان شما هجوم می‌آورند، ریسک آن وجود دارد که باکتری‌های مضر بیش از اندازه تکثیر شوند. به علاوه، الکل موجود در دهان شویه‌ها می‌تواند باعث خشکی دهان شود که این مسأله خود از عوامل بوی بد دهان است. بعضی افراد هم رسیدگی مناسبی به دندان‌های خود ندارند و با استفاده از دهان شویه سعی دارند کم کاری خود را پنهان کنند.
۱۲- عدم رعایت بهداشت دهان و دندان
درست است که این بدیهی‌ترین علت بوی بد دهان است، اما محتمل‌ترین عامل این مشکل محسوب می‌شود. بوی بد دهان در اغلب موارد، اولین نشانه‌ی عدم رعایت بهداشت دهان و دندان است که ممکن است در نهایت منجر به مشکلات پیرادندانی بیشتری شود. یک روش مناسب برای جلوگیری از بیماری پیرادندانی و پوسیدگی دندان، استفاده‌ی منظم از مسواک و نخ دندان و مراجعه‌ی منظم به دندان پزشک برای انجام معاینه است.
