به گزارش تابناک، سيد قاسم رستمی، عضو هيأت علمی دانشگاه نوشت:

اول دیمای(۲۲ دسامبر) هر سال، زایوه میل صفحه مداری زمین با استای آن، به مینیمم مقدار آن نسبت به خورشید می رسد. این مقدار در حال حاضر برابر با منفی ۲۳.۴۳۷۷ درجه خواهد رسید. از نظر نجومی در این زمان، زمین به نقطه انقلاب زمستانی می رسد. لذا با فرا رسیدن اول دی ماه، ساکنان نیم کره شمالی زمین، با پدیده بلندترین شب سال(و یا کوتاهترین روز سال) روبرو خواهند بود. البته چند نکته در این زمینه عبارت است از:

۱ - بر عکس ساکنان نیم کره جنوبی دارای پدیده بلندترین روز سال و کوتاهترین روز سال هستند.

۲ - روی خط استوا طول شب و روز در تمام روزهای سال برابر با ۱۲ ساعت است.

۳ - هر چه از استوا به سمت قطب شمال می رویم، طول شب یلدا افزایش می یابد. بطوری که طول شب یلدا در قطب شمال ۲۴ ساعت است(۶ ماه شب از اول مهر تا اول فروردین).

۴ - به علت کم شدن زاویه میل مدار زمین در هر سال، میزان طول شب یلدا در حال کم شدن است. البته در حدود ۰.۰۵ ثانیه در یک سال است که در ۱۰۰ سال به حدود ۵ ثانیه(کاهش طول شب یلدا) می رسد. با توجه به اثرات جوّی در طلوع و غروب خورشید، این کاهش چندان محسوس نیست.

به عنوان مثال در زیر طول شب یلدا را در مرکز ایران برای چند سال مختلف مشاهده می کنید:
زمان طول شب یلدا
یلدای ۱۹۰۰ ۱۴ ساعت و ۵ دقیقه و ۵۰ ثانیه

یلدای ۲۰۰۰ ۱۴ ساعت و ۵ دقیقه و ۴۵ ثانیه

یلدای ۲۱۰۰ ۱۴ ساعت و ۵ دقیقه و ۴۰ ثانیه

به وضوح دیده می شود بین کوتاهترین شب در ایران(نزدیک چابهار) و بلندترین شب در ایران(شمال ماکو) حدود ۷۰ دقیقه اختلاف است. البته در این شب، طول شب در نیم کره جنوبی، تقریباً نصف طول شب ما در نیم کره شمالی است! در این جدول دیده می شود ساکنان مناطق شمالگان نظیر لولیا در سوئد، در این سرمای زمستان کمتر از ۳ ساعت روز خواهند داشت!

عده ای از گذشتگان اعتقاد دارند شب یلدا، شب زایش خورشید و یا شب عروسی ماه و خورشید است. برای همين در کشور ما بر اساس يک سنت قديمی، اين شب را با برگزاری مراسمات مختلف و شب نشينی گرامی می دارند. امسال شهادت امام زين العابدين را که به روايتی که با ۳۰ آذر ۱۳۹۰ (آخرين روز پایيز) مصادف است، در آستانه شب يلدا قرار دارد که پيشاپيش به همگی تسليت عرض می کنيم.