«خانه بهداشت» ، وقتی این واژه را میشنوی نخستین تصویری که در ذهنت تداعی میشود یک مرکز برای ارائه خدمات بهداشتی است. مرکزی که برای زدن واکسن و تزریقات و گرفتن فشار و قند و خون و خلاصه تمامی موارد بهداشتی روزمرهات میتوانی به آمن مراجعه کنی.
از لحاظ ظاهری هم تصویری ذهنیات یک ساختمان تر و تمیز و رنگ آمیزی شده و کاملا منطبق با معیارهای بهداشتی است، شاید این ساخته ذهنیات صد در صد درست باشد؛ چراکه ارائه خدمات سلامت فقط در محلی امکان پذیر است که خود از استانداردهای بهداشتی برخوردار باشد و از هر لحاظ داری آلودگی و مشکلات اینچنینی نباشد. حداقل از لحاظ بصری بتوان به آن اعتماد کرد و وقتی از دور میبینی و میخواهی واردش بشوی با اعتماد کامل این کار را انجام دهی؛
خانه ارواح بیخ گوش مسئولان
حال اگر میخواهی چیزی خلاف تصوراتت ببینی، لازم نیست جای دوری بروی، مثلا قرار نیست به یک روستای دورافتاده و کپرنشین بروی، یا جایی که کیلومترها از مرکز استان فاصله دارد، نقاط مرزی و کویری را هم فراموش کن؛ همین تهران، پایتخت کشور، بزرگترین کلانشهر ایران که به اعتراف همه بیشترین تمرکز امکانات در این شهر قرار دارد، جایی حوالی میدان هلال احمر یک خانه بهداشت وجود دارد که برخی از اهالی محله آن را خانه ارواح می نامند. ساختمانی که تابلو خانه بهداشت دارد اما هیچ رنگ و بویی از بهداشت ندارد.
آنطور که اهالی میگویند و از شواهد هم پیداست، این خانه بسیار قدیمی متروک بوده است و در هفته های اخیر کمی از لحاظ داخلی و فضاسازی یکی دو اتاق آن بهسازی شده است. اما از لحاظ مقاومت بنا و قدیمی بودن آن، هیچ اعتباری به آن نیست و هر لحظه ممکن است سقف آن خراب شود.
از آن گذشته شیشهها شکسته و در پیکر از جا در رفته هم از دیگر ویژگیهای منحصر به فرد این خانه بهداشت است. از کنار اینجا که بگذریم ترک دیوارها و سقف بسیار چشم نوازی می کند، ترک های راهرو را که پشت سر بگذاری به حیاطی میرسی که یک ساختمان قدیمی دو طبقه کنار آن قرار دارد، ساختمانی که پنجرههای طبقه دوم به لحاظ شکستگی و فرسوده بودن با پارچه پوشانده شده است. همه شواهد حکایت از بافت قدیمی و اماده ریزش این خانه بهداشت دارد.
مرکز سلامت جامعه شهری
این «مرکز سلامت جامعه شهری» یکی از دهها مجموعهای است که در سطح شهر تهران در راستای سیاست «طرح تحول نظام سلامت» به ارائه خدمات بهداشتی و درمانی و مشاورهای میپردازد این مجموعه که در محدوده میدان گمرک (رازی) تهران قرار دارد متاسفانه از حال و روز خوبی برخوردار نیست.
این پایگاه درمانی و بهداشتی از آبان ماه سال گذشته به دلیل پیدا نشدن فضای مناسب و فقدان بودجه مطلوب و عدم حمایت وزارت بهداشت به ناچار در فضایی کاملا غیر بهداشتی به ارائه خدمات بهداشتی میپردازد.
اما اوضاع وقتی عجیبتر میشود که یکی از مسئولین این مجموعه به صراحت عنوان میکند رئیس مرکز بهداشت جنوب تهران این مرکز را تایید کرده است!
به گفته یکی از مسئولین این مجموعه کار کردن در این فضا و محیط کار به نوعی توفیق اجباری بوده و از حوزه اختیارات اعضا و مدیر مجموعه خارج است به دلیل اینکه واحد «گسترش» مرکز بهداشت، 2 نماینده را به محل اعزام کرد و پس از تایید این دو و هماهنگی با مدیر (سرپرست) مجموعه، محل مورد نظر در اختیار ما برای ارائه خدمات بهداشتی و ... قرار گرفت.
یکی مسئولین این مرکز میگوید: وزارت بهداشت بودجه محدودی را در اختیارمان قرار میدهد و عملا با این ردیف بودجه جایی بهتر از این فضای فعلی را نمیتوانیم بگیریم و البته استاندارد مرکز بهداشت در این محیط فعلی کاملا رعایت شده است.
گفتنی است این مجموعه که ذیل مرکز بهداشت جنوب تهران قرار دارد در حوزههای بهداشتی که شامل مراقبت از کودکان زیر 6 سال، مادران باردار و مراقبت های پیش از بارداری، کمک های در زمینه ی پس از زایمان و مراقبت از میانسالان و جوانان (گروه سنی 8 تا 29 سال) فعالیت میکند.
از دیگر خدماتی که این مجموعه ارائه میدهد بررسی بیماریهای واگیر دار مانند سل، و ارزیابی ژنتیک افراد و ارائه کتاب آموزشی به افراد بر اساس سطح سواد مراجعه کنندگان و بررسی تغذیه افراد نیز است.
نادیده گرفته شدن حقوق شهروندان
البته شنیدهها حاکی از آن است که پس از مراجعه خبرنگاران به این محل مسئولان در صدد رفع برخی از ایرادات ظاهری برآمدهاند و کمی در وضعیت ظاهری این مرکز تغییر ایجاد شده است.
اما نکته قابل توجه این است که چرا مسئولان بین مردم پایین شهر و بالای شهر تفاوت قائل میشوند؟ آیا همین مرکز میتوانست در میدان ونک یا تجریش باشد؟ و اگر بود صدای اعتراضات مردم و مسئولان گوش فلک را کر نمیکرد؟ بهتر است ارائه این خدمات به صورت عادلانه و برابر در شهرها و روستاها انجام شود و
اگر هم به ناچار مدتی قرار است از برخی فضاهای نامناسب برای ارائه خدمات استفاده شود به گونه ای باشد شانیت و حرمت مردم به نحو احسن حفظ شود.