در میان نوشیدنی‌های متفاوت و رنگارنگی که پیرامون انسان امروزی وجود دارد، گروهی علاوه بر طعم دلچسب خود خواص زیادی برای او دارند و گروهی هم با وجود طعم وسوسه‌انگیز خود سودی برای او ندارند، بلکه ضرر و زیان‌های بسیاری را هم به او تحمیل می‌کنند.
متخصص تغذیه و رژیم درمانی با بیان اینکه نوشیدنی‌های طبیعی و بدون قندی که در خانه تهیه می‌شود ب0رای انسان مفید و نوشیدنی‌های صنعتی یا مواردی که بیرون از خانه با قند فراوان تهیه می‌شود مضر است، اظهار می‌کند: یکی از نوشیدنی‌هایی که اگر صحیح مصرف نشود می‌تواند بسیار مضر باشد، چای است، چای‌ها انواع مختلف دارند، اما نوعی که بیشتر در جامعه ایرانی استفاده می‌شود، چای سیاه است.
پروانه صانعی می‌افزاید: اگر به چای سیاه رنگدانه یا طعم‌دهنده اضافه شود، مطمئناً اثرات مفید خود را از دست می‌دهد و علاوه بر این اگر مقدار زیادی چای سیاه غلیظ به صورت روزانه مصرف شود، اگزالات موجود در آن می‌تواند برای فرد مضر باشد، به خصوص برای کسانی که مشکل سنگ کلیه دارند و مقادیر زیاد اگزالات می‌تواند مشکلات کلیه آن‌ها را تشدید کند.
متخصص تغذیه و رژیم درمانی بیان می‌کند: به افرادی که مشکل رفلاکس معده دارند، توصیه نمی‌شود از چای سیاه استفاده کنند زیرا مشکل آن‌ها را تشدید می‌کند ولی در صورت تمایل به مصرف آن باید از چایی بسیار کم رنگ استفاده کنند.
* مصرف روزانه چای غلیظ باعث پوکی استخوان می‌شود
وی می‌گوید: افرادی هم که مشکل خاصی ندارند، بهتر است از چای سیاه کم رنگ استفاده کنند و مقدار مصرف آن از 3 تا 4 لیوان در روز بیشتر نشود، چون مصرف مقدار زیاد چای باعث دفع کلسیم از کلیه‌ها و در ادامه باعث پوکی استخوان می‌شود، فردی که سال‌ها چای غلیظ به مقدار زیاد مصرف کند دچار پوکی استخوان می‌شود پس باید هر چه زود‌تر این عادت غلط را اصلاح کند.
متخصص تغذیه و رژیم درمانی معتقد است: چای سبز ضررهای چای سیاه را ندارد و می‌تواند فشار خون را کمی کاهش دهد، این نوشیدنی آنتی اکسیدان بسیار بالایی دارد، به شرط آنکه با حرارت زیاد آماده نشود، چراکه حرارت بالا باعث از دست رفتن آنتی اکسیدان‌های آن می‌شود.
صانعی متذکر می‌شود: انواع چایی‌های بسیار مفید دیگری که می‌تواند روزانه مصرف شود چای دارچین، چای به، چای زنجبیل و چای سیب است، البته به شرط آنکه طعم‌دهنده و عطردهنده به آن‌ها اضافه نشده باشد، اما مصرف انواع چایی‌هایی که اسانس دارند و چایی‌های کیسه‌ای توصیه نمی‌شوند.
* چای سفید سرشار از آنتی اکسیدان
متخصص تغذیه و رژیم درمانی مطرح می‌کند: چای سفید گزینه مناسبی برای مصرف است و می‌تواند تأثیر خوبی در بدن داشته باشد، همچنین در چای سفید آنتی اکسیدان‌های خوب و فراوانی وجود دارد، تا به امروز مضراتی که برای چای سیاه ذکر شده، برای چای سفید مطرح نشده است، البته شاید به خاطر این است که مصرف آن به قدری زیاد نبوده که تحقیقات کاملی بر روی آن انجام شود.
وی با بیان اینکه یکی دیگر از نوشیدنی‌های پرمصرف ایرانیان آبمیوه‌های صنعتی است، در حالی که این محصولات فقط اسم آبمیوه را با خود یدک می‌کشند، اعلام کرد: اکثراً بر روی بسته‌بندی این محصولات نوشته شده است حاوی 10 یا حداکثر 20 درصد آبمیوه، ولی بر روی برچسب ترکیبات نوشته شده، عصاره پودر شده میوه‌ها، یعنی میوه‌ای که در کارخانه به صورت پودر درآمده و دوباره به این پودر آب اضافه شده و در این ترکیب استفاده شده است.
* آبمیوه‌های صنعتی باعث چاقی و دیابت می‌شوند
صانعی ادامه می‌دهد: این مقدار کم میوه با حرارت زیادی که برای پودر شدن متحمل شده ویتامین C، بسیاری از ویتامین‌های گروه B و اثرات مفید خود را از دست داده است، علاوه بر این 80 تا 90 درصد دیگر این ترکیب آب قند است، بنابراین توصیه به مصرف هیچ نوعی از آبمیوه‌های صنعتی از جمله رانی، ساندیس و یا هر نوع دیگر آن نمی‌شود؛ روی آن‌ها نوشته شده است طبیعی چون نظر تولیدکنندگان این است که 20 یا 10 درصد پوره میوه موجود در آن دلیل بر طبیعی بودن است.
وی تصریح می‌کند: این آبمیوه‌ها باید به صورت هرز‌گاه و حداقل ماهی یکبار مصرف شود، این موارد به دلیل دارا بودن قند بسیار زیاد، مشکل چاقی و دیابت را برای مصرف کنندگان خود در پی دارد، همچنین افرادی که دیابت یا بیماری قلبی دارند به هیچ عنوان نباید از این آبمیوه‌ها استفاده کنند زیرا بسیار زیان‌بار است.
* آبمیوه نمی‌تواند جایگزین میوه باشد
متخصص تغذیه و رژیم درمانی با توجه به اینکه آبمیوه‌های طبیعی که در خانه تهیه می‌شود مناسب‌تر از نوع صنعتی آن است و دارای قند طبیعی و خواص زیادی است، خاطرنشان می‌کند: آبمیوه طبیعی نمی‌تواند به اندازه خود میوه مفید باشد زیرا در آبمیوه بافت فیبری میوه که بسیاری از مواد مغذی میوه را در بردارد دور ریخته می‌شود.
وی عنوان می‌کند: میوه‌ها رنگدانه‌های بسیار خوبی دارند که می‌تواند برای بدن مفید باشد، علاوه بر این بافت فیبری میوه مقدار زیادی ترکیبات مفید برای بدن دارد که کمک می‌کند فرد دچار یبوست نشود ولی وقتی تبدیل به آبمیوه می‌شود، این موارد مفید را از دست می‌دهد؛ روزانه باید هر فردی حدود 3 تا 4 عدد میوه در برنامه خود داشته باشد، یک میوه به اندازه یک مشت بسته شده دست، به اندازه یک عدد سیب، پرتقال یا هلو درشت است.
* آبمیوه‌های طبیعی خانگی باید بلافاصله پس از تهیه شدن مصرف شوند
صانعی می‌افزاید: اگر آبمیوه طبیعی حتی ده دقیقه بماند، باعث می‌شود ویتامین C آن که دقیقاً در معرض هواست بسیار راحت از دست برود و مقدار آن کم شود، پس اگر نصف روز آبمیوه در یخچال بماند بسیاری از اثرات مفیدی که داشته است از بین می‌رود، مقدار مجاز آبمیوه برای هر فرد در طول روز، نصف یا یک لیوان است گرچه ترجیح داده می‌شود آبمیوه‌های طبیعی در طی هفته 1 یا 2 بار و هر بار به اندازه یک لیوان مصرف شود.
* شربت حاوی تخم شربتی و خاکشیر برای سیستم گوارش سودمند است
وی با اشاره به مفید بودن شربت‌های سنتی اذعان می‌دارد: شربتی که با تخم شربتی، خاکشیر یا کمی اسفرزه تهیه شده باشد، بسیار برای بدن مفید است، چراکه موادی که در این‌ها باعث حالت لعاب‌دار شدن می‌شود به شرط اینکه کم شیرینی باشد برای سیستم گوارشی بسیار سودمند است، یبوست را برطرف کرده و مقدار کمی از کلسیم مورد نیاز فرد را هم تأمین می‌کند.
متخصص تغذیه و رژیم درمانی در ادامه بیان می‌کند: به این نوشیدنی‌ها می‌توان عرق بیدمشک، عرق کاسنی، عرق بهارنارنج، عرق نعنا و کمی گلاب هم اضافه کرد که علاوه بر خواص زیاد آن‌ها باعث خوش طعم‌‌تر شدن شربت هم می‌شوند ولی نباید از نبات یا شکر به مقدار زیاد برای شیرین کردن آن‌ها استفاده شود.
* شربت آلبالوی خانگی خواص آلبالو را از بین می‌برد
وی اظهار می‌کند: شربت سکنجبین هم یکی دیگر از مایعات مفیدی است که باید با شیرینی بسیار کم مصرف شود؛ شربت‌های خانگی دیگر مثل شربت آلبالویی که در منزل تهیه می‌کنند خواص زیادی ندارند و بهتر است کمتر از این موارد استفاده شود زیرا در طی زمانی که آلبالو حرارت زیادی می‌بیند تا عصاره آن جدا شود بسیاری از مواد مفید خود را از دست می‌دهد و همچنین مقدار بسیار زیادی شکر به آن اضافه می‌شود به همین دلیل این شربت یک نوشیدنی مفید نخواهد بود و فواید میوه به خاطر حرارت زیاد از دست رفته است.
* ماءالشعیر و دلستر حاوی مقدار کمی ویتامین هستند
صانعی تصریح می‌کند: ماءالشعیر حاوی مقداری عصاره مخمر آبجو است و چون الکلی ندارد از نظر اسلامی مشکلی برای مصرف آن نیست، مخمر آبجو مقداری از ویتامین‌های گروه B را در خود دارد و به همین خاطر می‌تواند تا حدودی برای بدن مفید باشد، ماءالشعیر شاید برای افراد خاصی توصیه شود از جمله افرادی که سنگ کلیه دارند، این نوشیدنی به دفع سنگ این افراد کمک می‌کند یا برای افرادی که کمبود وزن دارند و باید وزن‌شان را افزایش دهند، در این افراد از مقدار شکر موجود در ماءالشعیر یا دلستر می‌توان چشم‌پوشی کرد.
وی مطرح می‌کند: مخمر آبجوی موجود در دلستر کمتر از ماءالشعیر است، در نتیجه دلستر حاوی مقدار کمتری ویتامین‌های گروه B نسبت به ماءالشعیر است، ماءالشعیر یا دلستری که در ایران به صورت صنعتی تولید می‌شود حاوی مقدار زیادی قند است گرچه به اندازه قند موجود در نوشابه نیست، یک لیوان نوشابه 30 گرم شکر دارد در صورتی که یک لیوان ماءالشعیر یا دلستر حاوی 20 گرم شکر است ولی به هر حال قند آن‌ها زیاد است و استفاده روزانه از دلستر یا ماءالشعیر به هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود.
تخصص تغذیه و رژیم درمانی عنوان می‌کند: خیلی از افراد جامعه می‌دانند که قند برای آن‌ها مضر است و به همین دلیل در مصرف قند و شکر احتیاط می‌کنند ولی گاهی همین افراد در کنار غذای ظهر و شب یک تا دو لیوان نوشابه می‌نوشند و چون قند موجود در آن دیده نمی‌شود و به چشم نمی‌آید متوجه قند مصرفی خود نمی‌شوند، در صورتی که قند موجود در هر لیوان نوشابه به اندازه 30 گرم شکر یا 12 حبه قند است، 12 حبه قند یعنی یک قندان کوچک قند که همراه با یک وعده‌غذایی مصرف شود و این بسیار زیان‌آور است.
وی اذعان می‌کند: نوشابه‌ها علاوه بر قند فراوان اغلب اسید فسفریک هم دارند که اسید فسفریک و رنگ‌های موجود در آن مشکلات زیادی از جمله مشکلات کبدی و دفع کلسیم از طریق کلیه‌ها که در ادامه باعث پوکی استخوان هم می‌شود را برای فرد ایجاد می‌کند، همچنین اگر زمان زیادی روی دندان‌ها باقی بماند و قبل از خواب دندان‌ها مسواک نشوند، باعث خرابی دندان هم می‌شود.
صانعی در پایان متذکر می‌شود: گازدار بودن نوشابه یکی دیگر از مضرات آن است که مشکلات گوارشی را به همراه دارد و همچنین مصرف نوشابه‌های گازدار یکی از مهم‌ترین دلایل اضافه وزن است، نوشابه هیچ منفعتی برای بدن انسان ندارد و تنها ارمغان آن برای انسان بیماری و مشکلات متعدد است.
بهتر است برای رفع تشنگی از نوشیدنی‌هایی که خود باعث تشدید تشنگی نمی‌شوند، استفاده شود، زمانی که آبمیوه‌های صنعتی یا شربت‌های شیرین خانگی برای رفع تشنگی انتخاب شود، به خاطر قند فراوان موجود در آن‌ها بلافاصله بعد از نوشیدن، احساس تشنگی دوباره به سراغ انسان می‌آید، بنابراین بهترین نوشیدنی برای رفع تشنگی آب است که مهم‌ترین نیاز بدن هر فردی است.
