آیت الله آملی لاریجانی در همایش تخصصی صیانت از روحانیت و حوزه‌های علمیه که به همت دادستانی ویژه روحانیت در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی برگزار شد، به تشریح نقش روحانیت در جهان امروز پرداخت و تصریح کرد: تحصیل معرفت دینی به معنای فهم مجتهدانه دین، تبلیغ دین و شرکت در اجرای تعالیم دینی، سه وظیفه مهم روحانیت در عصر حاضر است که باید در هر سه زمینه، نقش خود را به خوبی ایفا کند.
رئیس قوه قضاییه با تشریح هر یک از این وظایف، به "مقوله معرفت"فهم دینی پرداخت و اظهار کرد: علما و بزرگان در عرصه‌های گوناگون فقه، اصول، تفسیر، حدیث و کلام، ذخایر بسیار ارزشمندی برای ما به یادگار گذاشته اند که باید از این مواریث پرب‌ها در تحصیل و توسعه معرفت دینی بهره ببریم. امروز در جهانی زندگی می‌کنیم که باید از اصل دین و فروعات آن دفاع کنیم زیرا برخی جریان‌ها در جهان امروز، دائما در حال تولید شبهات و تشکیک‌های جدی در زمینه‌های گوناگون از جمله اثبات واجب، معاد، رسالت انبیا و ... هستند.
آیت الله آملی لاریجانی با بیان اینکه توسعه ارتباطات موجب ترویج این شبهات شده و اذهان جوانان را هدف قرار داده است، افزود: ما معتقدیم دین حق را اختیار کرده ایم و بر این اساس، فهم ما مقصور به مرز‌های جغرافیایی نیست. امروز جمهوری اسلامی مورد توجه دنیاست و ما باید به تناسب جایگاه و موقعیت خطیر نظام جمهوری اسلامی، سخن برای ارائه به دنیا داشته باشیم.
رئیس قوه قضاییه با اشاره به انتشار برخی آثار در دهه ۶۰ میلادی در زمینه سکولاریسم که پیش بینی کرده بود دین در عرصه‌های سیاسی و سایر شئون زندگی اجتماعی دائما در حال عقب نشینی است، اظهار کرد: یکی از مروجان این دیدگاه به نام «پیتر برگر» در کتابی به نام «روح بی ماوا» پیش بینی کرده بود که در آینده نزدیک دین در زندگی اجتماعی بشر هیچ جایگاهی نخواهد داشت. این در حالی است که چند سال بعد، همین شخص مجموعه‌ای تدوین کرد و مقاله‌ای هم به رشته تحریر درآورد مبنی بر اینکه ادعا‌های گذشته اش نادرست بوده و باور دینی به شکل فزاینده‌ای در حال توسعه و ایفاء نقش در حیات اجتماعی و سیاسی در جهان است.
آیت الله آملی لاریجانی تاکید کرد: مسلما انقلاب اسلامی در تجدید حیات دین از این جهت و دخالت آن در شئون سیاسی و اجتماعی جوامع، نقشی اساسی داشته است. تحلیلگران و پژوهشگران متعددی در دنیا در زمینه تاثیرگذاری انقلاب اسلامی در احیای تفکر دینی تحقیقاتی به انجام رسانیده اند. این امر نشان دهنده این است که امروز جمهوری اسلامی و نظام مبتنی بر دین مبین اسلام، مورد توجه دنیاست و این وظیفه روحانیت را برای پاسخ به سوالات اساسی و بنیادین پیرامون اسلام و نظام سیاسی مبتنی بر دین، سنگین‌تر می‌کند.
رئیس دستگاه قضایی با بیان اینکه امروز انواع تشکیک‌ها درباره اسلام توسعه یافته است، به برخی دیدگاه‌ها مبنی بر عدم امکان تحقق مقولاتی نظیر «اخلاق اسلامی»، «قضای اسلامی» و ... اشاره کرد و افزود: برخی معتقدند اخلاق و قضای اسلامی وجود ندارد بلکه اخلاق مسلمان‌ها و قضای مسلمان‌ها معنی دارد. تنها راه پاسخ به چنین شبهاتی، فهم مجتهدانه دین است. سال‌ها قبل در کشور ما نیز چنین شبهاتی القا می‌شد، نظیر آنچه که به عنوان مجموعه مقالات با عنوان «قبض و بسط تئوریک شریعت» انتشار یافت و متاسفانه در دوره‌هایی برخی افراد در جایگاه مدیریت اجرایی کشور حضور داشتند که با این دیدگاه‌ها همراهی می‌کردند. مسئول پاسخگویی به این شبهات که ذهن جوان‌های ما را آغشته می‌کند، روحانیت است؛ البته روحانیتی که به فهم مجتهدانه از دین دست یافته باشد.
آیت الله آملی لاریجانی، اجتهاد حقیقی را نیازمند تحصیل برخی مقدمات دانست و گفت: این اجتهاد باید در همه زمینه‌ها باشد و صرفا محدود به احکام فقهی نیست بلکه در مسائل گوناگون نظری و سایر معارف دینی نیز نیازمند اجتهاد هستیم.
رئیس قوه قضاییه در ادامه با تشریح وظیفه دیگر روحانیت با عنوان «تبلیغ دین» خاطرنشان کرد: حسب آیات متعدد قرآن کریم مشاهده می‌کنیم که تبلیغ دین، وظیفه و رسالت انبیاء بوده است که در حال حاضر این وظیفه بر دوش روحانیت قرار دارد. در جهان امروز، در فضای حقیقی و مجازی نوعی فرهنگ بیگانه در قالب‌های مختلف از کتاب و فیلم و سریال گرفته تا سایر محصولات فکری و فرهنگی، در حال القاء و ترویج است. امروز، وسایل تبلیغ متحول شده و روحانیت معزز باید ضمن پایبندی به سنت‌ها و اصول، در کنار شیوه‌های سنتی از وسایل و ابزار جدید برای تبلیغ دین استفاده کند و در فضای مجازی و حقیقی حضوری فعال داشته باشد.
آیت الله آملی لاریجانی همچنین با تاکید بر لزوم برنامه ریزی‌های دقیق و هدفمند در زمینه تبلیغ دین، تصریح کرد: با تکرار مکررات و کم کاری نمی‌توان به تبلیغ صحیح دین پرداخت. مبلغان باید تلاش کنند که پیام خود را با نهایت جذابیت به مخاطب منتقل کنند و این امر جز با تلاش و برنامه ریزی به دست نمی‌آید.
رئیس قوه قضاییه با تشریح وظیفه سوم روحانیت با عنوان «شرکت در اجرای تعالیم دینی» اظهار کرد: در نظام دینی و سیاسی ما جایگاه ولایت فقیه منحصر در فقیه جامع الشرایطی که تعیین او با مکانیزم خاصی که در قانون اساسی مذکور است، انجام می‌پذیرد. روحانیت در برخی جایگاه‌های دیگر نظیر ریاست قوه قضاییه، دادستانی کل کشور، عضویت در مجلس خبرگان، عضویت در شورای نگهبان به عنوان فقیه، ریاست دیوان عالی کشور بحسب قانون اساسی باید نقش قانونی خود را ایفا کند و حتی در مورد قضاوت نیز گرچه قاضی از باب ضرورت و یا بحسب حکم اولی می‌تواند مجتهد نباشد، اما باید قدرت فهم و استنباط احکام را دارا باشد. بنابراین روحانیت باید در برخی جایگاه‌های مهم در نظام سیاسی کشور ما نقش و وظیفه خود را ایفاء کند و در واقع این بار سنگینی است که بر دوش روحانیون نهاده شده است.
آیت الله آملی لاریجانی افزود: جمهوری اسلامی که با خون شهدا و مجاهدت مجاهدان و به ویژه حضرت امام خمینی (قدس الله نفسه الزکیه) تحقق یافت، امروز در دنیا و در منطقه جایگاه بسیار مهمی دارد. بی تردید می‌توان گفت که جمهوری اسلامی، مقتدرترین نظام سیاسی در منطقه است. همین امر موجب شده است که همواره مورد توجه و هجمه‌های خاص دشمنان باشد و در این میان از آنجا که روحانیت شیعه نقشی اساسی در نظام جمهوری اسلامی ایفاء می‌کند، طبیعی است که روحانیت همیشه هدف هجمه‌های دشمن باشد و مورد تخریب قرار گیرد. امروز جمهوری اسلامی در مقابل قلدرترین کشور‌ها ایستاده و تمام محاسبات دشمن را در منطقه و جهان بر هم زده است. داعش را در منطقه درست کردند و القا کرده بودند که مبارزه با آن ۲۰ سال به طول می‌انجامد در حالیکه جمهوری اسلامی به یاری برادران مسلمان خود در عراق و سوریه شتافت و به این ترتیب ظرف حدود سه سال این بساط جمع شد. گرچه اگر کمک‌های خارجی و حمایت‌های بی دریغ آمریکا و برخی اذناب منطقه‌ای آن از داعش نبود، این بساط بسیار زودتر جمع شده بود.
رئیس قوه قضاییه با بیان اینکه روحانیت در هر سه وظیفه مذکور باید «فاستقم کما امرت» را نصب العین قرار دهد و ایستادگی کند، خاطرنشان کرد: هر چه استقامت بیشتر باشد، تخریب ها، توهین‌ها و افترا‌ها بیشتر خواهد بود، اما نباید عقب نشینی کرد زیرا خداوند وعده داده است که از مومنان دفاع خواهد کرد" ان الله یدافع عن الذین آمنوا" و مومن باید همچون کوه استوار باشد" کالجبل الراسخ".
آیت الله آملی لاریجانی تاکید کرد: روحانیت زمانی می‌تواند ایستادگی کند که اصلاح درونی داشته باشد. ما برای نجات خود و ایفای وظایف سنگینمان باید در راه اصلاح خود به صورت جدی گام برداریم. نمی‌توانیم جوان را به حق و تقوا دعوت کنیم، در حالی که خودمان اهل حق و تقوا نباشیم. عالمی که راه اخلاق و قرب به حق را طی نکند، نمی‌تواند دست کسی را بگیرد.
رئیس قوه قضاییه در پایان بر لزوم شناخت و مراقبت نفس، انس با حق، ذکر موت و حسابرسی پیش از مرگ تاکید کرد و گفت:ما روحانیون باید از خود در برابر انحرافات و لغزش‌ها صیانت کنیم.
