محمود آموزگار رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران طی یک نشست خبری اقدامات صورت گرفته درباره کشف هزاران جلد کتاب قاچاق که به شکل زیرزمینی منتشر و توزیع می‌شدند، را تشریح و در این باره توضیحاتی داد.
آموزگار با بیان اینکه طی این مدت چندین نیسان از کتاب‌های قاچاق در پارکینگ اتحادیه تخلیه شدند، گفت: بلافاصله هر جایی که کشف می‌شد انبارهایش تخلیه شده و با توجه به فوریت آن چندین بار از کتاب‌های قاچاق در پارکینگ اتحادیه تخلیه شد.
وی با بیان اینکه این کتابها اغلب در تیراژ بسیار بالایی چاپ و توزیع می‌شد، توضیح داد: کتاب‌های مکشوفه نشان می‌دهد تیراژ اولیه آن بالای هزار نسخه بوده است. یعنی تولیدشان انبوه صورت می‌گرفته و اغلب هم شامل کتاب‌های پرفروش ناشران می‌شود.
رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران ضمن اشاره به مذاکرات دو سال پیش با وزیر وقت ارشاد درباره چنین کتاب‌هایی اضافه کرد: هر چند ابتدا مقاومت‌هایی درباره پذیرش این موضوع انجام شد و برخی صحبت‌ها از اغراق در این مسئله بود اما در دی ماه موفق شدیم این گفت‌وگوها را به نتیجه برسانیم و طی یک تفاهم نامه با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای مقابله با این پدیده به سرانجام رسیدیم. در این راستا دبیرخانه تشکیل و کارگروهی آغاز به کار کرد.
به گفته وی در این مدت به مرور به اعضای کارگروه افزوده می‌شد و تعداد بیشتری در این راستا دغدغه‌مند می‌شدند. هر چند که با گذشت زمان با قوه قضائیه و نیروی انتظامی جلساتی برگزار کردیم و آنها نیز وعده‌هایی می‌دادند اما متاسفانه در مقام اجرا مسئله به شکل دیگری بود چرا که با توجه به ماهیت جرمی که درحقوق مؤلفان و مصنفان خصوصی تعریف شده بود بنابراین ما نیازمند شکایت بودیم اما این رویه در زمان معاونت فرهنگی آقای صالحی وزیر کنونی ارشاد پیگیری شد و جلساتی هم برگزار شد. در نهایت سال 96 جلسه‌ای در دفتر ایشان با حضور معاونین آقای لاریجانی رئیس قوه قضائیه، فرمانده نیروی انتظامی، فرمانده پلیس امنیت، مدیران و معاونین ارشاد و بنده برگزار شد. در آن جلسه به این دلیل که از نحوه پیشرفت ابراز نارضایتی کردیم به این نتیجه رسیدیم که اگر دولت و قوای سه‌گانه به مقوله کتاب‌های فاقد مجوز بیشتر توجه می‌کردند شاید امروز شاهد چنین وضعیتی نبودیم.
آموزگار به سه نکته اشاره کرد و توضیح داد: در حال حاضر شبکه وسیعی که عمدتا توزیع شهرستانی را مدنر داشتند شناسایی شده‌اند و مدارک آنها در دست ماست.
رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران با اعلام این خبر که حجم اکتشافات کنونی بسیار گسترده است، گفت: تاکنون 90 دستگاه نیسان و خاور مملو از کتاب از انبارها کشف شده، انبارهای مختلف پلمب شدند که مربوط به یک خانواده بوده است. جالب اینجاست این خانواده از اتحادیه جواز کسب داشته است. این باند حدود 900 بساطی و دستفروشی را در تهران تحت پوشش قرار می‌داد و هر چند مدارک نشان می‌دهد یکسری کتابفروشی‌ها را در سطح تهران تغذیه می‌کرده است.
وی با اشاره به کتاب‌های کشف شده، گفت:این کتابها سه دسته‌اند، دسته اول کتاب‌هایی که مدعی و مالک ندارند مثل آثاری که قبلا مجوز داشته و الان کسی نمی‌تواند آنها را چاپ کند. دسته دوم آثاری هستند که در خارج از کشور چاپ می‌شد و از طریق فضای دیجیتال تکثیر شده و دسته سوم کتاب پرفروش ناشران را شامل می‌شود که قیمت تمام شده این کتابها ده‌ها میلیارد تومان برآورده شده است. این افراد حتی با استفاده از کاغذ بالک، کتابها را منتشر کرده بودند.
رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران در ادامه با اشاره به اینکه عده‌ای به ما انتقاد می‌کنند که شما مقابل آزادی بیان را با توقیف این کتابها می‌گیرید، گفت: بررسی‌های ما نشان می‌دهد که ده‌ها میلیارد تومان صرف تولید این کتابها شده است حتی این قاچاقچیان به اندازه‌ای نفوذ ذاشته‌اند که توانسته‌اند از کاغذهای بالکی بهره‌مند از ارز 4 هزار و 200 تومانی نیز استفاده کنند.
آموزگار با اشاره به دغدغه‌‌مندی در صنف نشر برای مقابله با پدیده قاچاق کتاب ایجاد شده است، اضافه کرد: خوشبختانه ناشران به تکاپو افتادند و در حال بررسی و مقابله هستند حتی بسیاری از خطاکاران که با این افراد همکاری کرده بودند اعلام آمادگی خود را برای پیشگیری از این ماجرا نشان دادند. من از پدیدآورندگان و مولفان آثار نیز می‌خواهم از این قاچاقچیان کتاب شکایت کنند؛ زیرا حقوق عده کثیری از فعالان صنف نشر با این اقدام ضایع شده است. حضور اعضای صنف نشر در ماجرای مقابله با قاچاق جنبه فرهنگی این مماجرا را تقویت می‌کند.
وی درباره عاقبت کتاب‌های مکشوفه ابراز داشت: اگر این کتابها به چرخه فروش برگردانده شود در تضییع حقوق این افراد صحه گذاشته‌ایم و اگر به چرخه فروش برگردانده شود تشخیص نسخه قاچاق از نسخه اصل زین پس دشوارتر خواهد شد؛ بنابراین به این نتیجه رسیدیم که این کتابها به چرخه فروش برنگردند. اما اینکه خمیر شده و تبدیل به کارتن شود یا در اختیار مناطق محروم قرار بگیرد در دست بررسی است البته قاعدتا تعدادی از کتابها که بدون مجوز هستند خمیر خواهند شد. به هرحال مقام قضایی باید در این زمینه تصمیم‌گیری کند.
وی با تاکید بر عدم سابقه این مسئله در سیستم قضایی کشور بیان داشت: متأسفانه سیستم قضایی ما سابقه کارکردن با این قانون را ندارد و قضاتی که با این مجموعه مقررات آشنایی داشته باشند اندک هستند البته در دادگاه رسانه وضع بهتر است وقضات اشنایی بیشتری دارند. اقدامات اخیر جدیت ماجرا را بیشتر خواهد کرد ما قصد پیگیری شکایت متمرکز شده را داریم پیش از این شکایتها جداگانه انجام می‌شد اما اتحادیه به نیابت از شاکیان به این موضوع رسیدگی خواهد کرد و از شدت نگرانی‌ها کاسته می‌شود.
وی همچنین در انتهای این نشست از توزیع مجموعه‌ای از کتاب‌های قاچاق به کشورهای افغانستان و پاکستان خبر داد و با اشاره به ناشران متضرر از انتشارات نگاه، چشمه، خوارزمی، امیرکبیر، ققنوس، اختران، نشرنو، نیلوفر، آموت و ... نام برد.
