نفوذ موسسات کنکور در مدارس، فروش کتاب‌های کمک آموزشی و برگزاری آزمون‌های آزمایشی موضوع دیرینه‌ای است که نظام تعلیم و تربیت گرفتار آن است البته در این ماجرا مدیران مدارس و حتی آموزش و پرورش مناطق در جریان هستند و ورود موسسات کنکور به مدارس به صورت رسمی و با عقد قرارداد بین طرفین انجام می‌شود، در برخی موارد موسسات اطلاعات شخصی دانش‌آموزان را از مدرسه می‌گیرند و با‌خانواده‌ها تماس تلفنی برقرار و موسسه را تبلیغ می‌کنند.
تخفیف 27 درصدی کتاب‌های کمک آموزشی به دانش‌آموزان نیز موضوعی است که بارها از سوی برخی خانواده‌ها شنیده‌ایم به گونه‌ای که برخی موسسات با هماهنگی مدارس، کتاب‌های کمک آموزشی خود را به فروش می‌رسانند و در بسیاری از موارد این کتاب‌ها پررنگ‌تر از کتاب‌های درسی می‌شوند و تکیه اصلی معلم و دانش‌آموز به آنهاست.
* چگونه مافیای تست و کنکور وارد مدارس می‌شوند؟
تمام این موارد یک روی ماجراست و در روی دیگر آن این مسئولان آموزشوپرورش هستند که باید پاسخگو باشند، پاسخگوی این تناقض، در شرایطی که آموزش و پرورش به شدت بسته است و و ورود به مدارس به این آسانی‌ها ممکن نیست، چگونه است که مافیای تست و کنکور به آسانی وارد شده و مدارس را بازار فروش خود کرده‌اند.
در اینباره باید به این سخنان علی زرافشان معاون آموزش متوسطه وزارت آموزشوپرورش در نشستی که آذر سال 96 با خبرنگاران داشت توجه کرد: چند سال گذشته یکی از مؤسسات کنکور برای اینکه آموزشوپرورش با آن مؤسسه قرارداد ببندد، پیشنهاد داده بود که 25 دستگاه بنز به مدیران مدارس بدهد.
* مانور موسسات کنکور با استفاده از نفرات برتر
در این شرایط کار به جایی رسیده که هم‌اکنون شاهد تبلیغات برخی موسسات کنکور با مانور بر روی نفرات برتر آزمون سراسری سال 97 هستیم و این دانش‌آموزان با حضور در تبلیغات تلویزیونی از شرکت در آزمون‌های این موسسات و استفاده از کتاب‌های کمک آموزشی آنها خبر می‌دهند و اینگونه به مخاطب القا می‌شود که شرکت در این جریان نقش مهمی در قبولی کنکور و کسب رتبه برتر داشت. اما به این مسائل توجهی نمی‌شود که نفرات برتر کنکور عمدتا از میان دانش‌آموزان مدارس استعدادهای درخشان یا غیردولتی‌های مطرح بوده و از ضریب هوشی بالایی برخوردار هستند از سوی دیگر مدارس آنها برای موفقیت دانش‌آموزانشان ویژه برنامه‌های خاصی دارند، حال در این شرایط موسسات کنکور چه سهمی از موفقیت آنها دارند؟
حالا وزیر آموزشوپرورش در چند نامه به رئیس سازمان صدا و سیما خواسته تا به‌منظور ساماندهی تبلیغات مؤسسات و مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی مطابق ماده 7 مصوبه 483 شورای عالی انقلاب فرهنگی، ضمن رعایت ضوابط و مقررات، از پخش آگهی‌های مراکز و مؤسسات آموزشی بدون معرفی‌نامه و تأییدیه وزارت آموزشوپرورش جدا خودداری شود.
در همین رابطه هامون سبطی کارشناس آموزشی معتقد است که هم‌اکنون در دوره‌ای از تاریخ معاصر زندگی می‌کنیم که مفاهیم معنایی و اخلاقی به کالاشدگی دچار شده‌اند حتی مفهوم زیبایی هم به کالا تبدیل و زیبایی قابل خریداری شده است به همین شکل معرفت و دانش هم در حال تبدیل به کالا است یعنی اگر فردی به توانایی بالای علمی و درخشش چشمگیر آموزشی دست پیدا می‌کند به عنوان ارزش معنوی به آن نگاه نمی‌شود بلکه کالایی قابل خرید و بهره برداری اقتصادی است.
وی افزود: این نگاه به دانش‌آموز القا می‌شود که اگر در مسابقه‌ای برتر شدی این موفقیت قیمت دارد و هر فردی که با قیمت بالاتری آن را از تو بخرد می‌توانی آن را بفروشی یا اصلا به چند نفر بفروشی‌اش. این مسئله یک سقوط فرهنگی به حساب می‌آید و در شرایطی که همه چیز در کشور به سمت کالاشدگی پیش رفته است نباید متعجب باشیم که در امر آموزش و تحصیلات هم این موضوع رایج گشته است.
این کارشناس آموزشی گفت: بحث دیگر این است که تالیف کتاب‌های درسی دچار چند محدودیت حاد شده است، از جمله انتخاب نشدن نویسندگان از میان افراد متخصص و توانمند در سطح کلان نخبگان ایران، هم‌اکنون دفتر تالیف کتاب‌های درسی بر نحوه تدریس کتاب‌های درسی توسط معلمان نظارت می‌کند اما معلمان به آسانی کتاب‌های درسی را کنار می‌گذارند و به کتاب‌های کمک آموزشی روی میآورند که از نظرشان مشکلات کمتری دارد.
وی بیان کرد:البته هدف‌گذاری کتاب‌های درسی فعلی بسیار عالی است اما در عمل به دلیل ضعف تجربه و دانش برخی مولفان دفتر تالیف، نتوانسته به اهداف خود در حد قابل قبول دست یابد و برتری نسبت به کتاب‌های قبلی ندارند.
* معلمان به سمت کتاب‌های کمک آموزشی روی آورده‌اند
سبطی مطرح کرد: در چنین فضایی معلم‌ها به سمت کتاب‌های کمک آموزشی روی میآورند که برخی مفیدتر از کتاب‌های درسی است اما با رواج سوءاستفاده‌گری در تمام شئون، افراد فاسد به این جمع اضافه شده و از ضعف کتاب‌های درسی سوءستفاده می‌کنند و اقدام به تالیف کتاب‌های کمک آموزشی نازلی می‌کنند که بر اخلاف اهداف آموزشی کلان کشور است.
این کارشناس آموزشی بیان کرد: آموزشوپرورش نقش نظارتی خود را بر روی موسسات غیردولتی به هیچ وجه اعمال نمی‌کند. حدود 20 سال است که با تبلیغات گسترده موسسات آموزشی سودجو یا مافیای کنکور روبه رو هستیم. در این مدت آموزش وپرورش چه فعالیتی داشت تا سره را از ناسره مشخص و به مردم بگوید کدام موسسات در مسیر صحیح حرکت می‌کنند و کدام سودجو هستند؟ حالا که فساد کاملا نهادینه شده است و موسسات خصوصی در صدا و سیما و حتی خود آموزشوپرورش نفوذ کرده‌اند اصلاح کار دشوار است.
* شگرد غیراخلاقی برخی موسسات
سبطی ادامه داد: موسسات کنکور که آزمون‌های کشوری برگزار می‌کنند مجوز خود را از وزارت آموزشوپرورش می‌گیرند. این موسسات در سطح کشور آزمون برگزار می‌کنند و حتی برخی به دبستان‌ها نفوذ کرده و اقدام به برگزاری آزمون می‌کنند. در این مدت اگر یک دانش‌آموز در دوره سه ساله دبیرستان حتی در یک آزمون این موسسات شرکت کرده باشد از نظر قانونی ادعای آنها درست اما از نظر اخلاقی صحیح نیست. تبدیل دانش‌آموز به رتبه برتر به سطح استعداد تحصیلی، منابع آموزشی، همت و کوشایی بالا و شرایط تحصیلی یعنی ساعت‌های طولانی مطالعه متمرکز بستگی دارد.
وی بیان کرد: در میان مولفه‌هایی که یک دانش‌آموز را به رتبه برتر در کنکور تبدیل می‌کند، شرکت در آزمون‌های آزمایشی موسسات خصوصی مولفه مهمی نیست و از نظر اخلاقی صحیح نیست که یک مولفه نه چندان مهم را جدی تلقی کنیم. به هر حال بیشتر دانش‌آموزان در یک یا چند آزمون موسسات کنکور شرکت می‌کنند اما نباید این ادعای سست را داشت که شرکت در این آزمون‌ها باعث کسب رتبه برتر شده این سیاستی است که شاید عامه مردم متوجه آن نشوند اما سوءاستفاده رسانه‌ای از این قضیه است و در این جا نقش نظارتی آموزشوپرورش وجود ندارد در حالیکه باید وارد عرصه شود و ماجرا را برای مردم روشنگری کند.
سبطی در پایان تاکید کرد: مجوز برگزاری این آزمون‌ها از سوی آموزشوپرورش صادر می‌شود و بخشی از مافیای کنکور در درون خود آموزش و پرورش نفوذ دارند همچنین این وزارتخانه باید بر تبلیغات نادرست و برنامه‌های هرزآموز برخی موسسات در صدا و سیما که چند سال است گریبانگیر دانش‌آموزان و خانواده‌ها بویژه در نقاط محروم‌تر کشور شده اند، نظارت کند و برای اصلاح وضعیت برنامه‌های تبلیغاتی و مشارکتی صدا‌وسیما اقدام موثر کند.
