وقتی کودک اولین کلمات را به زبان می آورد دل پدر و مادر ضعف می رود و وقتی آن ها کلماتی مثل مامان و بابا را به زبان می آورند یک حس نابی به پدر و مادر دست می دهد اما ممکن است فرزند دلبند شما بعد از گذشت ماه ها نتواند کلمات را به درستی ادا کند انگاه شما نگران می شوید و ممکن است این سوال در ذهنتان مطرح شود که کودکان از چه سنی شروع به صحبت کردن می کنند و چگونه باید زبان کودکانرا باز کرد .
۹ ماهگی، زمان شروع اولین آواهای معنادار
کودکان از ۳ یا ۴ ماهگی شروع به تولید یک سری صداهای بی معنا می کنند، حتی سروصداهایی در قالب بازی با حرکات لب که در حقیقت به آن ها صدا گفته می شود نه فقط آوا. در ۵ یا ۶ ماهگی نوزاد به مرحله ای از تولید صداها می رسد که به اصطلاح به آن «ببلینگ» گفته می شود. در این مرحله بچه ها حروفی مثل ب،پ و د را بدون این که بشناسند با تاکید و پشت سر هم تکرار می کنند(بب،پپ، دد). این روند به مرور تا حدود ۹ ماهگی تکامل پیدا می کند. اولین آواهای معنادار بچه ها از حدود ۹ ماهگی شکل می گیرد. بچه ها در این سن می توانند خطاب به یک مخاطب خاص صدایی را تولید کنند یا حتی با نگاه کردن به دیگران با تولید صداهایی که خاص خودشان است خواسته شان را هرچند دست و پا شکسته بیان کنند.
تخم کبوتر و زبان باز کردن کودک
یکی از باورهای نادرست بویژه در قدیمی ترها این است که دادن تخم کبوتر به کودک باعث به حرف افتادن او می شود یا مشکل لکنت زبان را درمان می کند. در حالی که اگر والدین آگاهی و اطلاعات خود را بالا ببرند و با مکانیسم صحبت کردن آشنایی داشته باشند از خوددرمانی های اینچنینی پرهیز می کنند و به فکر درمان های علمی می افتند. این روزها انواع و اقسام سی دی ها و دی وی دی های آموزشی در رسانه ها تبلیغ می شوند که تولیدکنندگانشان براین باورند استفاده از آنها باعث زود به حرف افتادن کودک و تقویت مهارت خواندن و نوشتن خواهد شد. تکلم جزئی از رشد به حساب می آید که هم به ژنتیک کودک و هم به محیط او بستگی دارد. بنابراین نشان دادن تصاویر و گوش دادن به آهنگ و شعر به کودک کمک می کند ادای کلمات را زودتر شروع کند. البته نقش پدر و مادر را هم نباید نادیده گرفت چون والدینی که مدام با فرزندشان تمرین می کنند و از او می خواهند کلمات را تکرار کند، باعث می شوند کودک زودتر به حرف زدن بیفتد.
ایده‌آل‌ترین حالت ممکن این است که والدین، روزانه 30 هزار کلمه در ارتباط با کودک استفاده کنند! در حقیقت، مطالعات مختلف نشان داده است تعداد لغاتی که در حرف زدن با کودک استفاده می‌شود، رابطه مستقیم با افزایش ضریب هوشی کودک دارد. در این مطلب، با بعضی روش‌های موثر برای صحبت با کودک، بیشتر آشنا شوید.
کلمات را یکی یکی اضافه کنید
از ۱۸ ماهگی تا ۲ سالگی بچه ها با لغات و البته بیان جمله های ساده ۲ یا ۳ کلمه ای سرو کار دارند. در این سن بچه ها توان کنار هم گذاشتن جمله ها را دارند و می توانند با کنار هم گذاشتن کلمات خواسته خودشان را بیان کنند البته از افراد غریبه که آشنایی با کودک ندارند نباید انتظار داشت همه حرف های او را متوجه شوند. در این شرایط یک راه کمک به ادای جمله در کودکان این است که وقتی کوچولوی شما یک لغت را بیان کرد شما با اضافه کردن یک کلمه دیگر او را برای بیان جمله های ساده ۲ یا ۳ کلمه ای تشویق کنید .
بگویید و تکرار کنید
ممکن است برای شما کسل‌کننده باشد، اما تکرار برای کودکتان لذت‌بخش است. شنیدن چندباره یک کلمه در تقویت مسیر ارتباطی صدا و معنا در مغز کودک موثر است. تکرار، همچنین باعث می‌شود او به دنبال معنای آن، به حافظه‌اش رجوع کند و آن را در ذهنش ثبت کند. تا یک سالگی، کودک شما اغلب اصوات لازم را می‌داند اما نمی‌داند چه موقع باید از آنها استفاده کند. تکرار به او کمک می‌کند که بتواند این وظیفه را به درستی انجام دهد.
با بچه ها حرف بزنید، حتی از دوران جنینی
به دلیل توجه انتخابی کودک و فرآیند اکتسابی زبان آموزی است که معمولا کودکانی که والدین زمان بیشتری برای صحبت با آن ها صرف می کنند زودتر شروع به حرف زدن می کنند. حرف زدن با کودکان و کتاب خواندن برای آن ها از دوران نوزادی حتی اگر هیچ واکنشی را درپی نداشته باشد برای آن ها حکم محرک هایی را دارد که توان کلامی شان را بالا می برد. به خصوص این که تحقیقات زبان شناسان و روان شناسان کودک نشان داده کودک حتی از دوران جنینی صدای مادر را می شنود. بنابراین پدر و مادرها باید برای صحبت کردن با کودک شان و حتی کتاب خواندن برای او از دوران جنینی برنامه ریزی کنند. یادتان باشد کودکان قبل از حرف زدن با دانش حرکات آشنا می شوند. بنابراین صحبت کردن برای آن ها به صورت آهنگین و همراه با حرکات دست یک روش پیشنهادی بسیار کارآمد است.
چند اصل مهم در زبان باز کردن کودکان
زود شروع کنید:
از همان زمان که نوزادتان با صداها به اطراف نگاه می کند اقدام کنید. با او صحبت کنید و او را در راه پاسخ حتی با یک لبخند قرار دهید.
در ابتدا شاید او پاسخ و صدای خاصی ندهد اما به مرور زمان یاد می گیرد که با صدا و نگاه و حتی لبخند پاسخ شما را بدهد.
با او با صدایی متفاوت صحبت کنید:
حتماً شما زمانی که با یک کودک صحبت می کنید صدا و حالات خود را تغییر می دهید این تغییر توجه نوزاد را بیشتر جلب می کند.
تلویزیون را خاموش کنید:
البته نه همیشه اما بخشی از روز را اجازه دهید تا او صداهای زنده ی اطرافش را بشنود تا قدرت تمرکز او بالا برود چرا که تلویزیون با پخش موسیقی و از این قبیل صداها او را دچار یک نوع گیجی می کند.
