بسیاری از کودکان هنگام جدا شدن از والدین ناراحت می‌شوند به‌خصوص در خانواده‌هایی که حمایت افراطی از کودک انجام می‌شود.
ترس از مدرسه ، بیشتر در دانش آموزان مقطع دبستان که ترس از جدایی از والدین در آن ها وجود دارد، مشاهده می شود ولی اگر این ترس در مقاطع بالاتر در دانش آموزی دیده شود، بیشتر به طرز برخورد کادر مدرسه و معلمان برمی گردد.
ترس در دانش آموزانی که به مدرسه جدید می روند نیز مشاهده شده که ترس این گروه ریشه در جدایی از والدین یا نداشتن دوست یا ناآشنایی با محیط مدرسه و معلمان دارد. همچنین گاهی تغییرات ناگهانی در شرایط زندگی از قبیل جدایی والدین از یکدیگر، فوت ناگهانی یکی از نزدیکان، تعویض منزل و… نیز می تواند سبب بروز این گونه ترس ها شود که اغلب موقتی است و با رفتار درست و صحیح والدین و کادر مدرسه، بر طرف می شود.
همچنین توقع و انتظارات بیش از حد والدین از فرزندانشان به ویژه در سنین دبیرستان نیز از علل بروز اضطراب و ترس در فرزندان به هنگام حضور در مدرسه است. در مجموع، والدین باید با ریشه یابی علل ترس فرزند خود و شناخت دقیق آن، به او کمک کنند تا بر این ترس غلبه کند.
علل ترس از مدرسه
ترس از مدرسه ، تقریباً همیشه به یکی از ۲ علت زیر برمی‌گردد؛ ترس مربوط به مدرسه، یا ترس مربوط به خانه. ممکن است خانواده کودک را از چیزهای موهوم ترسانده باشند.تغییر و مواجهه با اشخاص تازه و مخصوصاً در مورد کودکان کم‌رو که دچار عدم احساس امنیت درونی و عدم اعتمادبه‌نفس هستند نیز می‌تواند موجب فوبیای مدرسه شود. گاهی آنچه ترس از مدرسه ، به نظر می‌آید در واقع ترس از ترک منزل است.
گاهی وقوع حوادثی ناگوار در خانواده موجب می‌شود کودک تصور کند اگر به مدرسه، برود و دور از محیط خانواده باشد اتفاق ناگواری پیش خواهد آمد. رایج‌ترین تصوری که درباره ترس از مدرسه ، وجود دارد این مشکل را ناشی از «اضطراب جدایی» می‌داند.
تصور اصلی بر این است که مادر و کودک به گونه‌ای شدید به یکدیگر وابسته‌اند، وابستگی شدید کودک برایش این ترس را به وجود می‌آورد که امکان دارد برای خود یا مادرش اتفاقی روی دهد. ماندن کودک در خانه نیازها و اضطراب‌های کودک را ارضا می‌کند. هر چند این نگرش در بین نظریه‌پردازان بسیار رایج است اما عاقلانه نیست که در تمام موارد این اختلال را ناشی از چنین علتی بدانیم.
دیدگاه تحلیل روانی، کودک مبتلا به ترس از مدرسه را کودکی می‌داند که نسبت به والدینش تمایلات پرخاشگرانه دارد و از اینکه تمایلاتش را در ترس از ترک و جدا شدن از پدر و مادر ابراز کند عاجز است، از این‌رو به گذشته باز می‌گردد و به یک نیازمندی قبلی توسل می‌جوید و خشم خود را از دنیای خارج و به ویژه از مدرسه، ظاهر می‌کند.
ترس از مدرسه ، اغلب حاصل خصومت و کینه‌توزی متقابل و سرکوب شده بین دختر و مادر است که در ارتباط دختر با مدرسه متبلور می‌شود.
برخی از متخصصان نیز بر ترس واقعی از مدرسه، تأکید ورزیده‌‌اند و تجربه‌های تکان‌دهنده در محیط مدرسه را باعث شرطی شدن ترس کودکان می‌دانند. در دیدگاه رفتاری، تأثیری که توجه در تقویت اضطراب جدایی دارد در ماندگاری ترس شرطی نیز مؤثر است.
کارهایی که به کاهش ترس دانش آموزان کمک می کنند:
با فرزند خود درباره اتفاقاتی که در مدرسه می افتد، صحبت کنید
خوشبختانه بیشتر دانش آموزان به ویژه دانش آموزان زیر ۱۲سال دوست دارند که درباره مدرسه و کارهایی که انجام داده اند با والدین خود صحبت کنند البته گاهی کم تحملی و بی طاقتی والدین، سبب می شود که آن ها از حرف زدن پشیمان شوند و این کار را انجام ندهند.
هنگام بروز ترس های کوچک و موقتی، برخورد شدید نداشته باشید
گاهی پیش می آید که دانش آموزی به طور مقطعی، یک یا ۲روز برای رفتن به مدرسه، اشتیاقی نشان نمی دهد. در این حالت به تشویق و تنبیه های شدید متوسل نشوید زیرا دانش آموز با تشویق زیاد بدعادت می شود و فکر می کند کار مهمی برای والدینش انجام می دهد و با تنبیه نیز از مدرسه گریزان تر می شود. هنگام بروز این مشکل اگر مطمئن هستید که پیش زمینه خاصی از مواردی که درمقدمه گفته شد وجود ندارد، بر این امر تأکید داشته باشید که رفتن به مدرسه، ضروری است و شما به هیچ عنوان پذیرای نرفتن او به مدرسه، بدون دلیل محکم و منطقی نیستید.
برایش یادداشت بگذارید
یادداشت های کوچک و پر مهری برای او بنویسید و در کیفش بگذارید تا با دیدن آن ها در مدرسه، بداند که به طور موقت از شما جدا شده است و خیلی زود به منزل برمی گردد. این یادداشت ها در افزایش اعتماد به نفس و برطرف شدن ترس از مدرسه ی دانش آموز نیز بسیار موثر است.
با معلم او مشورت کنید
اگر فکر می کنید که کودکتان ضعف خاصی در درس، رفتار، ظاهر و… دارد با معلم او صحبت کنید تا در کلاس توجه بیشتری به او و روابطش با دیگران داشته باشد. گاهی دانش آموزان دیگر با مسخره کردن، او را از مدرسه رفتن گریزان می کنند.
دوستان فرزندتان را به منزل دعوت کنید
معمولا بچه ها هنگامی که در ساعتی غیر از مدرسه، یکدیگر را می بینند، بسیار خوشحال هستند و همین امر به آن ها کمک می کند که در مدرسه نیز روابط بهتری با هم داشته باشند و برای حضور در مدرسه نیز اشتیاق بیشتری نشان دهند.
دلیل و اهمیت مدرسه رفتن را به او بگویید
دلیل و اهمیت واقعی مدرسه رفتن را به او بگویید؛ با این حال توجه داشته باشید که نباید با او در مورد مشکلات مدرسه نرفتن یا به دست نیاوردن شغل مناسب در صورت مدرسه نرفتن صحبت کنید. چرا که با این کار تنها اضطراب او را افزایش خواهید داد.
به او توانایی مراقبت از خود در مدرسه را بیاموزید
مانند این که چگونه می تواند در مدرسه، به تنهایی از عهده کارهای شخصی اش برآید. باید بررسی کنید دانش آموز در مدرسه، مشکلی نداشته باشد و مورد تمسخر یا آزار دیگر دانش آموزان قرار نمی گیرد. آسان و مفید جلوه دادن مقررات مدرسه و وجود معلمی که ارتباط خوبی با دانش آموز برقرار کند، به کاهش ترس او از مدرسه، کمک می کند.
از مسئولان مدرسه بخواهید به فرزندتان مسئولیت دهند
داشتن مهارت ارتباطی مناسب و دوست یابی باعث کسب تجربه های مثبت می شود. با دادن مسئولیت اجتماعی به دانش آموز کمک کنید بتواند بهتر ارتباط برقرار کند و نیازهایش را بیان کند. داشتن مسئولیتی در کلاس درس حضور او را در مدرسه هدفمند خواهد کرد.
از مدرسه برای ترساندن و تنبیه استفاده نکنید
مثلا نگویید: اگر غذایت را نخوری، به معلمت می گویم.دانش آموز را برای مدرسه رفتن تشویق کنید و اگر در خانه ماند، اجازه بازی و تماشای تلویزیون را در ساعت هایی که باید در مدرسه باشد، به وی ندهید.
خودتان را اصلاح کنید
معمولاً مادران بچه هایی که ترس از مدرسه دارند شخصیتی افراطی، مضطرب، بیش از اندازه حمایت کننده، مردد، غیرمنطقی، حساس و عاطفی دارند که اضطراب خود را با بیان افکار منفی و عمل خود به بچه ها منتقل می کنند. پس بد نیست کمی هم برای اصلاح رفتارهای خودتان وقت بگذارید.
