مشرق: این عکس متعلق به یکی از کوهنوردان تهرانی است که متاسفانه در اثر بی احتیاطی و نداشتن کفش مناسب در مسیر بارگاه جنوبی دماوند دچار یخ زدگی هر دو پا گردیده و بعلت نداشتن اطلاعات کافی، بعد از یخ زدگی هر دو پا بوسیله آتش اقدام به گرم کردن پاها نموده و شدت صدمه را دوچندان نموده است و بعد از دو ماه در نهایت هر دو پای کوهنورد مزبور از ناحیه انگشتان(هر ده انگشت پاها) قطع گردیده است.



این روزها شرایط زمستانی بر مناطق کوهستانی حکم فرما شده. سرما در ارتفاعات بلند همراه با باد، شرایط ویژه بروز یخ زدگی اندامها را فراهم می کند. یک بی احتیاطی ساده می تواند منجر به سرمازدگی و یخ زدگی اندامها شود و در صورت بروز چنین شرایطی شاید فرد ماه ها از پرداختن به ورزش کوهنوردی محروم شود. و یا اینکه فرد برای تمام عمر از ورزش کوهنوردی جدی محروم شود و یا از عوارض طولانی مدت آن رنج ببرد. باید در چنین شرایطی قبل از اینکه دچار حادثه شویم با فراگیری اطلاعات لازم از آن پیشگیری کنیم. یکی از این پیشگیریها داشتن یک کفش مناسب صعود در این فصل است. تجهیزات حرفه ای می تواند ما را در مقابل شرایط سخت زمستانی مقاوم کند.
یخ زدگی اندامها اصطلاحی است که برای آسیب های ناشی از سرما یعنی دمای پایین تر از نقطه انجماد به کار می رود. شدت سرمازدگی اندامها به درجه حرارت محیط، طول زمان در معرض قرار گرفتن و شدت وزش باد دارد. در این شرایط، رطوبت هوا هم یک عامل مهم است.
هر چه سرعت باد بیشتر باشد، احتمال سرمازدگی و یخ زدگی اندامها بیشتر می شود. وقتی درجه حرارت محیط در آب وهوای بدون باد ۱۰ درجه زیر صفر باشد، اگر باد با سرعت۱۰ متر بر ثانیه بوزد، درجه حرارت به ۳۰ درجه زیر صفر می رسد. حالا شما توجه کنید در ارتفاعات بالا که سرعت باد بسیار بیشتر از این خواهد بود چه اثری می تواند روی کوهنورد داشته باشند.
علائم و نشانه ها:
* پوست موضع سفید و کرخت می شود، اگر چه فرد ممکن است متوجه نباشد که چه اتفاقی افتاده است.
*معمولا درد سوزشی به طور موضعی و تدریجی ایجاد می شود، البته اگر سرما شدید باشد ممکن است این علامت ایجاد نگردد، چرا که تمام حس موضع از بین رفته و بافت کاملا یخ زده است.

درمان
فرد سرمازده باید:
- بهر صورت ممکن سعی کنید از تماس بیشتر با سرما در امان باشید
قسمت سرما زده توسط گرمای بقیه ی قسمت های بدن گرم شود. دست گرم را می توان روی گونه یا بینی سرما زده قرار داد، دست سرما زده را می توان زیر بغل یا روی پوست شکم گذاشت. در شرایط بحرانی در مخیطی امن پای سرمازده را می توان روی پوست شکم همنورد خود قرار داد.
- هرگز از برف برای ماساژ پوست و بافت یخزده و سرمازده استفاده نشود.
- قسمت سرما زده را نباید روی آتش گرفت، زیرا حس پوست به علت سرمازدگی مختل شده است و بنابراین احتمال سوختگی وجود دارد.

سرپرست تیم یا مسئول گروه باید:
- فرد سرما زده را باید هر چه سریعتر به یک محل دور از سرما و باد(چادر یا پناهگاه) منتقل کند.



اگر مطمئن نیستید که بتوانید از محیط سرما خارج و دور شوید، پاهای سرمازده را گرم نکنید زیرا با پای سرمازده بدون احتمال آسیب بیشتر می توان برای مدتی کوهپیمایی کرد، ولی اگر پاها گرم شوند، درد شدیدی ایجاد می شود و راه رفتن را بسیار مشکل می شود ضمنا بافتی که یکبار یخ زده و گرم شود و در اثر بی احتیاطی دوباره یخ بزند آسیب بافتی به عضو بسیار بیشتر خواهد بود. در پناهگاه برای درمان سرمازدگی موضعی از آب گرم(۴۰ درجه سانتی گراد) می توان استفاده کرد.

عوارض اگر بعد از چند ساعت یا چند روز، در محل سرمازده تاول ایجاد شد، از دستکاری آن خودداری شود. زیرا پوست سطح تاول بهترین مانع در راه عفونت است. عارضه طولانی مدت سرمازدگی، حساسیت شدید پوست آن قسمت به سرما، تعریق و درد های سوزشی است.