سکته گوش اصطلاحی است که چندان برای ما آشنا نیست و اطلاعات چندانی هم از آن نداریم. بنابر اعلام متخصصان، از هر ۵۰۰۰ نفر، یک نفر به این بیماری گرفتار میشود، اما سکته گوش چگونه بیماریای است؟ آیا واقعا اتفاقی که در سکتههای قلبی یا مغزی برای عضو رخ میدهد، اینجا نیز با همان شکل و مکانیسم است؟
دکتر ابراهیم رزم پا - فوق تخصص جراحی سر و گردن درباره چگونگی بروز سکته گوش گفت: سکته گوش یک آسیب ناگهانی است که فرد به طور ناگهانی شنوایی خود را به طور کامل یا ناقص از دست میدهد. این مکانیسم، مانند سکته قلبی یا مغزی است و خونرسانی به دلایل نامشخصی قطع شده و اکسیژن به بافت نمیرسد و در نتیجه بافت نابود شده و عملکرد خود را از دست میدهد. در این بیماری به گوش داخلی آسیب وارد شده و سلولهای مژکدار داخل حلزون گوش به سبب کمبود اکسیژن تخریب میشوند.
عوامل موثر در بروز سکته گوش
رزمپا با بیان اینکه کمبود اکسیژن علت اصلی سکته گوش نیست، گفت: سکته گوش انواع گوناگونی دارد و عوامل متعددی در آن دخیل هستند. مهمترین عامل خودایمنی است و به دلیل نامشخصی سیستم ایمنی ضعیف و دستخوش تغییرات شده است. همچنین ضربه به گوش، شکسته شدن دیوار صوتی، مصرف برخی داروها بخصوص خانواده آمینوگلیکوزیدها، عفونتهای مزمن، عوامل ویروسی مانند اوریون، تومورها و اختلالات متابولیک و هورمونی در بروز بیماری نقش بسزایی دارند.
وی افزود: وقتی سکته گوش برای بیمار رخ میدهد، یافتن علت اصلی چندان آسان نیست، اما مطالعات نشان داده یک عامل، اشکالاتی را در سیستم ایمنی بدن ایجاد میکند؛ یعنی شرایط داخلی بدن بر هم میخورد و با یک محرک مانند استرس، کری ناگهانی پدید میآید.
مهمترین نشانهها در سکته گوش
این متخصص گوش و حلق و بینی درباره نشانههای سکته گوش گفت: مهمترین نشانه، وز وز گوش و سنگین شدن آن است. این نشانه برای همه بیماران باید هشداردهنده باشد و هر چه سریعتر به پزشک مراجعه کنند. البته روند تدریجی این بیماری اغلب سه روز به طول میانجامد؛ بخصوص در کسانی که دچار ترومای گوش شده باشند. سرگیجه و نداشتن تعادل هم ممکن است وجود داشته باشد. ولی همیشه این علامتها، نشانه سکته گوش نیستند. گاهی فرد در سلامت کامل بوده و به طور اتفاقی شنواییاش کاهش مییابد یا از بین میرود.
آیا کری در سکته گوش، دائمی است؟
رزم پا درپاسخ به این سوات که آیا کری در سکته گوش، دائمی است یا خیر؟ گفت: بیمارانی که سریع و در همان مراحل اولیه به ما مراجعه میکنند، شانس بهبودشان بالاتر است و تقریبا میتوان گفت: نیمی از بیماران به طور نسبی درمان میشوند. ولی در یک چهارم بیماران، درمان موثر واقع نمیشود و کری تا آخر عمر باقی میماند.
راههای درمانی سکته گوش
استادیار دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره راههای درمانی کری در سکته گوش گفت: درمان به صورت دارویی و درمان رایج، کورتون با دوز بالاست. کورتون بیماری را کنترل میکند یا بهبود میبخشد، اما شرایط استرسزا مانند استرس ناشی از جراحی، استرسهای ناشی از تغییر مکان، فشارهای سنگین و مصرف بعضی داروها باید برطرف شود. ثابت شده که استرس سیستم ایمنی را تضعیف میکند. با برداشتن عامل استرسزا نیز شرایط تا حدود زیادی بهتر میشود.
تجویز بیهوده سمعک برای درمان ناشنوایی در سکته گوش
وی درباره استفاده از سمعک برای رفع کری ناشی از سکته گوش گفت: بطور کلی دو نوع کری وجود دارد؛ کری انتقالی _. هدایتی و کری حسی _. عصبی. برای آن بیمارانی که دچار ناشنوایی انتقالی شدهاند، اگر دارو درمانی جوابگو نباشد، سمعک تجویز میشود. اما در سکته گوش، کری از نوع حسی-عصبی است و مژکهای داخل حلزون آسیب دیدهاند؛ بنابراین تجویز سمعک برای این بیماران بیهوده بوده و مشکل را برطرف نمیکند.
کاشت حلزون چگونه موجب رفع ناشنوایی میشود؟
رزمپا در ادامه گفت: کاشت حلزون برای بیمارانی که ناشنوایی از نوع حسی- عصبی دارند و با دارو، درمان نشدهاند راه مناسبی است. اما باید توجه داشت کاشت حلزون توسط هر متخصص گوش، حلق و بینی انجام نمیشود. این جراحی در مکانهای خاص و توسط متخصصان دوره دیده در این زمینه و به همراه تیم پزشکی مجرب صورت میگیرد.
وی در پایان درباره جراحی کاشت حلزون خاطرنشان کرد: کاشت حلزون، جاگذاری الکترود داخل حلزون گوش است. دستگاه به طور مستقیم عصب شنوایی را تحریک میکند و به فرد ناشنوا این امکان را میدهد تا اصوات را دریافت کند، اصوات دریافت شده به سیگنالهای الکتریکی تبدیل شده و امواج به عصب شنوایی فرستاده میشود. مرحله اصلی، بعد از عمل جراحی است؛ یعنی یک دوره طولانی مدت بازتوانی و تمرینات بعد از جراحی تا به این ترتیب بتوان شنوایی را به بیمار بازگرداند.