بر سر مؤثر بودن یا نبودن دم‌نوش اسیاک در درمان سرطان مناقشه‌ای هیجان‌انگیز در جریان بوده است. مواد تشکیل‌دهنده‌ی این دم‌نوش به خاصیت‌هایی مثل تحریک دستگاه ایمنی بدن، کاهش فعالیت رادیکال‌های آزاد، حذف التهابات، جلوگیری از رشد تومور، کاهش جهش سلولی، سم‌زدایی از بدن و کاهش مشکلات ریوی، معروف هستند.
در مقابل عوارض جانبی هم برای این دم‌نوش ذکرشده که ازجمله‌ی آن‌ها می‌توان به حالت تهوع، استفراغ، سردرد، تکرر ادرار، اگزمای پوستی، درد‌های عضلانی، ضعف و سایر واکنش‌های آلرژیک اشاره کرد؛ بنابراین قبل از مصرف دم‌نوش اسیاک حتماً مطمئن شوید که به هیچ‌کدام از چهار ماده‌ی اصلی تشکیل‌دهنده‌ی این دم‌نوش حساسیت ندارید.
منشأ به وجود آمدن این دم‌نوش به هزاران سال پیش و نزد بومیان کانادا برمی‌گردد، اما اولین بار در دهه‌ی 20 میلادی پرستاری به نام رنِ کایسی از آن برای درمان بیماران سرطانی خود استفاده کرد و مدعی شد که نتایج امیدوارکننده‌ای از آن گرفته است. پس‌ازآن که وی سعی کرد این دم‌نوش را به پزشکی رایج معرفی کند مخالفت‌های زیادی با اسیاک از سوی تشکیلات پزشکی شد و تا امروز هم علیرغم صد‌ها گزارش موردی مثبتی که در مورد اثربخشی این دم‌نوش وجود دارد، جزو درمان‌های غیررسمی باقی‌مانده است. اسیاک از گیاه ترشک میشی یا میش ترشک، ریشه‌ی باباآدم یا آراقیطون، دارمرا و پوست داخلی نارون قرمز تشکیل‌شده است. هرکدام از این گیاهان خواص متفاوت و مواد مؤثره‌ی خاص خودشان را دارند مانند فلاونول‌ها، تانن، ترکیبات ارگانیک آروماتیک و همچنین پلی ساکارید‌ها که موجب تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شود.
دم‌نوش اسیاک و درمان سرطان
در پیشگیری و درمان سرطان، اگر سرطان زود تشخیص داده شود بسیار مؤثرتر خواهد بود اگرچه در سرطان‌های پیشرفته هم می‌تواند به‌عنوان درمانی حمایتی مورداستفاده قرار گیرد. هرکدام از مواد تشکیل‌دهنده خواص و فواید مختلفی دارند که در ترکیب باهم اثراتشان زیادتر می‌شود و به سلول‌های سرطانی حمله و دستگاه دفاعی بدن را تقویت می‌کنند. پزشکی مدرن در اینکه اسیاک را به‌عنوان درمان سرطان بپذیرد مردد است، اما این دارو اثرات مثبت خود را بر توقف رشد تومور، بازتولید سلول‌های سرطانی، استرس اکسیداتیو و التهابات بافت‌ها نشان داده است؛ ضمن اینکه برخی علائم ثانویه سرطان که موجب تسریع و تشدید وضعیت بحرانی بیمار می‌شوند هم با اسیاک قابل التیام هستند. برای اینکه بدانیم دم‌نوش اسیاک چگونه بر سرطان اثر می‌گذارد، بررسی جزءبه‌جزء مواد تشکیل‌دهنده‌ی آن ضروری است.
ترشک میشی
نام علمی این گیاه Rumex acetosella است و منبع غنی بتاکاراتن، ویتامین A، ویتامین C. و سایر کاروتنید‌ها است و به‌عنوان یکی از گیاهانی که بیشترین میزان آنتی‌اکسیدان را در خود متراکم کرده شناخته می‌شود. مطالعاتی که برای ترشک میشی انجام‌شده نشان می‌دهد که این گیاه اثرات ضد تکثیری بر سلول‌های سرطانی دارد به‌عبارت‌دیگر ترشک میشی می‌تواند از تکثیر و متاستاز سلول‌های سرطانی جلوگیری کند. علاوه بر این، این گیاه یک تصفیه‌کننده‌ی خون عالی است و می‌تواند نواحی آلوده‌شده را پاک‌سازی کند. رنِ کایسی مدعی بود که این ماده‌ی تشکیل‌دهنده‌ی اسیاک قوی‌ترین عنصر ضد سرطانی‌اش است.
ریشه‌ی باباآدم یا آراقیطون
این ماده‌ی تشکیل‌دهنده‌ی اسیاک حاوی آنتراکینون است، ماده‌ای شیمیایی که به خاطر اثرش بر کاهش رشد تومور و جلوگیری از جهش سلولی که نهایتاً به سرطان تبدیل می‌شود، معروف است. درواقع آنتراکینون در بسیاری از دارو‌های رایج ضد سرطانی هم به خطر اثر قوی ضد جهش‌زایی‌اش به کار می‌رود. مطالعات دیگری نشان داده‌اند که گیاه باباآدم موجب خودکشی سلول‌های سرطانی می‌شود بدون اینکه به سلول‌های سالم اطراف آن آسیبی بزند.
دارمرا
اگرچه اثرات ضد سرطانی این‌یکی به‌اندازه‌ی دو ماده‌ی تشکیل‌دهنده‌ی قبلی نیست، اما این گیاه آثار ضدالتهابی‌ای دارد که می‌تواند از عملکرد ریه‌ها محافظت کند به‌خصوص در افرادی که از سرطان ریه رنج می‌برند یا در معرض آن هستند، همچنین افرادی که تحت پرتودرمانی به خاطر سایر انواع سرطان هستند.
نارون قرمز
این ماده‌ی گیاهی حاوی استرول‌های گیاهی یا فیتواسترول، تانن و اسید‌های چرب ضروری است که می‌توانند موجب کاهش التهاب شود؛ همچنین به دلیل داشتن لعاب‌های گیاهی و کلسیم اگزالات می‌تواند به سم‌زدایی از بدن کمک کند. پوست نارون قرمز در ترکیب با دیگر مواد تشکیل‌دهنده‌ی دم‌نوش اسیاک می‌تواند از سلامت قسمت‌های مختلف بدن در برابر درمان‌های رایج سرطان محافظت کند و هم‌زمان به دستگاه ایمنی بدن کمک کند.
سایر فواید اسیاک
در مورد دم‌نوش اسیاک بیشتر به نقش ضد سرطانی‌اش توجه شده، اما این دم‌نوش در درمان التهاب، تقویت سیستم ایمنی بدن، درمان مشکلات تنفسی، تحریک سوخت‌وساز بدن، بهبود گوارش و حل مشکلات پوستی هم می‌تواند مؤثر باشد.
• التهاب
ترکیبات آنتی‌اکسیدان موجود در ترشک میشی و ریشه‌ی باباآدم خواص ضدالتهابی دارند که می‌تواند به افراد مبتلا به آرتروز، سردرد، نقرس، بیماری‌های قلبی، بیماری‌های مفاصل، درد‌های عضلانی، هموروئید و طیفی از سایر بیماری‌های التهابی رایج کمک کنند.
• گوارش
لعابی که در نارون قرمز وجود دارد می‌تواند کیفیت گوارش غذا را ارتقا دهد و علائم یبوست و نفخ را از بین ببرد. ترشک میشی هم یک ملین است که می‌تواند سرعت فرآیند‌های گوارشی را بالابرده و جهاز هاضمه را پاک‌سازی کند و درنتیجه باکتری‌های مضری که در روده‌ها ماندگار شده‌اند را خارج کند.
• متابولیسم
این ترکیب منحصربه‌فرد از گیاهان اثر محرک بر بدن دارد که منجر به عملکرد بهتر سوخت‌وساز بدن و حتی چربی سوزی می‌شود. این دم‌نوش هم برای تولید انواع هورمون و آنزیم خوب است و هم برای کاهش وزن.
• سیستم ایمنی
مطالعات نشان داده‌اند مواد آنتی‌اکسیدان موجود در گیاهان دم‌نوش اسیاک از آنتی‌اکسیدان‌های چای سبز هم بیشتر است که به معنی این است که این دم‌نوش می‌تواند موجب تقویت اساسی دستگاه ایمنی بدن شود. غیر از خاصیت پیشگیری از سرطان، این دم‌نوش تولید گلبول‌های سفید خون را افزایش می‌دهد درنتیجه بدن در مقابل عفونت‌های باکتریایی و ویروسی مقاوم‌تر می‌شود.
• مشکلات تنفسی
نارون قرمز و ریشه‌ی دارمرا به‌خصوص، به خاطر تسکین عفونت‌های ریوی و کاهش خلط‌های مضر دستگاه تنفسی معروف هستند. این خواص ضد سرفه می‌تواند درمان التهابات دستگاه تنفسی را تسریع کند.
مواد تشکیل‌دهنده‌ی دم‌نوش اسیاک
دستور سنتی تهیه‌ی دم‌نوش اسیاک شامل ترشک میشی، ریشه‌ی باباآدم، دارمرا و پوست نارون قرمز می‌شود. بااین‌حال در دهه‌های اخیر تغییراتی در فرمول قدیمی هم به وجود آمده است. محبوب‌ترین ارتقائی که در فرمول رن کایسی داده‌شده فلور اسنس نام دارد که در آن 4 گیاه دیگر را به فرمول اضافه‌شده است: ترتیزک، خار مقدس، شبدر سرخ و کتانجک یا اشنه‌ی دریایی. این ترکیبات اضافی قادرند اثرات ضد سرطانی دم‌نوش اسیاک را تکمیل و تقویت کنند.
عوارض جانبی دم‌نوش اسیاک
برخی از عوارض جانبی دم‌نوش اسیاک شامل حال تهوع، استفراغ، حساسیت‌های پوستی، کم شدن آب بدن، تکرر ادرار و مدفوع و علائمی شبیه آنفلوانزا. این عوارض جانبی منفی عمدتاً به خاطر مواد مؤثره‌ی موجود در ریشه‌ی باباآدم و ترشک میشی است یا به خاطر حساسیتی که فرد ممکن است به ترکیبات گیاهی داشته باشد.
