اعضای شورای پنجم تهران از زمانی که نتایج انتخابات اعلام شد؛ جلسات همفکری و هم اندیشی خود را آغاز کردند و رویه های انتخاب شهردار پاتیخت را به عنوان اولین دستور کار شورا پیش از مردادماه مورد بررسی قرار دادند.
نمره 15 آقای رئیس به شورا
پس از نزدیک به 9 ماه از آغاز به کار رسمی شورای شهر تهران، محسن هاشمی رفسنجانی به عملکرد شورا نمره 15 داده و اعلام کرده است: «اگرچه عملکرد شورای پنجم را ایده آل و مطلوب نمیدانم اما آن را قابل قبول ارزیابی می کنم. به عملکرد شورا نمره 15 می دهم. اگر بخواهم صادقانه جواب بدهم ، جایگاه شورا از آنچه که تصور میکردم جنبه تشریفاتی و تبلیغاتی بیشتری دارد، انتظارم این بود که در این جایگاه بتوانم با سرعت و انرژی بیشتری به حل معضلات و مسایل شهر بپردازم.»
اما بررسی عملکرد شورای شهر و اظهاراتی که در نقد این شورا از سوی هم طیفی های اصلاح طلبان عنوان می شود، نشان می دهد که نمره 15 خیلی بیشتر از آن چیزی است که در پایتخت در حال مشاهده است. در یک بررسی صورت گرفته در زمینه مصوباتی که اعضای شورای شهر از مردادماه سال گذشته تا اردیبهشت سال جاری داشته بیشتر مصوباتی در حوزه هایی بوده که به هیچ وجه در راستای پیشرفت پایتخت نبوده و تنها به امور داخلی یا نمایشی خلاصه شده است.
در بیش از صد مصوبه ای که شورای شهر تهران در ماههای گذشته داشته 68 مورد درباره معرفی اعضای شورا به کمیسیون ها و حوزه های شهری بوده، 8مصوبه درباره الزام شورا به شهرداری، 7 جوابیه و اصلاحیه، 4 مصوبه درباره انتخاب شهردار و سرپرست، 7 مصوبه پیرامون نامگذاری خیابانها و بوستانها، افزایش نرخ مترو و تغییر طرح ترافیک و 19 مصوبه غیرعمومی. برای مثال آخرین مصوبه شورای شهر پس از انتخاب سرپرست"زمان برگزاری جلسات شورای اسلامی شهر تهران (پنجمین دوره) به صورت عادی و فوقالعاده در نیمه اول سال 1397" بوده است.
بخش عمده ای از عملکرد شورای شهر که حالت نمایشی و تقریبا بی دستاورد برای شهروندان بوده، نامگذاری خیابان ها و تغییر نام ها بوده ولی اعضای شورای شهر و حتی رسانه های اصلاح طلب مانور سنگینی روی این حوزه داشتند. موضوعی که به نظر می رسد بسیار حاشیه ای بوده و در اصل خدمات رسانی به مردم خروجی ندارد. نامگذاری خیابان کارگر شمالی به نام محمد مصدق، نخست وزیر ایران پیش از انقلاب و در عصر پهلوی دوم، یکی از پر مناقشه ترین دوره های شورای شهر را رقم زد. کشمکش میان مخالفان و موافقان این نامگذاری باعث شد تا چندین هفته پس از درگیری میان اعضای شورا در نهایت آنها از خیر خیابان کارگر شمالی بگذرند و مصدق را به سمت خیابان نفت کوچ دادند.
یکی دیگر از حواشی شورای پنجم، پیشنهاد محمدجواد حق شناس، رئیس کمیسیون فرهنگی شورا برای نامگذاری ساختمان شماره دو شورای شهر تهران به نام سعید حجاریان بود.
در پی پیشنهاد نامگذاری ساختمان شماره 2 شورای شهر تهران به نام سعید حجاریان، وی از اعضای شورای شهر خواست این تصمیم را از دستور کار خارج کنند. بیشترین جنجال ها و حاشیه ها با بازی اسم و فامیل اعضای شورای شهر گره خورده است. پس از نامگذاری خیابان نفت به نام مصدق، پیشنهاد جدیدی از سوی مسجدجامعی مطرح شد. احمد مسجدجامعی گفت: «خوب است به نقش مهندس مهدی بازرگان در مبارزه با استعمار انگلیس و مدیریت اعتصابات نفت در دوران انقلاب هم توجه داشت و خیابانی را به نام وی نامگذاری کرد».
همچین نامگذاری کوچهای بینام در منطقه 16، میدانی بی نام در منطقه 19، بوستانی بی نام درمنطقه 20 و 11 نیز از دیگر اقدامات شورای شهر بوده که با هیجان و تبلیغات زیادی صورت می گرفته است.
پرحاشیه ها در انتخاب و استعفا شهردار
ولی پرحاشیه ترین و جنجالی ترین جلسات شورای شهر تهران مربوط به انتخاب شهردار تهران و پس از آن قبول استعفای محمدعلی نجفی بود. اعضای شورای شهر در مردادماه با 21 رای در یک فرآیند مشخص به محمدعلی نجفی رای دادند تا وی بر کرسی شهرداری بنشیند. علیرغم شبهاتی درباره بیماری و توانایی نجفی، شورای پنجم او را راهی ساختمان خیابان بهشت کرد.
عملکرد محمدعلی نجفی بسیار ضعیف تر از آن چیزی بود که بدبینانه ترین منتقدان وی انتظار داشتند. وی حتی در مدیریت برف اوائل بهمن ماه ضعیف عمل کرد. غیبت های پرحاشیه و خبرساز نجفی و همچنین اتهام زنی های بی سند و بی اساس علیه مدیریت سابق بخش دیگری از اقدامات نجفی بود. این رویه در نهایت در اواخر سال گذشته منتهی به استعفای نجفی شد.
اما برخورد شورای شهر با استعفای شهردار بسیار تعجب برانگیز بود. در حالیکه نجفی در نامه استعفای خود بیماری و تشدید آن را دلیل اصلی استعفاء اعلام کرده بود ولی شورای شهر با آن مخالفت کرد. با این حال نجفی راضی به ماندن نشد و اصرارهای شورای شهر تنها باعث درست کردن مایه طنز کاربران شبکه های اجتماعی شده بود. بالاخره شهردار تهران مجبور شد تا دوباره استعفاء دهد و اعضای شورا با 15 رای موافق استعفای وی را پذیرفتند.
این پذیرش شورا را مجبور کرد تا بار دیگر برای تهران سرپرست انتخاب کند. دور نخست مصطفی سلیمی در شهریورماه سال قبل سرپرست شهرداری شد و این بار سمیع الله مکارم حسینی بر این منصب نشست.
برخی از اظهارنظرها درباره عملکرد شورای شهر
مروری بر عملکرد شورای پنجم تهران نشان می دهد که این شورا تا به امروز نتوانسته ثبات مدیریتی در پایتخت برقرار کند و به صورت کاملا فرآیندی و روتین به دنبال مصوباتی باشد که پیشرفت و توسعه تهران را برای افزایش و بهبود خدمات رسانی به شهروندان در پی داشته باشد. اسماعیل دوستی، عضو اصلاح طلب شورای چهارم در زمینه بلاتکلیفی و فرصت سوزی های شورای شهر پنجم گفته است: «متاسفانه به نظر می رسد شورای پنجم در ماه های گذشته فرصت سوزی زیادی داشته و هم اکنون نیز این موضوع مشاهده می شود. حال این سوال مطرح می شود دلایل به تعویق انداختن انتخاب شهردار و زمان بندی هایی که ازسوی شورا مطرح می شود چیست؟ آیا سازمان ها و شهرداری های مناطق بلاتکلیف و منتظر انتخاب شهردار نیستند؟ لذا تهران در حالت بلاتکلیفی به سر می برد.»
اما یکی از تندترین انتقادات نسبت به اعضای شورای شهر از سوی غلامحسین کرباسچی، دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی صورت گرفت. وی اعلام کرد که شورا تهران را بین زمین و آسمان نگاه داشته است: «شورای شهر با این نوع عملکرد یک سال شهرداری تهران را بین زمین و آسمان نگه داشته و عملا کار مثبتی در پایتخت اتفاق نیفتاده است. فقط هشدار میدهم که شورای شهر با این عملکرد غیر از آنکه خود را به لحاظ کاری زیر سوال میبرد، مجموعه اصلاحطلبان و افرادی که آنها را به مردم معرفی کردهاند، نیز زیر سوال میبرد. مگر شورای شهر چند سال قرار است کار کند؟ 4 سال این شورا میتواند کار کند که یک سال از آن، در شک و تردید چه کسی را معرفی کنیم یا چه کسی را معرفی نکنیم سپری شده است.»
«احمد حکیمی پور» عضو اصلاح طلب شورای شهر چهارم در مصاحبه با یکی از روزنامه ها با اشاره به اینکه رفتارهای شورای شهر پنجم بوی محفلگرایی و زد و بندهای پشت پرده میدهد، گفته بود: «من فکر میکنم زمان آن رسیده که بزرگان اصلاحات مخصوصا رئیس دولت اصلاحات که مورد وثوق تمام اشخاص و جریانات اصلاحطلب است و به نوعی عمدتا کارنامه شورای شهر نیز به پای وی نوشته میشود به این مساله ورود کنند. نباید از یاد برد که با حمایت شخص رئیس دولت اصلاحات بود که مردم به افرادی که چندان شناختی نسبت به آنها نداشتند رأی دادند، اما اکنون عملکرد این شورا به چالش کشیده میشود. این نوع عملکرد شورای شهر نمونهای از رفتارهای محفلی بود. از این رو باید تدبیری صورت گیرد که جریان اصلاحات دوباره صدمه نخورد... اتفاقی که در شورا شاهد آن بودیم تبانی و تصمیمگیری از قبل بود و جلسه علنی و بحثهایی که در این باره صورت گرفت نوعی نمایش دموکراسی بود.»
این انتقادها در حالی ادامه دارد که برخی نتیجه کنونی در عملکرد شورا را ماحصل لابی ها و زدوبندهایی می دانند که در زمان بستن لیست صورت گرفت. در همین رابطه محمود علیزاده طباطبایی عضو اصلاح طلب شورای شهر منحله اول تهران نیز چندی پیش گفته بود: «برخلاف اینکه برخی از آقایان عنوان میکنند انتخاب اعضای لیست اصلاحطلبان (لیست امید برای شورای شهر تهران) به صورت دموکراتیک صورت گرفته اصلاً چنین نبوده است. به نظر میرسد در پشت پرده برای انتخاب اعضای جدید شورا زد و بند سیاسی صورت گرفته است. در شرایط کنونی نیز به نظر میرسد برخی تلاش میکنند در پستوها و در پشت پرده شهردار تهران را انتخاب کنند که این رویکرد صحیح نیست و شهردار تهران نباید در پستوها انتخاب شود.»