ندا 15 هزار تومان برای پر کردن فرم مشخصات و قرار دادن آن در کانال مؤسسه که مجوزدار هم هست، پرداخته است، از احساسش می‌پرسم، دوست ندارد حرفی بزند، تنها چیزی که می‌گوید و از رفتارش می‌فهمم، حس حقارت است.
مؤسسات مجوزدار و بدون مجوز متعددی در فضای مجازی به بهانه واسطه‌گری ازدواج و معرفی دختر و پسرهای در آستانه ازدواج به یکدیگر فعال هستند اما آیا ازدواج اینترنتی با ساختار فرهنگی و اجتماعی مردم ما سازگار است؟ آیا آشنایی‌های اینترنتی به ازدواج‌های درستی منتهی می‌شود؟
*پسرانی که قصدشان ازدواج دائم نیست
بررسی کانال یکی از این مؤسسات که اقدام به واسطه‌گری مجازی ازدواج کرده است و با دریافت 15 هزار تومان آگهی درخواست ازدواج را منتشر کرده و برای ارسال مجدد مشخصات و به اصطلاح ری‌شات 10 هزار تومان از دختر و پسرها می‌گیرد، نشان میدهد، اکثر آگهی از سوی دختران متولد دهه شصت منتشر شده‌اند، در این آگهی‌ها از قد و وزن و علایق تا تحصیلات و شروط قید شده‌اند. فعالیت اصلی مؤسسه مورد بررسی آموزش خانواده و مشاوره است اما برای آشنایی دختر و پسرها برای ازدواج هم فعالیت می‌کند.
این مؤسسه اصطلاحاً فرهنگی از قِبل برگزاری کلاس‌های مشاوره درآمد خوبی دارد، یکی از شرکت‌کنندگان دوره‌های مشاوره این مؤسسه بیان کرد: کارشناسی ارشد مطالعات زنان هستم و چهار ترم دوره مشاوره را در این مرکز گذراندم، هر ترم 700 هزار تومان از ما دریافت شد و کلاس‌ها حدوداً 30 نفره بود، قرار بود مدرکِ سازمانی که مؤسسه از آن مجوز دریافت کرده به ما داده شود، یعنی ما بر همین اساس ثبت‌نام کردیم اما برخلاف وعده اولیه مدرکی که ارائه شد، داخلی بود.
یکی از دخترانی که این مؤسسه و فعالیت‌هایش را چند سالی است که می‌شناسد درباره نوع فعالیت‌های مؤسسه در خصوص ازدواج و مشاوره گفت: کار مؤسسه گاهی تنها در حد دادن شماره است، پیش آمده که دختر بعد از مدتی فهمیده پسر معرفی شده اصلاً قصدش ازدواج یا ازدواج دائم نیست و یا اطلاعاتی که توسط دختر یا پسر ارائه شده غلط است، ضمانتی هم وجود ندارد.کسی هم که تلفنی جواب موردها را میدهد گاه، ظاهراً بدون اینکه متوجه باشد قبلاً به هر شخص چه موردی معرفی کرده است، شماره تلفن دختران را به پسر میدهد.
وی افزود: یکی از اتفاقات آزاردهنده این مؤسسه این است که کلاً شخصیت بانوان خیلی برایش اهمیت ندارد، گاه در کانال آگهی افرادی منتشر می‌شود که گویا عقده‌هایشان را در آگهی می‌آوردند، آنهم با نگاه از بالا و بد به زن. به نظر من این قبیل آگهی‌ها باید توسط ادمین اصلاح شوند که مؤسسه این کار را نمی‌کند.
داستان آشنایی‌های اینترنتی برای ازدواج و ناهمگنی آن با ساختار فرهنگی و اجتماعی کشور داستانی تکراری است، ورود مؤسسات مجوزدار به این عرصه برای مطمئن کردن واسطه‌گری اینترنتی در شرایطی که خود موسسه شناخت کافی از طرفینی که قرار است به یکدیگر معرفی کند، ندارد، نه تنها به افزایش آمار ازدواج منتهی نمی‌شود بلکه با از بین بردن اعتماد به نفس و خدشه اعتماد به دیگران، میزان علاقه به ازدواج را هم کاهش میدهد.
*پسران فراری از ازدواج و دختران علاقه‌مند
محمدرضا ایمانی روانشناس و مشاور خانواده با بیان اینکه ازدواج در بستر اینترنت در دنیا مرسوم است اما با ساختارهای فرهنگی ما همخوانی ندارد، گفت: ازدواج‌هایی که خارج از چارچوب‌های شناخته شده همچون خانواده، فامیل و گروه دوستان صورت می‌گیرد به دلیل اینکه هیجانی است و بدون آگاهی و شناخت انجام می‌شود، با مشکلاتی مواجه می‌شود.
وی افزود: موارد زیادی از سوءاستفاده از دختران و پسران در این گونه آشنایی‌ها وجود دارد، البته اغلب این کانال‌ها که اقدام به واسطه‌گری ازدواج می‌کنند از نیت واقعی طرفین مطلع نیستند، برخی افرادی که آگهی خود را منتشر می‌کنند اصلاً قصد ازدواج دائم ندارند. این‌گونه آشنایی‌ها گاه بعد از اتفاقات ناخوشایندی که می‌افتد به بدبینی عمیق نسبت به جنس مخالف یا ازدواج در دختر و پسرها منجر می‌شود.
ایمانی با بیان اینکه با پدیده وارونگی در ازدواج مواجه هستیم، خاطر نشان کرد: این پدیده وارونگی به ایجاد این چنین کانال‌هایی برای معرفی افراد به یکدیگر دامن می‌زند. علاقه پسر به ازدواج با یک دختر و مطرح شدن تقاضای ازدواج از سوی پسر اتفاقی مطلوب است اما متأسفانه با شرایطی مواجهیم که پسران علاقه‌ای به تشکیل زندگی ندارند اما بسیاری از دختران به تشکیل زندگی و تجربه همسری و مادری تمایل دارند. یک دلیل این وارونگی نیز وجود برخی دختران در دسترس و ارزان است که هرچند کم هستند اما باعث می‌شوند برخی پسران نیازهای جسمی و روحی خود را خارج از حریم ازدواج قانونی به هر روشی که بخواهند، تأمین کنند و دیگر دردسرهای مالی و غیرمالی ازدواج را هم متحمل نشوند.
دلایل معیشتی و اقتصادی در کنار برخی دلایل فرهنگی می‌تواند از دلایل ایجاد عدم علاقه پسران به ازدواج یا همان پدیده وارونگی باشد، مسلما در ایجاد این اتفاق دلایل فرهنگی متعددی مؤثر هستند.
واسطه‌گری برای ازدواج اتفاقی است که به دلایلی در جامعه ما کمرنگ شده است اما به نظر می‌رسد واسطه‌گران اینترنتی که به جیب خود هم در این میان توجه دارند و تنها با دغدغه فرهنگی وارد این کار نشده‌اند، نمی‌توانند جایگزین مناسبی برای خانواده‌ها، گروه‌های دوستان و یا مساجد باشند.
