احتمالا با احساس خواب آلودگی شدید در اواسط بعد از ظهر آشنا هستید. این شرایطی شایع است که بدون در نظر گرفتن این که ناهار خورده اید یا خیر رخ میدهد و افت هوشیاری طبیعی در بازه زمانی یک تا سه بعد از ظهر موجب آن میشود. پس اگر با احساس خواب آلودگی بعد از ظهری مواجه هستید و در جایی حضور دارید که میتوانید چرت بزنید این کار را انجام دهید.
اختصاص زمان برای یک چرت کوتاه تقریبا بلافاصله خواب آلودگی را کاهش میدهد و هوشیاری را برای چند ساعت پس از بیدار شدن افزایش میدهد. افراد به دلایل مختلفی چرت میزنند که از آن جمله میتوان به جبران بی خوابی، برای تفریح، رفع خستگی یا گذران وقت اشاره کرد.
مزایای چرت زدن
چرت زدن نه تنها موجب میشود تا کمتر احساس خواب آلودگی کرده و هوشیارتر باشید، بلکه عملکرد شناختی، زمان ارائه واکنش، حافظه کوتاه مدت و حتی خلق و خو را نیز بهبود میبخشد.
نتایج یک مطالعه نشان داده است افرادی که به طور منظم چرت میزنند، نسبت به آنهایی که گهگاه این کار را انجام میدهند، احساس هوشیاری بیشتر بعد از ظهری پس از یک چرت کوتاه را گزارش کرده اند.
در مطالعهای دیگر پژوهشگران دریافتند که یادگیری حرکتی برای افرادی که به طور منظم چرت میزنند در مقایسه با افرادی که این کار را انجام نمیدهند، به طور قابل توجهی پس از یک چرت کوتاه بعد از ظهری بیشتر بوده است.
در حقیقت، فواید کلی چرت زدن مشابه با مواردی بوده است که پس از مصرف کافئین یا داروهای محرک تجربه میشوند، اما عوارض جانبی وابستگی به کافئین یا احتمال اختلال خواب شبانه را به همراه ندارند.
مدت زمان چرت زدن باید چقدر باشد؟
مدت زمانی که چرت میزنید به مدت زمانی که در اختیار دارید، این که قصد دارید چرت زدن چه نتیجهای در پی داشته باشد، و برنامههای شبانه شما وابسته است.
به طور کلی، هر چه زمان چرت زدن طولانیتر باشد، احساس شادابی بیشتر پس از بیدار شدن را موجب میشود.
چرتهای طولانی یک تا دو ساعته هنگام بعد از ظهر به معنای آن خواهد بود که احساس خواب آلودگی کمتری هنگام شب به سراغ شما خواهد آمد و به خواب کمتر نیاز دارید. این میتواند به معنای طولانیتر شدن زمان به خواب رفتن شما نیز باشد.
اگر قصد دارید تا دیر وقت بیدار بمانید یا اگر نیاز به زمان بیشتر برای به خواب رفتن آزارتان نمیدهد، میتوانید یک ساعت و نیم در روز را به چرت زدن اختصاص دهید.
این مدت زمان یک چرخه خواب عادی است. شما خواب عمیق را برای حدود یک ساعت تجربه خواهید کرد، که به مدت تقریبا نیم ساعت با خواب سبک دنبال میشود. بیدار شدن هنگام خواب سبک احساس شادابی و هوشیاری بیشتر را برای شما به همراه خواهد داشت، اما این شرایط هنگام بیدار شدن از خواب عمیق صدق نمیکند.
اگر بیش از اندازه طولانی بخوابید و مرحله خواب سبک را در انتهای چرت زدن پشت سر بگذارید، احتمال این که با احساس خواب آلودگی و کسلی بیدار شوید زیاد خواهد بود. اگر چنین شرایطی را پس از چرت زدن تجربه میکنید، نگرانی نشوید، زیرا حالتی موقتی بوده و پس از مدتی از بین خواهد رفت.
گزینه دیگری که میتوانید مد نظر قرار دهید چرت مختصر توانبخش است. چرتهای مختصر ۱۰ تا ۱۵ دقیقهای میتوانند به طور قابل توجهی هوشیاری، عملکرد شناختی و خلق و خوی شما را بلافاصله پس از بیدار شدن بهبود ببخشند. این قبیل فواید چند ساعتی دوام میآورند.
از آنجایی که هنگام چرتهای توانبخش وارد مرحله خواب عمیق نمیشوید، پس از بیدار شدن نیز احساس خواب آلودگی یا کسلی در شما شکل نمیگیرد.
پژوهشها نشان داده اند که اوایل تا اواسط بعد از ظهر نسبت به زمانهای دیگر در طول روز، بهترین موقع برای چرت زدن و تجربه احساس شادابی و هوشیاری است.