پوست بزرگترین اندام بدن است و وظیفهی دارد تا از آن در برابر عفونتها محافظت کند. اما گاهی خود پوست دچار عفونت میشود. قارچ پوستی یکی از انواع عفونتهای پوستی است که عامل اصلی آن قارچها هستند و اغلب در نقاط مرطوب بدن مثل پاها یا زیر بغل به وجود میآید. برخی از انواع قارچ پوستیواگیردار نیستند و این عفونتها معمولا تهدیدی برای جان انسان محسوب نمیشوند.
در ادامه به انواع قارچ پوستی و راههای پیشگیری از آنها میپردازیم.
۱- بیماری پای ورزشکاران یا قارچ پا
بیماری پای ورزشکارن که به آن قارچ پا هم گفته میشود نوعی عفونت قارچی واگیردار است که پوست پا را تحت تأثیر قرار میدهد. این قارچ پوستی میتواند به ناخنهای پا و دستها هم سرایت کند. این بیماری بیشتر در میان ورزشکاران شایع است.
قارچ پا عفونت جدیای نیست، اما گاهی درمان آن دشوار است. اگر مبتلا به دیابت هستید یا سیستم ایمنی ضعیفی دارید در صورت ابتلا به قارچ پا باید فورا به پزشک مراجعه کنید.
علت بروز قارچ پا
این عفونت قارچی ممکن است در اثر تماس با یک شخص مبتلا یا لمس سطوح آلوده به شما سرایت کند. این قارچ پوستی در محیطهای گرم و مرطوب رشد میکند.
چه کسانی در معرض قارچ پا هستند؟
همهی ما میتوانیم به این قارچ پوستی مبتلا شویم، اما بعضی رفتارها خطر ابتلا به آن را افزایش میدهد:
پا برهنه راه رفتن در مکانهای عمومی مثل رختکن ها، حمامها و استخرهای شنا
استفاده از جوراب، کفش یا حولهی شخص مبتلا به قارچ پا
پوشیدن کفشهای تنگ
مرطوب نگه داشتن پاها به مدت طولانی
تعریق پا
وجود آسیبی جزئی بر روی پوست یا ناخن پا
علائم قارچ پا
قرمز شدن یا تاول زدن ناحیهی عفونی
پوست ناحیهی عفونی میتواند صاف یا لایه لایه باشد
پوسته پوسته شدن یا ترک خوردن ناحیهی عفونی
ناحیهی عفونی ممکن است دچار پوسته ریزی شود
احساس خارش یا سوزش در ناحیهی عفونی
پیشگیری از قارچ پا
هر روز پاهایتان، به ویژه ناحیهی بین انگشتان پا را با آب و صابون بشویید و آن را به طور کامل خشک کنید.
جوراب، کفش یا حولهی خود را با دیگران شریک نشوید.
در استخرها و حمامهای عمومی، رختکنها و دیگر مکانهای عمومی مشابه حتما از دمپایی استفاده کنید.
از جورابهایی استفاده کنید که بافت آن به پا اجازهی تنفس دهد، مثل نخ، پشم یا مواد ترکیبیای که رطوبت پوست را جذب میکند.
اگر پاهایتان عرق کرده جوراب هایتان را عوض کنید.
وقتی خانه هستید پا برهنه باشید تا پاهایتان هوا بخورد.
از کفشهایی استفاده کنید که جنس آنها به پا اجازهی تنفس دهد.
دو جفت کفش برای استفادهی روزانهی خود در نظر بگیرید و آنها را یکی در میان بپوشید تا در این فاصله کفش هایتان کاملا خشک شوند. رطوبت به قارچها اجازه میدهد رشد خود را ادامه دهند.
۲- عفونت قارچی واژن
این قارچ پوستی بسیار آزار دهنده است و باعث خارش، سوزش و ترشح میشود. این عفونت قارچی در میان زنان بسیار شایع است، به طوری که از هر چهار زن، سه نفر از آنها ممکن است یک بار در زندگی شان به آن مبتلا شوند. خوشبختانه این قارچ پوستی معمولا با مصرف داروهای بدون نسخه و درمانهای خانگی بهبود مییابد.
علت بروز عفونت قارچی واژن
عفونت قارچی واژن دلایل مختلفی دارد. بعضی زنان در دوران قاعدگی یا بارداری به دلیل تغییرات هورمونی به آن دچار میشوند. برخی از قرصهای ضد بارداری هم خطر ابتلا به این قارچ پوستی را افزایش میدهند.
قارچ واژن تقریبا در هر جایی میتواند زندگی کند. در واقع این قارچ به طور طبیعی در بدن ما وجود دارد، اما سیستم ایمنی ما آن را تحت کنترل دارد. عفونت زمانی رخ میدهد که میزان قارچهای ناحیهی واژن افزایش مییابد.
هر چیزی که میزان باکتریها و قارچهای ناحیهی واژن را از تعادل خارج کند میتواند منجر به بروز این عفونت قارچی شود. برای مثال، مصرف داروهای آنتی بیوتیک برای رفع یک عفونت باکتریایی خطرناک میتواند منجر به از بین رفتن باکتری مفیدی در ناحیهی واژن شود که وظیفهی کنترل قارچها را بر عهده دارد.
بیماریهایی که سیستم ایمنی بدن را تحت تأثیر قرار میدهند (مثل بیماریهای مقاربتی) هم میتوانند باعث بروز عفونت قارچی واژن شوند. خطر ابتلا به این عفونت قارچی در زنان مبتلا به دیابت بسیار بالا است، چون بالا بودن قند خون رشد قارچهای واژن را افزایش میدهد.
علائم عفونت قارچی واژن
خارش و التهاب اطراف واژن
احساس سوزش یا درد در هنگام ادرار کردن یا برقراری رابطهی جنسی
قرمز شدن و احساس درد اطراف و روی واژن
ترشحات غیر طبیعی واژن که به شکل جامد و خاکستری رنگ یا آبکی باشد
پیشگیری از عفونت قارچی واژن
پوشیدن لباس زیر مناسب: لباس زیرهای تنگی که از مواد مصنوعیای مثل نایلون و پلی استر ساخته شده اند رطوبت را نگه میدارند. از لباس زیرهای نخی استفاده کنید تا هوای بیشتری در ناحیهی تناسلی جریان پیدا کند.
محصولاتی مثل نوارهای بهداشتی و تامپونهای معطر، برخی صابونها و شویندهها میتوانند باعث حساسیت واژن و از بین رفتن تعادل در میزان باکتریهای طبیعی این ناحیه شوند. از محصولات غیر معطر و شویندههای ملایم استفاده کنید.
بهداشت فردی: کارشناسان توصیه میکنند از آب کشیدن داخل واژن خودداری کنید. چون این کار باکتریهای مفید واژن که جلوی عفونت را میگیرند را از بین میبرد. تنها ناحیهی بیرونی واژن را با آب و صابون بشویید.
۳- خارش ژوک
این قارچ پوستی به محیطهای گرم و مرطوب علاقه دارد و در نقاط مرطوب بدن مثل کشالهی ران، باسن و نواحی داخلی ران رشد میکند. این عفونت قارچی بیشتر در تابستان یا مناطق گرم و مرطوب دنیا شیوع پیدا میکند.
خارش ژوک تا حدودی واگیردار است و اغلب از طریق تماس مستقیم با فرد مبتلا یا شئ آلوده به قارچ سرایت میکند.
علائم خارش ژوک
قرمز شدن کشالهی ران، باسن یا رانها
ساییده شدن پوست و احساس سوزش یا خارش در ناحیهی عفونی
دانههای قرمز رنگ به شکل مدور با لبههای برجسته
ترک خوردن، پوسته پوسته شدن یا به وجود آمدن پوستههای خشک در ناحیهی عفونی
پیشگیری از خارش ژوک
لباسهای گشاد از جنس مواد طبیعی مثل لباس زیرهای نخی بپوشید.
از تماس با افراد مبتلا به قارچ خودداری کنید.
وسایلی مثل حولهها و تجهیزات ورزشی را با دیگران شریک نشوید.
۴- عفونت قارچی کرم حلقوی
این عفونت قارچی که به آن درماتوفیتوز هم گفته میشود، بر خلاف اسمش بر اثر نوعی قارچ رخ میدهد نه یک کرم.
عفونت قارچی کرم حلقوی از بیماریهای مشترک میان انسان و حیوان است. این قارچ پوستی ابتدا به شکل تکههای قرمز رنگ بر روی ناحیهی عفونی بروز کرده و سپس به نقاط دیگر بدن سرایت میکند. این عفونت قارچی، پوست کف سر، پا، کشالهی ران، ناحیهی رویش ریش و دیگر نقاط بدن را تحت تأثیر قرار میدهد.
علت بروز عفونت قارچی کرم حلقوی
قارچهای عامل این عفونت انواع مختلفی دارند و میتوانند به مدتی طولانی به شکل هاگ در خاک زندگی کنند. انسان و حیوان با تماس مستقیم با خاک به این قارچ مبتلا میشوند. به علاوه این قارچ میتواند از راه تماس با انسان یا حیوان آلوده هم سرایت پیدا کند.
چه کسانی در معرض عفونت قارچی کرم حلقوی هستند؟
هر کسی ممکن است دچار عفونت قارچی کرم حلقوی شود. با این حال، این عفونت قارچی بیشتر در میان کودکان و افرادی که حیوان خانگی دارند شایع است. سگها و گربهها هم میتوانند به این قارچ مبتلا شوند و آن را به انسانها انتقال دهند.
وقتی پوست مرطوب باشد و یا آسیب یا خراشی جزئی داشته باشد بیشتر در معرض ابتلا به این قارچ پوست قرار میگیرید. استفاده از حمامها و استخرهای عمومی هم از راههای دیگر انتقال این عفونت قارچی است. علاوه بر این، استفادهی مشترک از وسایلی مثل برسهای مو یا لباسهای شسته نشده خطر ابتلا به عفونت قارچی کرم حلقوی را افزایش میدهد.
علائم عفونت قارچی کرم حلقوی
تکههای قرمز رنگ، خارش دار، پوسته پوسته شده یا برجسته
تاول زدن یا ترشح داشتن تکهها
ممکن است لبهی تکهها قرمزتر باشد یا تکهها شبیه به حلقه باشند
برجسته بودن لبهی تکهها
اگر این عفونت قارچی به ناخنها سرایت کنند، ممکن است ناخنها ضخیمتر و یا دچار تغییر رنگ یا ترک خوردگی شوند.
اگر در ناحیهی کف سر به این قارچ پوستی دچار شوید، موهای ناحیهی عفونی شکننده یا دچار ریزش میشوند و تکههایی از سر دچار کچلی میشود.
پیشگیری از عفونت قارچی کرم حلقوی
بعد از تماس با حیوانات دست هایتان را بشویید.
محل زندگی حیوان خانگی تان را ضدعفونی و تمیز کنید.
اگر سیستم ایمنی ضعیفی دارید از افراد و حیوانات مبتلا به این قارچ دوری کنید.
به طور منظم موهایتان را بشویید.
در حمامهای عمومی پابرهنه نباشید.
وسایل شخصی خود مثل لباس و برس مو را با افراد مبتلا به این قارچ شریک نشوید.
پاهایتان را تمیز و خشک نگه دارید.