نرگس احمدی کارشناس ارشد مدیریت آموزشی با بیان اینکه کودک و نوجوان مبتلا به «تیک» به علت بازخوردهای اطرافیان احساس ناکامی کرده و ممکن است دچار افسردگی شود تأکید کرد: والدین باید برای کاهش تنشهای احتمالی کودکان تا آنجایی که ممکن است برای ایجاد آرامش و اطمینان و حذف موقعیتهای فشارزا بکوشند و با آنان مهربان باشند.
این کارشناس ارشد مدیریت آموزشی با اشاره به تیک درکودکان بیان داشت: اغلب کودکان در جریان رشد حداقل یک رفتار تکراری ثابت را که ارادی نیست (عادت یا تیک) نشان میدهند.
احمدی گفت: تیکهای حرکتی (سریع پلک زدن، شانه بالا انداختن و غیره) بین 6 تا 8 سالگی ظاهر میشوند، یعنی مقطعی که کودک باید «آرام بنشیند و یاد بگیرد» اما این تیکها در اکثر کودکان بسرعت رفع میشود.
وی افزود: تیک در کودکان معمولا با استرسهای جدید ظاهر میشود به عنوانم مثال با تولد خواهر و برادر، با طلاق پدر و مادر، رفتن به مدرسهای جدید یا عدم حضور درازمدت یکی از والدین، بعضی از کودکان نیز بدون هیچ علتی به یک عادت خاص پناه میبرند و این عادت رفته رفته برای آنها به پاسخی خودکار و غیرارادی تبدیل میشود.
این کارشناس ارشد مدیریت آموزشی تصریح کرد: تیکها به طور معمول در دوران کودکی اغلب بین 3 تا 8 سالگی با تیکهای ساده حرکتی شروع میشوند و شروع این اختلالات بعد از 16 سالگی نادر است.
اختلالات تیک در پسران شایعتر از دختران است
احمدی بیان داشت: اختلالات تیک در پسران شایعتر از دختران است، در برخی موارد کودک یا خانواده متوجه زمان دقیق شروع تیک نمیشوند و زمانیکه اختلال شدت میگیرد، تازه به آن پی میبرند.
وی توضیح داد: واقعیت این است که مشاهده تیکهای حرکتی یا صوتی در کودکان و بخصوص تحمل آنها توسط والدین کار آسانی نیست، تعدادی از والدین کودکانشان را به دلیل این حرکات نامناسب و صداهای نابهنجار مورد تنبیه قرار میدهند.
این کارشناس ارشد مدیریت آموزشی گفت: والدین زمانی که اطرافیان به فرزندشان خیره میشوند یا درخصوص این رفتارها با تعجب، تمسخر یا تحقیر برخورد میکنند، فشار زیادی را متحمل میشوند و احساس گناه، خجالت، ناامیدی، خشم و حقارت میکنند از سویی اختلالات تیک تاثیر مهمی بر عزت نفس کودک، پذیرش اجتماعی وی، چگونگی روابط خانوادگی کودک و عملکرد تحصیلی وی میگذارد.
احمدی متذکر شد: کودک و نوجوان مبتلا به تیک به علت بازخوردهای اطرافیان احساس ناکامی کرده، بتدریج عزت نفس وی کمتر و گاه دچار افسردگی میشود، همچنین با طرد شدن وی به دلیل حرکات و صداهای نامناسب دچار عدم پذیرش اجتماعی میشوند.
وی با بیان نحوه برخورد با تیکهای عصبی در کودکان تأکید کرد: تیکها همگی موقتی هستند و غالبا زمانی ظاهر میشوند که کودک دچار فشار روانی یا خستگی باشد و هنگامی که کودک به حالت عادی برگشت، تیکها هم ناپدید میشوند.
این کارشناس ارشد مدیریت آموزشی اظهار کرد: در کودکان کمسنتر برخی از انواع تیکها نسبتا شایع بوده و معمولا نشانه بیماری نیست، بنابراین تیکها خطرناک نیستند؛ اما میتوانند تحریککننده باشند والدین هم نباید نسبت به تیک واکنش غیرطبیعی نشان دهند، زیرا ممکن است به اضطراب کودک افزوده شود و تیک را بیشتر کند.
احمدی ادامه داد: از سوی دیگر هر وقت کودک خسته شود، تیکهای او بیشتر میشود پس والدین باید سعی کنند که استراحت کافی به کودکانشان بدهند، خونسرد باشند تا فشار روانی کودک بیشتر نشود، همچنین اگر تیک کودک تکان دادن سر است، هیچگاه والدین او را تنها نگذارند و اطراف تختخواب بالشهایی بگذارند تا به خودش صدمه نرساند.
وی توصیه کرد: از نظر این که رفتارهای تیکی غالبا با فشار روحی تشدید میشوند والدین باید عناصری را در زندگی کودک جستجو کنند که ممکن است منشأ ناراحتی یا نگرانی او شود نظیر این که آیا آنان تلاش میکنند از تکالیف مدرسه و درسها عقب نمانند؟ آیا انتظارات ورزشی آنان بالاست؟ آیا مشکلات زناشویی باعث پریشانی آنها میشود؟