تعطیلات تابستانی یکی از دوران‌های شیرین بچه‌ها است که بدون دغدغه‌ی درس و مدرسه می‌توانند با دلی راحت، تفریح و بازی کنند، اما از آنجا که اکثر خانه‌های امروزی آپارتمانی و کوچک است و نهایت فرزندان یک خانواده یک یا دو بچه است، بچه‌ها از اوقات فراغت خود لذت چندانی نمی‌برند و والدین مدام از فرزند خود می‌شنوند که می‌گویند: حوصله ام سر رفته است.
برنامه ریزی، اوقات فراغت، فرزندان، کلاسهای تابستانی، فشار روانی، خوشگذرانی، بازی، نوجوانی، خانواده ایرانی فقط لازم است کمی خلاقیت به خرج دهیم و با برنامه ریزی و انجام کار‌های ساده، این زمان را با سرگرمی‌های شاد پر کنیم.
البته این روز‌ها پدر‌ها و مادر‌ها بنا به دلایل مختلف سعی دارند به اجبار فرزندشان را به کلاسهای تابستانی بفرستند، اما این بزرگ‌ترین اشتباه خانواده‌ها است چرا که دانش آموز باید در اثر احساس نیاز خودش به این کلاس ها برود.
البته شرکت در کلاس های تابستانی اگر همراه با فشار روانی خانواده باشد، تاثیر نامطلوبی هم به جا می گذارد. خانواده می تواند با جملاتی مانند «بهتر نیست برای اوقات فراغت ات برنامه ریزی کنی؟» و به حالت پیشنهاد فرزندش را به این کار ترغیب کند. در واقع خانواده باید نقش راهنمایی و هدایت را ایفا کند نه تصمیم گیری.
سرگرمی‌های ساده به شرط خوشگذرانی در اوقات فراغت
یکی از مهم‌ترین سرگرمی‌های ساده برای گذراندن اوقات فراغت تابستانی، انجام کار‌های خانه با همکاری اعضای خانواده است. مثلا با همکاری تمام افراد خانواده و استفاده از مشارکت کودکان می‌توانیم کیک درست کنیم و غذا بپزیم.
البته بهتر است هنگام تهیه غذا و مواد اولیه در آشپزخانه زیاد به بچه ها سخت نگیرید. در عین حال می‌توانید بچه‌ها را تشویق کنید تا اتاق شان را مرتب کنند. معمولا بچه‌ها علاقه‌ای ندارند که اتاق شان را تمیز کنند، اما شما می‌توانید این کار را برای شان جذاب کنید.
مثلا زمان بگیرید که چه قدر طول می‌کشد تا اتاق شان را مرتب کنند و بعد اگر اتاق شان مرتب شد، برای آن‌ها جایزه‌ای در نظر بگیرید و تشویق شان کنید. با این سرگرمی‌های به ظاهر ساده هم از دور هم بودن لذت می‌برید و هم به کودک تان روحیه مشارکت را می‌آموزید.
بازی کردن با بچه‌های همسایه
جمع کردن بچه‌های همسایه و بازی کردن و سرگرم کردن آن‌ها در ساعت‌های معینی از روز یا هفته، به فرزندان‌تان پیشنهاد دهید با دوستان علاقه‌مند خود، نشست‌های مشاعره (شعرخوانی رقابتی) و مسابقات ورزشی بگذارند و برای برندگان جایزه‌ی کوچکی در نظر بگیرید.
وقتی بازی‌ها دسته جمعی می‌شود
بچه‌ها در هر سنی عاشق نقاشی کشیدن و درست کردن کاردستی هستند. به همین دلیل از این علاقه می‌توانید برای پر کردن اوقات فراغت شان به ویژه در روز‌های بلند تابستانی استفاده کنید. به این ترتیب که همیشه وسایل نقاشی در اختیار آن‌ها قرار دهید و از آن‌ها بخواهید یک موضوع خاص را نقاشی کنند.
حتی می‌توانید برای جذابیت بیشتر، یک مقوای بزرگ انتخاب کنید و یک نقاشی گروهی بکشید و از این سرگرمی شاد لذت ببرید. راه دیگری هم برای علاقه‌مند کردن کودکان به نقاشی و کتاب خوانی وجود دارد.
مثلا می‌توانید چند کتاب رنگ کردنی برای بچه‌ها بخرید تا با رنگ کردن آن‌ها سرگرم شوند. البته ساخت کاردستی هم به اندازه نقاشی کشیدن برای بچه‌ها سرگرم کننده است و در کنار آن می‌توانند چیز‌های زیادی یاد بگیرند.
می‌توانید بادبادک درست کنید، به کمک پارچه و چسب و کاموا و مقوا‌های رنگی شخصیت‌های کارتونی و عروسک بسازید و به کمک هم یک نمایش عروسکی راه بیندازید. البته اگر نمایش عروسکی را کمی شاد و خنده دار اجرا کنید، نکات آموزشی داستان بیشتر در ذهن بچه‌ها می‌ماند.
سینما و تماشای فیلم
یکی دیگر از برنامه‌هایی که می‌توان برای پر کردن یک روز تعطیل تدارک دید، تماشای فیلم در سینما است. بچه‌ها سینما را دوست دارند، به ویژه اگرفیلم مربوط به گروه سنی خودشان و شاد و پرهیجان باشد. تماشای چنین فیلمی آن‌ها را برای مدتی راضی خواهد نمود.
ورزش و بازی‌های خانوادگی
در کنار مسایل آموزشی، ساعاتی را هم به ورزش و تحرک دسته جمعی اختصاص دهید. مبل‌ها را کنار بکشید، یک آهنگ ورزشی بگذارید، لباس مناسب ورزش بپوشید و با هم کمی نرمش کنید.
حتی می‌توانید شب‌ها برای نیم ساعت هم که شده خانوادگی دوچرخه سواری کنید، به یک پیاده روی دسته جمعی بروید و از با هم بودن لذت ببرید.
صبح یک روز تعطیل را هم می‌توانید به یک کوهنوردی خانوادگی اختصاص دهید و در کنار تفریح و سرگرمی، اهمیت حفظ تناسب اندام را برای بچه‌ها توضیح دهید.
یک بودجه درنظر بگیرید
برخی از مردم براین باورند که برای جلب رضایت کودکان باید هرچه را می‌خواهند برای آن‌ها خرید، ولی اگرمبلغ مشخصی را در اختیار فرزندتان قرار دهید تا به دلخواه خود خرج کند در هزینه‌ها صرفه جویی خواهد شد و درضمن مجبور نخواهید بود تا یک هفته پس از تعطیلات همچنان از زیر تخت خواب او وسایل اضافی خریداری شده جمع کنید.
خلاء بی برنامگی
بررسی‌ها نشان می‌دهد از نظر گذراندن اوقات فراغت حدود ۷۰ درصد از دانش آموزان برنامه خاصی برای تعطیلات تابستان ندارند. تعدادی که توانایی مالی خانواده آن‌ها اجازه می‌دهد، با ثبت نام در کلاسهای ورزشی، موسیقی، زبان خارجه و... وقت خود را سپری می‌کنند و گروهی دیگر همراه با پدران خود مشاغل آن‌ها را دنبال می‌کنند و گروه بعدی در بعضی مساجد و مدارس که دارای پایگاه‌های تابستانی هستند ثبت نام کرده و برنامه‌های آموزشی را دنبال می‌نمایند.
آخرین گروه که با بازی‌های رایانه‌ای یا حضور در کوچه و خیابان‌ها اوقات خود را می‌گذرانند و با جمله "حوصله ام سررفته"، حوصله دیگران را سر می‌برند، شامل اکثریت دانش آموزان ما بوده که مخصوصاً در اغلب شهرستان‌ها می‌توان آن‌ها را مشاهده کرد.
بسیاری از معضلات اخلاقی و فرهنگی در میان نوجوانان و جوانان در اثر نبود برنامه‌ریزی جدید برای گذران اوقات فراغت در بین آن‌ها بوده است. اگر برای ایام تابستان برنامه‌ریزی نشود و نظارت روی دانش‌آموزان نباشد، به عنوان تهدید جدی تلقی خواهد شد.
روان‌شناسان معتقدند برای اینکه بتوان علل افزایش جرم در فصل تابستان را مورد کنکاش قرار داد، بایستی شرایط دوران نوجوانی را جستجو کرد. زیرا نوجوانی دوره‌ای است که فرد انرژی زیادی دارد و این انرژی باید بخوبی تخلیه شود. این مسئله باید باعث رشد نوجوان شود و برای نوجوان و جامعه منشأ اثر باشد. نوجوان انرژی زیادی دارد که اگر نتواند بخوبی آن را تخلیه کد، به شیوه نادرست تخلیه‌اش می‌کند. اگر نتوانیم این هیجان را به نحوی هدایت کنیم که به درستی تخلیه شود، ممکن است که هیجان‌خواهی، نوجوان را به سمت فعالیت‌های خطرناک سوق دهد.
