حسین آخانی درباره سابقه شکلگیری پارک طبعیت پردیسان و واگذاری آن در دوره کنونی ریاست سازمان محیط زیست به شهرداری تهران اظهار کرد: سابقه پارک پردیسان به حدود نیم قرن قبل باز میگردد؛ در آن دوران قرار بود تا در فضایی 300 هکتاری، طبیعت پنج قاره جهان گنجانده شود و موزه طبیعی به همراه آموزشکدههای محیط زیست برگزار کنند تا این منطقه زمینهساز تفرجگاه و تفریح مردم شود اما این طرحها اجرایی نشد.
وی ادامه داد: در سالهای بعد از این طرحریزی، محدوده طبیعی پارک پردیسان به دلیل حضور و درخواست برخی سازمانها و وزارتخانهها جدا شد؛ شهرداری نیز در همین مدت دره فرحزاد را از محدوده پارک مجزا کرد و البته ساخت اتوبان و بزرگراه نیز در کاهش محدوده طبیعی پارک پردیسان اثرگذار بود.
جدایی دره فرحزاد از پارک پردیسان خسارتی بزرگ بود
این گیاهشناس و استاد دانشگاه تصریح کرد: بزرگترین خسارت در محدوده پردیسان به جدا شدن دره فرحزاد برمیگردد؛ این دره نوعی جنگل طبیعی با گونههای گیاهی منحصر به فرد بود؛ بهگونهای که گل ارکیده در این منطقه روییده میشد و این برای همگان جای سؤال داشت.
به گفته آخانی، متاسفانه محدوده فرحزاد و برخی نقاط جدا شده تبدیل به پارک شهری(نهج البلاغه) شد و به جای گونههای خودروی طبیعی گونههای گیاهان مصنوعی کاشته شد که این گونههای طبیعی با وجود ظاهرشان، اثرات گونههای طبیعی را نداشته و ندارند.
وی خاطرنشان کرد: اما در دورانهای مختلف سازمانها و نهادهایی همانند شهرداری خواستار در اختیار گرفتن پردیسان بودند؛ به عنوان نمونه در دوران ریاست آقای محمدزاده بر سازمان محیط زیست مصوبهای مورد توجه قرار گرفت که این پارک به فروش برسد که در مراحل عملی با حضور فعالان محیط زیست جلوی این کار گرفته شد.
این گیاهشناس و استاد دانشگاه تصریح کرد: طی چهار سال گذشته و در زمان حضور ابتکار نیز اخباری به گوش ما رسید که نشان از انعقاد تفاهمنامه برای واگذاری پارک پردیسان به شهرداری داشت اما در آن ایام به رئیس سازمان محیط زیست نامه نوشتم و دلایل خود را برای مخالفت با این برنامه اعلام کردم.
آخانی توضیح داد: یکی از دلایل بنده این بود که با توجه به نابودی کل اکوسیستم تهران بهدلیل تغییر کاربریها، طبیعی نبودن پارکهای تهران، ورود گونههای گیاهی خارجی، هزینهبر بودن نگهداری از گیاهان وارد شده و ... بهتر است پارک طبیعت پردیسان واگذار نشود.
هزینههای مصرف بیرویه آب در پارکهای مصنوعی
وی تاکید کرد: پارکهای مصنوعی هزینههای زیادی همچون مصرف بیرویه آب را به دنبال دارند و در شرایطی که باید صرفهجویی صورت گیرد، احداث پارکهای مصنوعی مشکلات آبی را فزاینده میکند.
این گیاه شناس و استاد دانشگاه با بیان اینکه نگاه ما با نگاه مدیران شهری متفاوت است، تصریح کرد: معتقدیم که باید طبیعت واقعی را در کلانشهرها بهویژه تهران حفظ کرد و برای این منظور پارک طبیعت پردیسان نیز باید حفظ شود؛ متاسفانه شهرداریها تجربه و دانش لازم در زمینه پارکهای طبیعی را ندارند بنابراین باید خودمان به حفظ طبیعت اهتمام داشته باشیم.
علت ورود سفید بالکها و رابطه آن با گیاهان خارجی
به گفته آخانی، مصنوعی شدن فضای سبز و ورود گیاهان خارجی مشکلاتی را برای شهرهایی همچون تهران پدید آورده و نمونه بارز آن ورود سفید بالکها به فضای پایتخت است.
وی افزود: سفید بالکها گونه مهاجم خارجی محسوب میشوند و دلیل آن هم ورود گیاهان خارجی بدون نظارت به فضای شهری بوده است؛ متاسفانه طی دو دهه اخیر درختان توت خارجی وارد تهران شد که امروز شاهد معضل سفید بالکها باشیم.
این گیاه شناس و استاد دانشگاه اظهار کرد: به عنوان نمونه سفید بالکها در مرکز شهر و برخی مناطق بسیار زیاد شدهاند اما در برخی نقاط همانند پارک پردیسان خبری از آنها نیست چرا که این منطقه رویشگاه طبیعی محسوب میشود و در رویشگاه طبیعی نیز روابط جانوران و گیاهان طبیعی است.
آخانی تاکید کرد: شهرداریها و مسئولان ذیربط، وقتی تهران یا شهرهای بزرگ را غیر طبیعی میکنند در حقیقت زمینه را برای حضور سفیدبالکها و آفتها فراهم میآورند.
اکوسیستم مصنوعی آب بیشتری مصرف میکند
وی با برشمردن دلایل مخالفت پارک طبیعت پردیسان و نقاطی از این دست به شهرداریها یا سایر دستگاههای ذیربط گفت: یکی از مهمترین مشکلات این روزها مسئله آب است؛ به طور حتم اکو سیستم مصنوعی بیشتر از اکو سیستم طبیعی آب مصرف میکند بنابراین باید این گوهر ارزشمند(آب) حفظ شود.
این گیاهشناس و استاد دانشگاه ادامه داد: مسئلهای دیگر بحث ترسیب کربن از سوی اکوسیستمهای طبیعی است یعنی جای که اکوسیستم به سمت مصنوعی شدن میرود و زمین آن شخمزده میشود موجب ایجاد گازهای گلخانهای خواهد شد بنابراین در تغییر کاربری اکوسیستم در آلودگی هوا نیز اثرگذار است.
آخانی توضیح داد: به طور حتم پارک طبیعت پردیسان باید حفاظت شود و حتی زیستگاههای دیگر که در گذشته تخریب شده دوباره باید به صورت طبیعی احیا شوند؛ این برنامهریزی در بسیاری کشورهای دیگر آغاز شده و ما هم باید به آن توجه داشته باشیم.
وی افزود: پارک طبیعت پردیسان با وجود گونههای طبیعی و هوایی دلپذیر، تفرجگاهی زیبا و مناسب برای همشهریان بود که ساعتی را در آن تفریح و استراحت میکردند؛ مطمئنا اگر شهرداری وارد شود اینگونه نخواهد ماند.
این کارشناس مسائل زیست محیطی تاکید کرد: شهرداری عنوان کرده که حدود 300 میلیارد تومان در پارک پردیسان هزینه میکند؛ به طور قطع با این مبلغ سازه وارد پارک میکنند و خسارتهایی به طبیعت این منطقه وارد میآید.
آخانی تصریح کرد: البته مسئولان پارکهای و فضای سبز شهردای قول دادهاند سازه وارد نکنند و تمامی فعالتیها نیز با نظارت کارشناسان و دلسوزان محیط زیست باشد که امیدواریم این وعده آنها مورد توجه جدی قرار بگیرد.
آقای کلانتری! شما که پول ندارید 180 هکتار را در وسط تهران نگه دارید!
وی همچنین به صحبتهای اخیر کلانتری مبنی بر واگذاری پارک طبیعت پردیسان به شهرداری انتقاد کرد و گفت: «آقای کلانتری! شما که پول ندارید 180 هکتار را در وسط تهران نگه دارید پس چطور میخواهید صدها هزار هکتار از مناطق حفاظت شده را با آن وسعت در کشور حفظ و نگهداری کنید.»
این گیاهشناس و استاد دانشگاه تاکید کرد: اگر بنا است هر کسی درخواست در اختیار گرفتن مناطق طبیعی را ارائه کند پس چندی بعد تمامی مناطق حفاظت شده را هم این گونه واگذار میکنند؛ متاسفانه دلیل قانعکنندهای برای واگذاری پارک پردیسان به شهرداری وجود نداشت و سازمان محیط زیست به جای دلایل ذکر شده برای واگذاری پارک، میتوانست از شهرداری کمک مالی دریافت کند.
آخانی، دلایل مطرح شده برای واگذاری پارک پردیسان به شهرداری را قانع کننده ندانست و گفت: دلایل مطرح شده برای واگذاری پارک پردیسان مناسب نبود و باید در این زمینه توجه ویژهای صورت گیرد.
خواهان بازگشت پردیسان به محیط زیست هستیم
وی تصریح کرد: به طور حتم از مسئولان ذیربط و حتی از رئیسجمهور میخواهیم که پارک طبیعت پردیسان را به محیط زیست بازگرداند و این اتفاقات مطرح شده در تفاهمنامه رخ ندهد چرا که ادامه این روند باعث ضعف سازمان محیط زیست خواهد شد.
این کارشناس مسائل زیست محیطی تصریح کرد: ادامه این روند موجب جسور شدن دشمنان محیط زیست میشود و در حقیقت هر کس در هر نقطهای از ایران میتواند خواستار در اختیار گرفتن یک بخش از مناطق طبیعی یا حفاظت شده شود.
سازمان محیط زیست به وظیفه خود عمل کند
آخانی افزود: سازمان محیط زیست باید طبق قانون به وظیفه خود عمل کند و به حفاظت از بخشهای کوچک که در طبیعت ایران باقی مانده بپردازد؛ سازمان محیط زیست نباید در مقابل درخواستها کوتاه بیاید.
وی تصریح کرد: یکی از خواستههای ما بازگشت مجدد پارک پردیسان به سازمان محیط زیست است و البته شهرداری هم میتواند در راستای نگهداری این منطقه به کمک بپردازد.
گفتنی است، هفته گذشتهتفاهمنامهای بین سازمان حفاظت محیط زیست و شهرداری تهران به نمایندگی عیسی کلانتری؛ رئیس سازمان حفاظت محیط زیست و محمدعلی نجفی؛ شهردار تهران به امضا رسید که طبق این توافقنامه پارک پردیسان تا سال 1411 برای بهسازی به شهرداری تهران واگذار شد!