رونق دورهمی‌های ساده قدیمی با فاصله گرفتن اعضای خانواده از فضای مجازی و افزایش رفت و آمدهای شیرین خانوادگی، موجب کاهش احساس تنهایی در افرادی می‌شود که بار مشکلات زندگی در جوامع شهری پر دردسر امروز را به دوش می کشند.
شب یلدا با وجود اینکه امسال طعمی از اضطراب و نگرانی ناشی از ترس وقوع زلزله در شهر تهران را به همراه داشت، به خوبی و خوشی سپری شد.
خانواده‌های ایرانی مثل سال‌های قبل دور هم جمع شدند و پایتخت نشینان هم در شبی آمیخته به دلهره از وقوع زلزله، دورهمی شاد و سنتی شب چلّه یا همان یلدا را پشت سر گذاشتند و خاطرات زرد و نارنجی پاییز را به آمدن ننه سرما پیوند زدند و خیر و برکت بارش رحمت خدا را آرزو کردند.
فال حافظ گرفتند و انار و هندوانه سرخ بر سفره نشاندند و دور همدیگر جمع شده و قدردان و شکرگذار نعمت حضور بزرگ‌ترهای خانواده چون پدربزرگ و مادربزرگ شدند.
مردم ایران از سال‌ها پیش آمدن فصل زمستان و ورود به فصل باران و برف را در شبی به نام یلدا جشن می‌گیرند و خانواده ها این شب را تا نیمه شب در کنار یکدیگر به بگو و بخند می‌گذارنند؛ بگو و بخندهایی که البته طی سال‌های اخیر، با گسترش ابزار ارتباطی جدید جای خود را به رفت و آمدهای محدود شده‌ای داده است که دیگر حس و حال خوش آن سال‌های نه چندان دور را ندارد و البته امسال نسبت به چند سال اخیر، به دور از شبکه‌های اینترنتی با صفا و صمیمیت بیشتری برگزار شده است.
گوشی های تلفن همراه و شبکه‌های اجتماعی مختلف و متنوع این روزها، میزان ارتباطات مستقیم و رفت و آمدهای خانوادگی را به شدت کاهش داده و در عوض صفحات مجازی را مملو از عکس های قدیمی مراسم آئینی و فرهنگی ما کرده است.
همان عکس هایی که جای خالی مادربزرگ و پدربزرگ و دورهمی های ساده و به دور از تجملات را در ذهن‌ها زنده می‌کنند و تلنگری هر چند کوچک برای یادآوری خاطرات آن روزگار نه چندان دور به حساب می‌آیند و با زبان بی زبانی می‌گویند که ساختن خاطراتی شبیه آن روزها برای نسل امروز کار سختی نیست و به عقیده روان‌شناسان و جامعه شناسان مدیریت مدت زمان حضور در شبکه‌های اجتماعی اولین گام در تحقق این امر است.
دوری از اینترنت، فرهنگ سازی برای ایجاد صمیمیت بیشتر
مصرف اینترنت ایرانی ها در شب یلدای امسال ۲۵ درصد نسبت به گذشته کاهش داشته است و این خبر مژده خوشی برای رونق دوباره دورهمی ها به شمار می‌رود.
محمدجواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات در توئیت شامگاه جمعه شب خود و درست، 24 ساعت کمتر از سپری شدن شب یلدا، از کاهش ۲۵ درصدی استفاده از اینترنت در شب گذشته خبر داده است.
آذری جهرمی با اشاره به کاهش استفاده از اینترنت در شب یلدا، این آمار را مقدمه‌ای برای یک فرهنگسازی در بستر همین فضای مجازی که گاهی عامل اصلی فاصله افتادن میان اعضای خانواده می‌شود، خوانده است.
فرهنگسازی که در نهایت به حضور صمیمانه اعضای خانواده در کنار یکدیگر و کنار گذاشتن گوشی های تلفن همراه منجر شده است.
این آمار نشان می‌دهد که بسیاری از افراد حضور در جمع پُر مهر خانواده و عزیزان خود را به سلفی گرفتن و پست گذاشتن در شبکه‌های اجتماعی مقدم دانسته و شب یلدای امسال را به سبک گذشته هایی سپری کرده‌اند که نه گوشی تلفن همراهی بوده است و نه دلیلی برای ثبت هر لحظه از اتفاقات زندگی در قاب دوربین وجود داشت.
دورهمی های ساده، عامل انسجام اجتماعی و تزریق عاطفه به شریان خانواده
جمع های خانوادگی سرشار از عاطفه و محبت بود و به گفته امان الله قرائی مقدم جامعه شناس هر یک از آئین های فرهنگی و ملی ما مهر تاییدی بر اهمیت کانون خانواده و تزریق مهربانی به دل‌های یکدیگر بوده و در اصل دورهمی‌های بی تکلف با همین هدف تشکیل می‌شود.
این جامعه شناس با تاکید بر گسترش رفت و آمدهای خانوادگی و افزایش میزان صله رحم اظهار کرد: فاصله گرفتن از فضای مجازی و شکل گیری دورهمی های خانوادگی، موجب کاهش احساس تنهایی افراد و مرتفع شدن مشکلاتی چون افسردگی مردم به ویژه در جوامع شهری می‌شود.
قرائی مقدم اضافه کرد: ایجاد حس تعلق و انسجام اجتماعی، با افزایش دید و بازدیدها، از جمله مواردی است که تبعات روانی مشکلات زندگی بر بشر امروز را کاهش می‌دهد و موجب نزدیک تر شدن انسان‌ها به یکدیگر خواهد شد.
وی با اشاره به عادت بد برخی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در استفاده از تلفن همراه در صحن علنی مجلس و بی‌تفاوتی به موضوعات در حال بحث، ادامه داد: متاسفانه برخی از نمایندگان در صحن علنی مجلس شورای اسلامی به جای اینکه توجه خود را به مباحث مورد طرح در جلسات معطوف کنند، سرگرم چک کردن گوشی تلفن همراه خود هستند و اهمیتی نمی‌دهند که به عنوان نمایندگان مردم در این خصوص مسئولیت دارند.
این جامعه شناس خاطرنشان کرد: رسانه‌های جمعی و به ویژه صدا و سیما، نقش موثری در به راه افتادن میهمانی های ساده و برقراری و انسجام پیوندهای خانوادگی ایفا می‌کنند و باعث گسترش صله رحم می‌شوند.
قرائی مقدم وجود نهادی واحد را در تشویق مردم و شهروندان به تحکیم پیوندهای عاطفی ضروری خواند و تاکید کرد: برای برگزاری هر چه بهتر مراسم‌هایی چون شب یلدا، عید نوروز و دیگر رسم و رسومات ملی و آئینی و کنار گذاشتن تکلفات و تجملات، بهتر است که یک نهاد مشخص چون رسانه‌ها مردم را به لزوم برقراری دورهمی ها و میهمانی های ساده همچون گذشته های نه چندان دور ترغیب کنند.
وی عنوان کرد: عدم به هدر رفتن وقت، در امان ماندن از آسیب‌های ناشی از انتشار و مرور اخبار غلط و دروغین در فضای مجازی و تقویت پیوندهای عاطفی از دیگر مزایای کاهش مدت زمان استفاده از اینترنت و حضور در فضای مجازی است.
تلفیق پیشرفت زندگی امروز و مدیریت استفاده از انواع تکنولوژی های جدید و نوین، با سادگی، صمیمیت و همدلی که در گذشته میان خانواده‌ها حاکم بوده است، راه نجات بشر از آسیب‌های زندگی پرتلاطم امروز است.
یلدا، نوروز، بهار و زمستان هر کدام می‌توانند بهانه ای برای نزدیک تر شدن دل‌های مردم به یکدیگر شوند و استمرار فاصله گرفتن اعضای خانواده از فضای مجازی، موجب خلق و تقویت آرامش در این کانون بنیادین خواهد شد.
