آموزشوپرورش به دنبال تحول در روشهای آموزشی مدارس است و تلاش میشود حاکمیت حافظه محوری بر مدارس به خلاقیت تبدیل و جریان صرف آموزش در مدارس کمرنگ شود و مسائلی همچون تربیت و مهارت مدنظر قرار بگیرد. معیار انتخاب مدرسه برتر صرفا کسب رتبههای علمی در کنکور و در یک کلام مقیاس آموزشی نباشد و هر مدرسهای که دانشآموزان را برای زندگی اجتماعی آماده کند، مورد تقدیر مسئولان و خانوادهها قرار بگیرد.
در این میان کنکور جریان آموزشی حاکم بر مدارس را جهت داده و معلمان کتابهای کمک آموزشی را برای خرید به دانشآموزان توصیه میکنند.گردش مالی 845 آموزشگاه آزاد فقط در تهران سالانه 500 میلیارد تومان است، موسسات کنکور وارد مدارس شده و اقدام به برگزاری آزمون برای دانشآموزان کنکوری میکنند و سوالی که هنوز بی پاسخ مانده، چرایی ورود موسسات خصوصی به دوره ابتدایی و درگیر کردن دانشآموزان با آزمون و تست است و باید به این سوال پاسخ روشنی داده شود، ورود موسسات خصوصی و برگزاری آزمون در مدارس ابتدایی چه سودی را برای دانشآموزان دارد؟
در روزهای گذشته نیز علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی کنکور را نقد و عنوان کرد: کنکور معضل جدیدی را در کشور ایجاد کرده است لذا باید اختیاراتی به دانشگاهها داده شود تا بتوانند افراد فاضل را انتخاب کنند، زمانی تصویب کردیم کنکور برداشته شود اما سازوکار آن در وزارتخانهها سامان نیافت؛ اگر آقای نهاوندیان بانی شوند و بروند سازمان سنجش را منحل کنند این مسئله حل میشود، تا آنها هستند نمیتوانند بگذارند این مشکل حل شود.
اگر چه سازمان سنجش معتقد است مصوبه مجلس مبنی بر پذیرش دانشگاهها بر اساس سوابق تحصیلی را عملیاتی کرده است و هماکنون 85 درصد ظرفیت دانشگاهها بدون آزمون و براساس سوابق تحصیلی تکمیل میشود اما باید گفت این روند نتوانسته حریف کنکور شود به عنوان مثال در مرحله تکمیل ظرفیت آزمون کارشناسی سال 96، 13 هزار و 707 ظرفیت وجود دارد که تا کنون 42 هزار و 882 نفر به عنوان متقاضی ثبتنام کردهاند و در محله تکمیل ظرفیت براساس سوابق تحصیلی (بدون آزمون) 7 هزار و 998 ظرفیت وجود دارد که تاکنون یک هزار و 158 نفر ثبتنام کردهاند.
شاید بتوان گفت، عمده رشتهها و دانشگاههایی که در لیست پذیرش براساس سوابق تحصیلی قرار میگیرند برای داوطلبان جذابیت کمتری دارد و همین مسئله باعث شده است کنکور همچنان با همان قدرت پیشین خود یکهتازی کند.
در همین رابطه مجتبی همتی یکی از کارشناسان آموزشی با طرح این پرسش که آیا کیفیت آموزشی در بخش ظرفیت 85 درصدی پذیرش بدون کنکور با بخش 15 درصدی یکسان است؟ کدام مراکز آموزش عالی در بخش 85 درصدی قرار میگیرند؟ میگوید: به نظر میرسد که مراکز آموزش عالی کمکیفیت. با چنین وضعی، مراکز آموزش عالی با افزایش تعداد پذیرش دانشجو بیشتر از طریق افزایش تعداد صندلیها و نه فراهم کردن هیئت علمی و امکانات آموزشی و پژوهشی لازم، به کارخانه تولید مدرک تبدیل شدهاند! در این افزایش ظرفیتها، کیفیت را فدای کمیت کردهایم و تصور میکنیم مسئله کنکور حل شده است! در عین حال رقابت برای تحصیل در دانشگاههای با کیفیت بهتر و رشتههای خوب باقی است.در چنین شرایطی بازار کنکور که بنا به اظهارنظرها 5 تا 8 هزار میلیارد تومان گردش مالی دارد، حذف نمیشود.
البته مسئولان سازمان سنجش بارها اعلام کردهاند که کنکور حذف شدنی نیست و برای حدود 13 رشته و دانشگاه پرطرفدار باقی خواهد ماند اما در شرایطی که این مدل پذیرش دانشجو، تبعات منفی بسیاری را برای نظام آموزشوپرورش و دانشآموزان کشور به همراه دارد، آیا این امکان وجود دارد روشهای دیگری را برای پذیرش دانشگاهها طراحی کرد؟ این مسئله موضوع مهمی است که تا به امروز از سوی نهادهای متولی پاسخ روشن و دقیقی به آن داده نشده است.
سید محمد بطحایی وزیر آموزشوپرورش نیز با انتقاد از تبعات منفی روحی و روانی کنکور برای دانشآموزان معتقد است که برای حذف کنکور نیازمند اراده و عزم جدی و پا گذاشتن بر روی منافع برخی افراد هستیم، چرا که هم اکنون کنکور برای برخی افراد منافع بسیاری دارد و به همین دلیل استمرار پیدا کرده است.دانشآموزان بهترین دوران عمر خود را تحت تاثیر فشار روانی و عاطفی شدید کنکور هستند و هم اکنون در حال بررسی موانع پیشروی حذف کنکور هستیم، اما باید توجه داشت که مهمترین عامل نحوه برگزاری کنکور در کشور است و تا زمانی که بدین شیوه برگزار شود مشکلات فعلی ادامه خواهد داشت.