درختان چنار تنومند و کهنسال خیابان حضرت ولیعصر (عج) این روزها دیگر آن طراوت و شادابی پیشین را ندارند. اگر از آبیاری با آب فاضلاب غنی شده توسط فلزات سنگین و انواع آلودگی‌ها و یا جدال بی‌امان ریشه‌ها با موش‌هایی که از خوردن پسماند‌های رها شده توسط اغذیه فروشان و رستوران داران فربه شده و در کف جوی فاضلاب برای گربه‌ها خط و نشان می‌کشند، جان سالم هم به در برند، باید نگران آن بود که مبادا سایه دلنشین درختی تابلو یا ویترین فروشگاهی مملو از اجناس لوکس را از ریخت انداخته باشد!
به یقین می‌توان گفت که مهمترین چالش کنونی و سال‌های آینده ایران آب و محیط زیست است؛ مساله‌ای که اگر جدی گرفته نشود در آینده به یک بحران حتی از نوع امنیتی تبدیل خواهد شد و چه خوب است که این روزها که هنوز کار به جای باریک خود نرسیده، به فکر باشیم.
این روزهای پیش رو، تقریبا یک ماه می‌شود که به گواه کارشناسان اداره فضای سبز شهرداری تهران و مردم ساکن در خیابان ولیعصر تهران حد فاصل خیابان کامران تا بالاتر از سپهبد قرنی، تعداد بیش از 50 درخت چنار 78 ساله پایتخت که در زمره میراث فرهنگی نیز محسوب می‌شود، به طرز ناجوانمردانه‌ای قلع و قمع شده‌اند. اگر گذرتان به این بخش از خیابان تاریخی ولی عصر بیافتد و یا تصاویری که در همین گزارش آمده است را مشاهده کنید، متوجه ظلم محرز به درختان زبان بسته خواهید شد، تا جایی که برخی از آن‌ها دیگر شاخی برای شکستن ندارند!
"تفاوت تراکم شاخ و برگ درختان در دو سوی خیابان به صورت ملموسی قابل مشاهده است."
خبرنگار از یکی از اهالی محل که با افسوس به چنارهای کهنسال می‌نگریست در رابطه با وضعیت بوجود آمده پرس و جو کرد. او که بیست سال است در این محل سکونت دارد، میگوید: سال‌هاست که در این محله زندگی می کنم و تمام این درخت ها را می شناسم. حدود یک ماه پیش یک روز صبح آمدیم اینجا دیدیم به مسافت 30-40 متر اکثر شاخه های تنومند درختان قطع شده و حتی یک درخت هم از کف جوی آب قطع کرده‌اند. وقتی از سایر اهالی منطقه در این رابطه پرسیدم هیچکس اطلاع نداشت، چون این افراد از فرصت نیمه شب که اهالی محله در منازل خود استراحت می‌کنند، سوء استفاده کرده و به جان درختان افتاده بودند.
وی با لحنی که حاکی از افسوس برای سرنوشت چنارهای کهنسال این منطقه، است میگوید: شما الان از هر کدام از اهالی این محله هم که این سوال را بپرسید، می‌گویند درختان را قطع کرده اند اما نمی‌دانیم که چه کسی این کار را انجام داده است! اینجاست که دو سوال پیش می‌آید. نخست اینکه منافع چه موسسه یا چه شرکتی درگیر بود و مساله دوم چرا شهرداری تهران با وجود اینهمه شهربان، نیروهای گشت شبانه، بازدید محلی و منطقه ای فضای سبز و حتی پاکبان ها که وجود یک کیسه خاک یا مصالح را به منطقه اطلاع می دهند در هنگام قلع و قمع درختان متوجه این موضوع نشده است؟
این ساکن خیابان ولیعصر تهران که قدم هایی همراهش می‌شوم تا ریشه بجای مانده از درختی قطع شده در آن نیمه شب سودجویی و غفلت را به من نشان دهد، میافزاید: من کسی را متهم نمی‌کنم اما شما بگویید از میان برداشتن این درختی که 25 متر ارتفاع داشته و از بیخ و بن قطع شده نیاز به امکاناتی مانند بالابر، جرثقیل و بستن خیابان دارد، چگونه بوده که شهرداری از این مساله اطلاع نیافته است؟
از او خداحافظی کردم و در اندیشه کلام آخرش هستم، به راستی چگونه گشتی‌های شهرداری تهران متوجه تخلفی به این وسعت نبوده‌اند؟
چند قدمی بر می‌دارم و به سوی یکی از کسبه‌های این محله می‌روم و در رابطه با وضعیت بوجود آمده برای درختان می‌پرسم. او البته با اکراه سخن میگوید: خودتان ببینید و توجه کنید! این ساختمان {نمایشگاه خودرو} شب‌ها نور افشانی می‌کند و باید برای خودروهای عبوری دید خوبی داشته باشد. حالا به نظر شما چه کسی این کار را انجام داده؟! آنطور که خبر دارم پرونده ای در این رابطه در دادسرا تشکیل شده که در مرحله تحقیقات است و فیلم دوربین مداربسته را هم برای تحقیقات‌شان خواسته‌اند.
اکنون که بخشی از ماجرا مشخص شده، تلاش کردم تا برای روشن شدن زوایای پنهان این ماجرا با یکی از مسؤلین شهرداری منطقه یک تهران گفتگو کنم و این بار آقای "سوزانی" کارشناس فضای سبز شهرداری منطقه یک با رویی گشاده به شرح ماوقع پرداخت.
او میگوید: عده ای شبانه آمده و درختان آن منطقه را بصورت غیر اصولی حرس کردند. شهرداری هم در این پرونده شاکی است و گفته که باید مقصر این مساله مشخص شود.
این کارشناس فضای سبز با اشاره به وجود یک ذینفع در مساله قلع و قمع درختان میافزاید: یک نمایشگاه اتومبیل برای بهبود دید تابلوی خود که در نبش یک کوچه قرار دارد دست به این کار زده است. قاضی دستور تحقیق در این رابطه را صادر کرده است و ما منتظر نتیجه هستیم.
سوزانی در پاسخ به پرسش ما در مورد برآورد وی از عمق این فاجعه محیط‌زیستی میگوید: تعداد درختان در حدود 50 تا 56 بوده است که برای دید تابلوی نمایشگاه اتومبیل به این سرنوشت دچار شده اند.
او البته به نوساز بودن این نمایشگاه اشاره می‌کند و این موضوع را یادآور می‌شود که مالک با وجود بهره برداری از ملک، تاکنون از شهرداری پایان کار دریافت نکرده است!
کارشناس فضای سبز شهرداری منطقه یک میافزاید: شهرداری علاوه بر شکایت به قوه قضائیه، تعداد درختانی که حرس شده‌اند را به کمیسیون باغات فرستاده و جریمه ای سنگین برای قطع درختان در نظر گرفته می‌شود که در زمان دریافت پایان کار توسط مالک باید این جریمه نیز پرداخت شود.
وی با اشاره به غیرقانونی و غیر اصولی بودن این کار میگوید: اگر این کار مجوز داشت، در روز و در انظار عمومی انجام می‌شد ولی چون غیرقانونی بوده شب انجام شده و مطمئنا هم از بالابر استفاده شده و البته حذف شاخه‌ها نیز غیر اصولی بوده و با داس صورت گرفته است.
از کارشناس فضای سبز شهرداری تهران خداحافظی می کنم و البته به جریمه در نظر گرفته شده برای خاطیان فکر می‌کنم؛ اما به راستی این جریمه‌ها بازدارنده است. پاسخ روشن است اگر جریمه‌ها کارساز بود، امروز با بحران کنونی محیط زیست روبرو نبودیم. آیا جایگزینی برای درختان نابود شده وجود دارد؟!
نظر به لزوم جلوگیری از تضییع حقوق اشخاص و شرکت‌ها، خبرگزاری تلاش کرد تا نظر مسئولان این شرکت واردات‌کننده خودروهای خارجی را در رابطه با قلع و قمع درختان مقابل نمایشگاه مرکزی در خیابان ولیعصر جویا شود که البته موفق به دریافت پاسخی در این زمینه نگردید.
