چشم یکی از دریچه هایی است که رابط بین برون و درون انسان است، آنچه را می بیند، به فکر و اندیشه و به دل منتقل می کند، هم می تواند بهترین ابزار برای شناخت و پرورش روح و نیروی عقل و صفای باطن باشد، و هم می تواند بر اثر تربیت غلط، عامل تیرگی باطن و رکود عقل و اندیشه و سقوط انسانیت گردد.

چشم فاقد کنترل باعثبدبختی ها و تیرگی های دنیا و آخرت است و جرقه ای برای انفجار و تخریب درون انسانیت می باشد، خوبی ها را از انسان می گیرد، و تباهی را جایگزین آن می سازد.

چشم یکی از بزرگترین نعمتها و نشانه های خداوند است که اگر درست استفاده شود انسان را تا افقهای دوردست معرفت و کمال رهنمون می شود و اگر از آن در راه انحراف و ناپاکی بهره برده شود پیامدهای بسیار خطرناک داشته و موجب فروپاشی خانواده ها، آلودگی دامن، بی بندوباری و اعتیاد، خیانتها و انحرافات و…می شود.
از این رو شناخت راههای استفاده درست از این نعمت عظیم و حفظ آن از لغزش و خطا یکی از راهکارهای رسیدن به خوشبختی و کمال معنوی و دنیوی بشمار می رود.

چشم چرانی چیست؟
چشم چرانی یا " ویریسم " واژه ای فرانسوی است، گرفته شده از " ویر " به معنای " تماشاگر ". این اختلال از لحاظ جسمی برای فرد چشم چران مضر نیست اما برای قربانی آن ناراحت کننده است. فرد چشم چران دارای تکانه ای غیر قابل کنترل برای دید زدن دیگران و معمولا غریبه ها به طور دزدانه دارد. چنین فردی کشش تکرار شونده ای را برای مشاهده کردن دیگران از درون پنجره ها، پارکها، اماکن خاص مانند حمامها، استخر و.. دارد. حتما در اخبار و روزنامه ها با مطالبی در مورد نصب دوربینهای مخفی در اطاقهای پرو، سالنهای آرایش زنانه، باشگاههای ورزشی و.. مواجه شده اید. افرادی که مرتکب این اعمال غیر اخلاقی می شوند عمدتا دچار این اختلال هستند.

علت این اختلال چیست؟
از مهمترین اعضای بدن که می تواند وقایع، زیبایی ها و زشتی های طبیعت را در ذهن تثبیت گرداند، عضو بینایی است. مشاهده بعضی از وقایع و مناظر در تحریکات جنسی نقش مهمی دارد. برای مثال جوانان و نوجوانانی که در دوره کودکی شاهد رفتار زناشویی والدین خود بوده اند بسیار مستعد این اختلال هستند و یا پوشش نامناسب اعضای خانواده مانند خواهر و مادر و… در شدت یافتن این اختلال نقش بسزایی دارد. همچنین:

- تربیت صحیح همراه با مراقبت های ویژه از دوران کودکی، در مسیر رشد لازم است تا در دوره نوجوانی و جوانی آثار تربیت سالم مشخص شود. بنابراین بی توجهی والدین به این اصل مهم، در بروز این اختلال نقش اساسی دارد.

- فقدان اعتقادات مذهبی و معنوی درونی و قوی و بی مبالاتی نسبت به ضوابط اخلاقی، دینی و اجتماعی که عمدتا والدین مسئول رشد و پرورش آن در فرزندان هستند، از علل مهم بروز این اختلال به شمار می رود.

- قدرت تجسم

- جذابیتهای(محرکهای) محیطی

- تغذیه های فکری شامل دوستان که یک کلاس آموزشی غیر رسمی به شمار می روند و خصوصا در دوران نوجوانی بسیار نقش دارد.

- رسانه های گروهی، ماهواره، سایتهای اینترنتی

- فیلمها و کتابهایی که در سنین نامناسب در اختیار کودک یا نوجوان قرار گیرد

- فقدان مدیریت ذهن. منظور از مدیریت ذهن این است که محتوای ذهن و فکرمان را خودمان انتخاب و کنترل کنیم. افراد مبتلا به چشم چرانی فاقد چنین توانایی مدیریتی هستند و وقتی انتخابی بر روی محتوای ذهن خود ندارند، خود ذهن محتواها را پیدا کرده و کار می کند که مسلما محتوای انتخابی ذهن ما تحت تاثیر آرزوها، نیازها، اضطراب، کمبودها و ناکامی ها و … خواهد بود. وقتی ذهن ما درست کار نکند و تنها تحت تاثیر ناکامی ها باشد مسلما بر روی رفتار هم تاثیر نامطلوبی خواهد گذاشت.

فقدان اعتقادات مذهبی و معنوی درونی و قوی و بی مبالاتی نسبت به ضوابط اخلاقی، دینی و اجتماعی که عمدتا والدین مسئول رشد و پرورش آن در فرزندان هستند، از علل مهم بروز این اختلال به شمار می رود

کیفیت درمان چشم چرانی
ایستادگی در برابر شهوت و کشش‌های انحرافی درونی، تنها با تکیه به ایمان و قدرت اراده، امکان پذیر است هر چه ایمان و اراده قوی‌تر باشد، مقاومت او در برابر جاذبه‌های جنسی بیشتر و عفت او افزوده می‌گردد.

برخی از عواملی که سبب دوری از چشم چرانی می‌گردد به شرح زیر است

- عفت چشم: از پیامبر اسلام(ص) حکایت شده؛ هر مسلمانی که بی‌اختیار چشمش به زیبایی‌های زنی بیفتد و چشم فرو نهد، خداوند به او توفیق عبادتی می‌دهد که شیرینی آن را احساس می‌کند.

- حیاء: از حضرت علی(ع) حکایت شده؛ حیا سبب عفت و عفت ثمره‌ی حیاست. شرم مانع کار زشت است.

- روزه: از پیامبر اسلام(ص) حکایت شده؛ جوان‌ها، ازدواج کنید، اگر نمی‌توانید، حتماً روزه بگیرید که روزه غریزه‌ی جنسی را کنترل می‌کند. و همچنین حکایت شده که فرمودند: راه کنترل غریزه‌ی جنسی، روزه است.»

- وظیفه والدین: مراقبت و رعایت والدین در امور زناشویی و طرز لباس پوشیدن خود و مراقبتهای بهداشتی و آرایشی در برابر کودکان، نوجوانان و جوانان بسیار حایز اهمیت است. لذا تاکید می گردد که شما والدین گرامی به این مساله توجه ویژه ای داشته باشید. گمان نکنید که اگر فرزند شما کوچک است و حتی توان صحبت کردن ندارد، معنا و مفهوم رفتار شما را متوجه نمی شود. کودکان تمام جزییات رخدادهای اطراف خود را تصویر برداری کرده و در ذهن خود ثبت می کنند و اگر مفهوم رفتار یا حرکتی را درک نکنند، آن قدر آن را در ذهن خود حفظ کرده و نگه می دارند تا در آینده معنی آن را پیدا کنند. بنابراین در رفتار و ارتباط خود با همسرتان توجه ویژه ای داشته باشید.
ایستادگی در برابر شهوت و کشش‌های انحرافی درونی، تنها با تکیه به ایمان و قدرت اراده، امکان پذیر است

- وظیفه نوجوانان: آغاز بسیاری از مشکلات و اختلالات، از سنین نوجوانی آغاز می گردد. بنابراین شناخت به موقع انواع مشکلات به خصوص مشکلات روانی و یا ناهنجاری های رفتاری و… در درمان آنها نقش بسزایی دارد.
پس اگر شما نوجوان عزیز علایمی از اختلال فوق را در رفتار خود مشاهده می کنید و همچنین دارای تکانه های غیر قابل کنترلی در رفتار خود هستید، از هم اکنون برای درمان نزد یک روانشناس مجرب مراجعه داشته باشید.

- وظیفه جوانان: جوانان عزیز توجه داشته باشید که عملکرد مثبت و متعهدانه، در موفقیت زناشویی شما نقش بسزایی دارد. چشم چرانی در افراد متاهل باعثبی اعتمادی زن نسبت به مرد می شود و روابط متقابل زن و مرد را مخدوش می کند و از طرف دیگر در این دسته از افراد خود ارضایی بسیار شایع است و همین مساله ارتباط زناشویی افراد متاهل مبتلا به چشم چرانی را مخدوش می کند. بنابراین شما جوان گرامی اگر دچار این اختلال بوده و از آن رنج می برید مراجعه به روانپزشک، برای تجویز احتمالی دارو، و مراجعه به روانشناس برای رفتار درمانی اکیدا توصیه می گردد.

مراقبت و رعایت والدین در امور زناشویی و طرز لباس پوشیدن خود و مراقبتهای بهداشتی و آرایشی در برابر کودکان، نوجوانان و جوانان بسیار حایز اهمیت است

توصیه های کلی
- این تعهد را در خودتان ایجاد کنید که به محض قرار گرفتن در موقعیت چشم چرانی، فرمان توقف یا " ایست " به خودتان بدهید. این تمرین را می توان از موقعیتهای خنثی آغاز کرد. مثلا وقتی مشغول تماشای تلویزیون، یک فیلم، یک شی و.. هستید این فرمان را به خودتان بدهید و خودتان را موظف کنید که مثلا پانزده دقیقه به تماشای آن صحنه نپردازید. از آن طریق می توانید بر روی نگاههای خود کنترل بیشتری بیابید و هنگامی که در موقعیت تحریک کننده قرار بگیرید بر روی رفتارتان تسلط بیشتری داشته باشید.

- به طور قطع افرادی که دچار مشکل چشم چرانی هستند خوب می دانند که در چه موقعیتهایی و در مقابل چه افرادی بیشتر دچار این مشکل می شوند لذا توصیه می شود حتی الامکان این موقعیتها را شناسایی کرده و از قرار گرفتن در این موقعیتها احتراز کنند.

- موفقیتها و شکستهای خود و همچنین موقعیت هر کدام از آنها را ثبت کنید. ثبت این موارد و این خود نظاره گری، بر توانایی کنترل شما می افزاید.

منبع : تبیان