زمانی که زنان خبر بارداری خود را به دوستان و خانواده میدهند، با موجی از توصیه و نصیحت روبرو میشوند. اما در اکثر مواقع این توصیهها مبنای علمی ندارند. در اینجا به سه مورد از رایجترین توصیههای بیاساس بارداری میپردازیم:
خوردن بهاندازه دو نفر
متأسفانه کالری اضافی تأثیری بر رشد جنین ندارد. حتی در سهماهه دوم زنان علاوه بر 2000 کالری توصیهشده در روز، تنها به 200 کالری بیشتر نیاز دارند. 200 کالری برابر با یک دونات یا یک قاشق مایونز است.
زنان حتی میتوانند بدون آسیب رساندن به جنین رژیم بگیرند. درواقع رژیمهای سالمی که هدفشان کاهش وزن نیست، هم برای مادر و هم برای کودک مفیدند.
آزمایشی بر روی هفت هزار زن باردار انجام شد که نشان داد کسانی که از رژیم غذایی پیروی میکردند، بهطور متوسط 3.84 کیلوگرم کمتر از دیگر زنان وزن اضافه کردند.
در این مطالعه به برخی زنان رژیم غذایی متعادل داده شد و به برخی دیگر رژیم غذایی کم گلوکز. این رژیمها تأثیری بر وزن نوزادان هنگام تولد نداشت، اما به میزان قابلتوجهی خطر پری- اکلامپسیا (یکی از رایجترین عوارض بارداری مرتبط با اختلال فشارخون) را کاهش داد.
از بین رفتن درد قاعدگی
میزان درد زنان در دوران قاعدگی بسیار متفاوت است و نیمی از زنان خوششانس هرگز درد را تجربه نمیکنند. اما تصور رفع درد قاعدگی پس از زایمان برای آنهایی که هرماه درد شدیدی را تحمل میکنند بسیار خوشایند است. اما خلاص شدن از شر درد به این سادگی نیست.
شدت درد قاعدگی در طول سالهای عمر تغییر میکند و معمولاً با بالا رفتن سن کم میشود. این مسئله سبب شده مردم کاهش درد را با بچهدار شدن مرتبط بدانند. اما در سال 2006 یک گروه مطالعاتی در تایوان زنان بالای چهل سال را موردبررسی قرارداد و به این نتیجه رسید که با افزایش سن درد قاعدگی کمتری تجربه کردند، بااینکه هیچیک بچهدار نشدند.
بهمنظور ایجاد قطعیت و شفافیت بیشتر، همان گروه از محققان بیش از 3500 زن را به مدت هشت سال تحت نظر گرفتند. در این دوران برخی بچهدار شدند و در مواردی پس از تولد نوزاد، درد قاعدگی کمتری را تجربه میکردند. اما برای همه اینطور نبود. در 51 درصد از زنانی که تحت جراحی سزارین قرار گرفتند و 31 درصد از زایمانهای طبیعی، درد قاعدگی بعد از زایمان نیز ادامه داشت.
بنابراین زایمان ممکن است به برخی از زنان کمک کند، اما متأسفانه نه به همه. محققان معتقدند زایمان طبیعی در کاهش درد قاعدگی مؤثرتر است، زیرا آسیبهای ماهیچههای لگن عصبهای رحم را از بین میبرد و در نتیجه درد احساس نمیشود.
پزشکان معتقدند زنانی که حتی پس از زایمان طبیعی نیز درد دارند، احتمالاً از یک بیماری زمینهای مانند آندومتریوز رنج میبرند. البته مطالعه دیگری در سال 2016 نشان داد که درد قاعدگی تا حدودی به ژن نیز بستگی دارد.
اجتناب از پرواز
شرکتهای هواپیمایی به زنانی که در ماههای آخر بارداری هستند اجازه پرواز نمیدهند. اما این ممنوعیت به دلیل خطر برای مادر یا جنین نیست؛ بلکه اگر مادر در هواپیما دچار زایمان زودرس شود، شرایط دشواری برای خدمه هواپیما به وجود میآید.
اما بیشتر مطالعات درباره پرواز در ماههای اولیه بارداری بر روی مهمانداران هواپیما انجام میشود. مطالعهای در سال 1999 در فنلاند انجام شد که زنگ خطر را به صدا درآورد. این مطالعه نشان داد در سالهای 1978 تا 1994 خطر سقطجنین میان مهمانداران اندکی افزایشیافته است. اما نکته جالب اینجاست که خطر سقط بین سالهای 1973 تا 1977 اندکی کاهش یافت.
حتی در سالهایی که خطر سقط افزایش یافت، معلوم نبود که دلیلش پرواز است یا فشار کار. در سال 2015 گروهی از مهمانداران هواپیما با معلمان مدرسه مقایسه شدند، خطر سقطجنین در آنها بالاتر نبود. زمانی که محققان سوابق دو میلیون مهماندار را بررسی کردند، فهمیدند آنهایی که دارای بیشترین اختلال در خواب بودند بالاترین خطر سقطجنین را داشتند.
بنابراین بازهم به نظر میرسد مشکل از پرواز نیست، بلکه اختلال در ریتم طبیعی خواب است