آغاز فصل بهار و اعتدال هوا مورد علاقه بسیاری از مردم است. به خصوص کسانی که طاقت سرما یا گرما را ندارند با آمدن فصل بهار روحیه جدیدی پیدا می‌کنند و با تلاش و کوشش بیشتری روزها را می‌گذرانند، اما برخی دیگر از افراد نیز هستند که با شروع این فصل زیبا دچار بیماری‌های آلرژی‌زا، مزمن و ویروسی می‌شوند و حسابی به دردسر می‌افتند!
شیوع بیماری‌ها در فصلی زیبا
فصل بهار یکی از بهترین و زیباترین فصول سال است که به علت اعتدال در همه موارد از جمله خون و خصوصیات جسمانی بهترین حالت را به ارمغان می‌آورد. این فصل به دلیل اینکه مزاج اعتدالی دارد، موجب سرحالی و نشاط و تحرک در افراد می‌شود. به ویژه برای کسانی که در فصل زمستان تحرک و فعالیت کافی نداشته‌اند و احتمالا پرخوری زیاد هم داشته‌اند. این فصل فرصتی به وجود می‌آورد که حالات انسان روان و معتدل شود و تحرک و فعالیت‌ها از سر گرفته شود.
فصل بهار با نشاط و سرزندگی که دارد سرخوشی و سلامتی برای اکثر افراد فراهم می‌آورد و نویدبخش یک سال جدید، یک زندگی خوب و سرشار از انرژی و امید است. با این حال برخی از افراد با شروع فصل بهار به بیماری‌های شایع در این فصل مبتلا می‌شوند و در صورت رعایت نکردن و عدم معالجه ممکن است به دردسر بیفتند.
یک متخصص بیماری‌های عفونی بیماری‌های شایع در این فصل را بیماری تب یونجه، زونا، آبله مرغان، فاویسم و... عنوان می‌کند و در توضیح این بیماری‌ها می‌گوید: «تب یونجه نوعی بیماری ویروسی است که به دلیل حساسیت شدید به مواد حساسیت‌زای موجود در هوا مثل گرده گیاهان در فصل بهار ایجاد می‌شود و معمولا با ریزش اشک، درد و خارش گلو، آبریزش بینی، بی‌حالی و گاهی خواب‌آلودگی همراه است، اما در برخی افراد علائم دیگری مثل خس‌خس سینه، حملات آسمی، عفونت ریه و... همراه است که باید بیمار حتما به پزشک مراجعه و مورد مراقبت پزشکی قرار بگیرد.»
وی اضافه می‌کند: «آبله مرغان هم از جمله بیماری‌هایی است که در تمام فصول وجود دارد، اما در فصل بهار به دلیل شیوع بیماری‌های تنفسی شرایط برای انتقال سریع‌تر آن افزایش می‌یابد و بیماری زونا هم نوعی بیماری ویروسی است که برخلاف آبله مرغان که بیشتر در کودکان دیده می‌شود در افراد بالای 50 سال بروز می‌کند و از جمله علائم آن تاول‌های پوستی خارش‌دار و دردناک، تب و لرز، تهوع، دل‌پیچه و اسهال خفیف است.»
خانمی که خود را «ناظریان» معرفی می‌کند در گفت‌وگو با گزارشگر کیهان از دردسرهای خود در فصل بهار می‌گوید و عنوان می‌کند: «هر ساله با شروع فصل بهار آلرژی من هم آغاز می‌شود و به محض گرده‌افشانی گل‌ها و روییدن برگ‌های درختان، آبریزش بینی، خارش گلو، چشم و عطسه‌های من آغاز می‌شود، گاهی شده که 20 تا عطسه پشت سر هم می‌آید و من را عاجز می‌کند، واقعا نمی‌دانم چه کار کنم؟ با اینکه چندین کلینیک آلرژی مراجعه کرده و دارو گرفته و آزمایش‌های متعددی انجام داده‌ام اما از شدت آلرژی من کاسته نشده است.»
وی می‌افزاید: «به غیر از فصل بهار در سایر فصول سال نیز از بیماری حساسیت رنج می‌برد از جمله حساسیت به غذاهای تند، ادویه‌جات، بادمجان، گوجه فرنگی و... اما در فصل بهار بیماری‌اش تشدید می‌شود و هنوز راه درمان واقعی برای بیماری خود پیدا نکرده است!»
درمان آلرژی
نظر یک کارشناس پرستاری را که سال‌ها در یک کلینیک درمان آلرژی مشغول به کار بوده جویا می‌شویم و از او می‌پرسیم آیا آلرژی و حساسیت درمان اصلی و واقعی دارد و می‌توان آن را در افراد بیمار ریشه‌کن کرد؟
«فریده رضایی» در این باره می‌گوید: «در فصل بهار بیماران مختلف با علائم مختلف آلرژی مانند آبریزش بینی، سوزش و خارش در چشم‌ها، گلو، خارش‌های پوستی و... به ما مراجعه می‌کنند که معمولا معتقدند آغاز فصل بهار شروع بیماری آنها بوده است اما فقط آلرژی نیست که در فصل بهار رشد فزاینده‌ای به خود می‌گیرد، بسیاری از بیماری‌های ویروسی نیز به طور فصلی و با آغاز فصل بهار شیوع بیشتری پیدا می‌کنند.»
وی می‌افزاید: «برخی از بیماری‌های ویروسی علائمی نظیر بیماری‌های آلرژیک از خود بروز می‌دهند مانند آبریزش بینی، علائم سرماخوردگی، خارش گلو، سوزش چشم و... بنابراین با انجام آزمایش‌های مختلف تلاش می‌کنیم که نوع بیماری را تشخیص بدهیم که ویروسی است یا خیر؟ چرا که بیماری‌های ویروسی مانند آبله مرغان، سرخک و... مسری هستند و از راه دهان و دست‌های آلوده به افراد دیگر سرایت می‌کنند.»
به گفته این کارشناس پرستاری از آنجا که عامل ویروسی این بیماری‌ها از طریق ذرات گرد و غبار، ذرات معلق در هوا، عطسه و سرفه گسترش می‌یابند در فصل بهار شیوع بیشتری دارند و افراد باید نسبت به رعایت مسائل بهداشتی توجه بیشتری داشته باشند تا پیشگیری کنند.
رضایی همچنین می‌گوید: «آلرژی‌های فصل بهار معمولا با داروهای آنتی‌هیستامین و ضدحساسیت درمان می‌شود و بیماران برای مدتی از ریزش مداوم آب‌بینی، خارش گلو، چشم و... آسوده می‌شوند، اما این آلرژی‌ها هم مانند بیماری‌های ویروسی درمان قطعی ندارند و همان‌طور که مشاهده می‌شود افراد مبتلا به آلرژی با شروع فصل بهار دردسرهای آلرژیک‌شان آغاز می‌شود. اما درباره بیماری‌های ویروسی مانند سرخک، سرخجه، آبله مرغان و برخی دیگر از بیماری‌های ویروسی می‌توان با انجام واکسیناسیون در سنین پایین از خطر ابتلا در بزرگسالی کاست.»
نظر کارشناسان طب سنتی
برخی از پزشکان معتقدند که با فرارسیدن فصل بهار و جوانه‌زدن درختان از آن جا که شروع به تولید گرده می‌کنند مشکلات اصلی افراد مبتلا به آلرژی آغاز می‌شود و به محض بروز علائم بیماری باید در درمان آن تلاش کنند، به طور مثال فعالیت‌های بیرون از منزل را در زمان گرده‌افشانی درختان محدود کنند. پنجره‌های خانه را بسته نگه دارند تا از ورود گرده‌ها جلوگیری شود، در منزل تهویه هوا نصب شود، لباس‌ها در خارج از خانه آویزان نشود و دست‌ها و میوه‌ها و سبزیجات دائما شست‌وشو شوند و در صورت امکان از ماسک استفاده شود تا به هنگام خروج از منزل در معرض گرده‌های گل‌ها و درختان قرار نگیرند.
به اعتقاد این پزشکان رعایت اصول بهداشتی و تزریق به موقع واکسن می‌تواند از ابتلا به بیماری‌های آلرژی و ویروسی به میزان بالایی جلوگیری کند، با این وجود کارشناسان طب سنتی اعتقاد دیگری دارند و می‌گویند با آغاز فصل بهار و تغییر فصل، مزاج افراد هم تغییر می‌کند و بیماری‌های این فصل به خاطر تغییر طبیعت و مزاج افراد است.
یک درمانگر که در یک سلامتکده طب سنتی مشغول به کار است در این باره می‌گوید: «بیماری‌های شایع در فصل بهار با مزاج و طبیعت انسان در ارتباط است چرا که در این فصل خلط‌های راکد به جریان می‌افتد و روان می‌شود و کسانی که در طول زمستان تحرک نداشته و پرخوری کرده‌اند خلط‌های اضافی در بدنشان جمع شده که رسوب کرده و باید ذوب شوند بنابراین با انجام درمان‌هایی باید این اخلاط اضافی را از بدن خارج کنند زیرا نه‌تنها باعث بیماری بلکه ممکن است منجر به سکته و مرگ هم شود.»
وی می‌افزاید: «برای معالجه بیماری‌های بهاری هیچ چیز بهتر از رگ‌زدن (فصد)، تخلیه، کم‌خوراکی و نوشیدن مایعات فراوان نیست زالودرمانی و حجامت هم از جمله روش‌های مناسبی برای بیماری‌های شایع در این فصل است که باعث می‌شود سلول‌های قدیمی خارج و سلول‌های جوان درخون رشد کند و شخص احساس سبکی، نشاط، سرزندگی و شادمانی کند.»
این درمانگر همچنین تصریح می‌کند: «متأسفانه با موارد زیادی مواجه شده‌ایم که بیماران در این فصل بیماری‌های ویروسی را با بیماری‌های آلرژی اشتباه می‌گیرند و در درمان آنها کوتاهی می‌کنند چرا که تصور می‌کنند به خاطر فصل بهار و گرده‌افشانی گل‌ها و درختان عطسه می‌کنند یا آبریزش بینی دارند و سرفه یا عطسه می‌کنند و به خوردن داروهای ضدآلرژی بسنده می‌کنند در حالی که ممکن است بیماری آنها ویروسی باشد و به دیگران هم انتقال پیدا کنند.»
به گفته این درمانگر، ویروس‌های بیماری‌های مسری مانند سرخک، سرخجه، آبله مرغان، اوریون و... در مخاط بینی و گلو باقی می‌مانند و با عطسه و سرفه در هوا پراکنده می‌شوند و تا مدت‌ها طولانی در محیط وجود دارند.
جنگ با آنفلوانزا
بیماری فراگیر دیگری که در فصل بهار شیوع زیادی پیدا می‌کند بیماری آنفلوانزا است که افراد را درگیر می‌کند، این بیماری با سردرد، آبریزش بینی، تب و لرز و بدن درد همراه است که قابل سرایت است و در صورت عدم رعایت مسائل بهداشتی به تمام افراد خانواده سرایت می‌کند.
بهترین راه برای جلوگیری از گسترش و شیوع آنفولانزا در فصل بهار، رعایت بهداشت فردی و شست و شوی مرتب دست‌ها و عدم حضور در مکان‌های عمومی است.
برخی از پزشکان تزریق واکسن آنفولانزا را به بیماران خود توصیه می‌کنند ولی برخی دیگر هم معتقدند تزریق واکسن هیچ تاثیری ندارد و فقط پیشگیری بهترین راه برای مبتلا نشدن به این بیماری‌ها است.
در هر صورت مقابله با این بیماری‌ها نیازمند شناخت بیشتر آنها، توجه بیشتر به اصول بهداشتی و رعایت یک سری اصول درمانی است. شستن مداوم دست‌ها به خصوص برای کسانی که شاغل هستند یا در مکان‌های عمومی تردد می‌کنند از ابتدایی‌ترین، در عین حال مؤثرترین راه برای جلوگیری از بیماری‌های ویروسی از جمله آنفولانزا است، مصرف مایعات و سوپ گرم هم می‌تواند دوره بیماری را کاهش دهد.
