نوسانات اخیر ارز در ایران باعث شده بسیاری از دانشجویان افغانستانی در ایران دچار مشکل شوند و این موضوع تا حدی پیش رفته است که بسیاری از دانشجویان تصمیم به انصراف از دانشگاه گرفته‌اند. خانم زهره. س. از دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی تهران است که به‌دلیل بالا رفتن قیمت دلار از ادامه تحصیل انصراف داده است. در چند ماه گذشته قیمت ارز در ایران به‌شدت بالا رفته و در حال‌حاضر به بیش از ۵/۲ برابر رسیده است، این وضعیت روی تمام اقشار تأثیر گذاشته و دانشجویانی که شهریه‌شان با دلار حساب می‌شده نیز تحت فشار قرار گرفته‌اند.
امروزه که محصلان و دانشجویان افغان می‌توانند در هر دانشگاهی در جهان تحصیل کنند، کشور‌هایی را برای تحصیل برمی‌گزینند که به حقوق انسانی و بشری انسان‌ها احترام می‌گذارند. اما در ایران بسیاری از دانشگاه‌ها از این دانشجویان در این شرایط شهریه را به نرخ ارز آزاد طلب می‌کنند که باعث شده تعداد زیادی از دانشجویان خارجی مجبور به انصراف از تحصیل شوند.
یکی از دانشجویان افغانستانی که نخواست نامش فاش شود و ترجیح داد که مشکلاتش را با نام مستعار مریم برای ما تعریف کند، می‌گوید: من دانشجوی رشته پزشکی هستم که به‌دلیل تأثیر نوسانات ارزی‌روی شهریه چند روز پیش ناچار به انصراف شدم. شهریه‌ها هر ترم ۲۷۰۰ دلار است و هنگام ثبت‌نام در دانشگاه دلار حدود ۳۸۰۰ تومان بود. خانواده من برنامه‌ریزی‌هایی را انجام داده بودند تا بتوانند هر ماه مبلغی را کنار گذاشته تا برای پرداخت شهریه من به مشکلی برنخوریم، اما با نوسانات اخیر بازار ارز؛ تمام برنامه‌ریزی‌ها و تصوراتمان به یک‌باره به هم خورد و پرداخت این میزان شهریه برای ما قابل پرداخت نبود.
مریم می‌گوید: ما منتظر بودیم که دانشگاه برای ما تصمیم‌گیری کرده و راه حلی را جلوی پای ما بگذارد؛ اما هنگامی که با امور بین‌الملل دانشگاه، تماس گرفتم و مشکلم را مطرح کردم، گفتند اگر توانایی پرداخت شهریه را ندارید انصراف دهید و من هم به ناچار انصراف دادم.
ما الان بیش از ۱۳۰ دانشجوی افغانستانی در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی مشغول به تحصیل هستیم که تقریباً ۵۰درصد دانشجویان خارجی دانشگاه‌های شهید بهشتی را تشکیل می‌دهیم. من ترم دوم رشته پزشکی بودم و مهر ماه پیش‌رو می‌بایست ترم سوم را آغاز می‌کردم، اما حالا همه آرزو‌های من در هاله‌ای از ابهام است.
درآمد تمام خانواده‌ها در ایران به ریال است، ولی شهریه‌ای که از ما گرفته می‌شود به دلار است. زیرا ما برای آن‌ها دانشجوی خارجی و بین‌الملل محسوب می‌شویم. غافل از اینکه من و خانواده‌ام سال‌ها در همین کشور زندگی و کار می‌کنیم.
شهریه‌مان یک شبه سه‌برابر شد
این دانشجوی افغانستانی می‌گوید: ما قبلاً ۲۷۰۰ دلار را که پرداخت می‌کردیم که حدود ۱۰ تا ۱۱ میلیون تومان می‌شد، اما حالا پرداخت این مبلغ بیش از ۳۰ میلیون تومان می‌شود که خانواده من توان پرداخت آن را نداشتند و حتی دلاری هم در بازار نیست که بخواهیم آن را خریداری کنیم.
برخی از دانشگاه‌ها که زیر نظر وزارت علوم هستند مانند دانشگاه خوارزمی و دانشگاه تربیت مدرس برای دانشجویان خارجی خود روند پرداخت شهریه را تغییر دادند. در این دانشگاه‌ها شهریه را به نرخ ارز دولتی و آن هم معادل آن را به ریال می‌گیرند، اما در دانشگاه علوم و پزشکی چنین برنامه‌ای برای ما نداشتند و پرداخت‌ها به صورت دلار آزاد دریافت می‌کنند که این روند بیش از نیمه از دانشجویان خارجی را مجبور به انصراف کرده است.
شغل پدرم خیاطی است
مریم ادامه داد: من آخرین فرزند خانواده هستم و شغل پدر من خیاطی است. پرداخت چنین شهریه‌ای برای خانواده ما بسیار سنگین است و ما هنگام ثبت‌نام به میزان شهریه و میزان درآمد خانواده نگاه کردیم که در آخر تصمیم به ورود به این دانشگاه را گرفتیم، اما هرگز تصور این نوسانات ارزی را نمی‌کردیم.
من با هزاران امید وارد این رشته شدم که پزشکی بخوانم، اما ظرف مدت یک ماه تمام آرزو‌های ما از بین رفت. الان تمام خانواده‌ام گیج و سردرگم هستند و خودم نیز در آستانه افسردگی قرار گرفته‌ام. فقط منتظریم تا شاید دانشگاه راه‌حلی را پیش پای ما بگذارد.
خانواده هر ماه ۲میلیون تومان از درآمدشان را برای هزینه دانشگاه من کنار می‌گذاشتند، اما حالا باید ماهانه بیش از ۶ میلیون تومان پس‌انداز کنیم که این از توان خانواده من و بسیاری دیگر از همکلاس‌هایم خارج است. اغلب خانواده‌های افغانستانی در ایران کارگری می‌کنند و درآمد چندانی ندارند. پدر من نیز خیاط است و مادرم هم خانه‌دار، طبیعی است که از پس چنین هزینه‌های گزافی بر نیاییم.
این دانشجوی افغان ادامه می‌دهد: ما هنوز امیدواریم که دانشگاه برای ما چاره‌ای بیندیشد و مانند سایر دانشگاه‌ها با نرخ ارز دولتی از ما شهریه بگیرد. الان بسیاری از دانشجویان افغانستانی در ترم‌های مختلف اقدام به انصراف از تحصیل کرده‌اند.
مریم در آخر می‌گوید: من مدتی پیش برگه انصرافم را در صفحه شخصی اینستاگرامم منتشر کردم و یکی از دوستان من این عکس را برداشته و در اختیار یکی از خبرگزاری‌ها قرار داده و متاسفانه نام من را نپوشانده بودند و منجر به ایجاد یک‌سری از سوءتفاهم‌ها و اتهام‌ها به من شد. می‌گویند چرا از میان تمام دانشجویان فقط نام تو منتشر شده است، در صورتی که من به‌دنبال هیچ‌گونه منفعت شخصی نبوده‌ام و این مشکل برای همکلاسان و هموطنانم در دانشگاه وجود داشته است. برخی به من می‌گویند که به دنبال جذب اسپانسر هستی، اما من اگر به فکر منفعت شخصی خود بودم هرگز از دانشگاه انصراف نمی‌دادم.
بسیاری از دانشجویان افغان با اینکه در ایران به دنیا آمده و بزرگ شده‌اند، اما همچنان احساس می‌کنند مورد تبعیض قرار می‌گیرند. یک دانشجوی افغان در مصاحبه با یک خبرگزاری داخلی گفته است: «یک سری دانشجوی افغان که واقعاً نخبه‌اند، معدل‌شان در کارشناسی ارشد ۲۰-۱۹ بوده، حالا با تبدیل شهریه‌ها مجبور شده‌اند تحصیل را رها کنند. بچه‌های دانشگاه قزوین یک کارگاه کفاشی دارند شب‌ها کفاشی می‌کنند تا پول شهریه را دربیاورند و، چون الان شهریه‌شان بالا رفته است، مجبورند بیشتر کار کنند، از شب تا صبح کار می‌کنند که تحصیل‌شان افت پیدا کرده است.»
