گاز و نفخ شکم یکی از رایج‌ترین و اجتناب ناپذیرترین مسائل برای بسیاری از مردم جهان محسوب می شوند. گاز به واسطه باکتری هایی که در روده زندگی می کنند شکل می گیرد. همچنین، مشکلات داخلی یا واکنش به عوامل خارجی نیز می توانند شرایط آن را وخیم‌تر سازند.
در شرایطی که یک مشکل سلامت جدی محسوب نمی شود، اما تولید گاز گاهی اوقات تا آن اندازه افزایش می یابد و حالت دائمی به خود می گیرد که موجبات شرمندگی فرد را فراهم می سازد. همچنین، گاز می تواند انباشته شده و موجب بوی ناخوشایند شود.
در ادامه با برخی از شایع‌ترین دلایل شکل گیری گاز و اقداماتی که می توان در راستای پرهیز از آن مد نظر قرار بیشتر آشنا می شویم.
عدم تعادل در جمعیت باکتریایی
تولید بیش از اندازه گاز می تواند به واسطه عدم تعادل در جمعیت باکتری هایی که از روده محافظت می کنند، شکل بگیرد. این شرایط پس از تجربه یک اختلال گوارشی مانند اسهال و استفراغ یا عفونت شایع است.
به دلیل این که pH معده به تغییر سریع تمایل دارد، تولید گاز می تواند افزایش یابد و موجب افزایش جمعیت برخی باکتری های خاص شود.
در این شرایط مصرف هر چه بیشتر پروبیوتیک و مواد غذایی پروبیوتیک ایده خوبی محسوب می شود. از این طریق به افزایش جمعیت باکتری های سالم و دوستدار دستگاه گوارش کمک می کنید.
تخمیر غذا در روده
برخی باکتری های موجود در روده مسئولیت تخمیر برخی مواد غذایی را به منظور تسهیل روند تجزیه آنها طی فرآیند گوارش بر عهده دارند.
این فعالیت به طور معمول در روده بزرگ انجام می شود. با این وجود، گاهی اوقات باکتری ها می توانند وارد روده کوچک شده و روند تخمیر زودتر آغاز شود. از آنجایی که مواد غذایی موجود در روده کوچک به طور کامل گوارش نشده اند، میزان گاز در سراسر دستگاه گوارش افزایش می یابد تا زمانی که آزاد شود.
بدترین قسمت ماجرا این است که چنین شرایطی می تواند موجب نفخ، درد، و دیگر نشانه هایی شود که بر کیفیت زندگی انسان تاثیرگذار هستند.
سریع غذا خوردن
افرادی که غذای خود را خیلی سریع و طی چند دقیقه می خورند، احتمال بیشتری دارد تا از شکل گیری گاز بیش از اندازه رنج ببرند. آنها مقدار زیادی هوا را طی وعده های غذایی خود می بلعند، که این شرایط میزان گاز را در روده ها افزایش می دهد و به آروغ زدن و نفخ منجر می شود.
مصرف بیش از اندازه لبنیات
اگرچه برخی افراد هیچ گاه مشکلی در گوارش محصولات لبنی ندارند، اما با گذشت زمان ممکن است با برخی مشکلات جدی مواجه شوند.
سن و مواجهه مداوم با برخی عوامل ممکن است سطوح آنزیم لاکتاز را کاهش دهند. لاکتاز مسئولیت گوارش محصولات لبنی را بر عهده دارد.
اگر پس از مصرف لبنیات دچار نشانه ها یا مشکلات گوارشی می شوید ممکن است به عدم تحمل لاکتاز مبتلا باشید. در این مورد، تنها راه حل پرهیز از مصرف لبنیات است. در عوض، مصرف محصولات لبنی بدون لاکتوز را مد نظر قرار دهید.
تغییرات هورمونی
تغییرات هورمونی که بانوان طی دوران یائسگی تجربه می کنند، همراه با بیماری های مربوط به هورمون ها می توانند به شکل گیری گاز بیش از اندازه منجر شوند.
برای کنترل نشانه ها و کاهش وقوع، شما باید ورزش بیشتری انجام داده و آب فراوان بنوشید.
حساسیت به گلوتن
گاز می تواند نشانه روشنی از آلرژی های یا دیگر اختلالات غذایی مانند بیماری سلیاک باشد. این بیماری های خودایمنی می توانند به مشکلات جدی در جذب منجر شوند. این شرایط به نوبه خود می تواند پارگی های ریز در دیواره روده کوچک را موجب شود. سپس، این شرایط به شکل گیری التهاب در شکم، درد و دیگر نشانه هایی که از گوارش درست پیشگیری می کنند، منجر می شود.
تولید مواد زائد
یبوست، یا تولید مواد زائد در روده ها، یکی از دلایل بالقوه شکل گیری گاز و دیگر اختلالات گوارشی است. هنگامی که مواد زائد در روده بزرگ باقی می مانند موجب تغییر در جمعیت باکتریایی می شوند و بدن گاز بیشتری نسبت به حالت عادی تولید می کند.
افزون بر این، روده های شما در جذب مواد مغذی و دفع مواد زائد که بدن به آنها نیازی ندارد دچار مشکل می شوند. هنگامی که از این شرایط رنج می برید افزایش مصرف آب، فیبر، و دیگر مواد غذایی که ویژگی های گوارشی دارند، ایده خوبی است.
به خاطر داشته باشید که کارآمدترین روش برای کنترل این مشکل بهبود عادات غذایی محسوب می شود. این شامل کاهش مصرف محصولاتی می شود که تولید گاز را تحریک می کنند.
