موزه عروسک‌های قومی ایران در ساختمانی با قدمت 80 سال در بافت قدیمی تهران و به همت شهرداری راه اندازی شد تا از این به بعد گروه‌های مختلف مردمی، مدارس و خانواده‌ها از عروسک‌های بازدید کنند که به گفته علی گلشن - مدیر این موزه از 26 منطقه ایران عروسک‌های قومی جمع آوری و ساخته شده است.
با وجود اینکه در کشور چندین موزه عروسک وجود دارد از جمله موزه عروسک‌های بادرود (سرا موزه رهگشا)، موزه مجازی اسباب بازی مؤسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان، موزه عروسک‌های قاجاریه در کاشان به همراه خیمه شب بازی و موزه عروسک‌های ملل، با این وجود گلشن، تفاوت موزه عروسک‌های قومی ایران را با موزه‌های مردم شناسی چون کاخ گلستان در نوع ایده و خلاقیت عروسک‌های قومی تعریف می‌کند و به تسنیم می‌گوید: مثلا در کاخ موزه مردم شناسی گلستان فقط عروسک‌ها به صورت خشک و مجسمه وار گذاشته شده است ولی در موزه عروسک‌های قومی، این مجسمه‌های عروسکی با پوشش محلی و سنتی به همراه ساز، صنایع دستی و حتی عروسک‌های کوچک هر منطقه قومی به نمایش در می‌آید.
قصه گویی عروسک‌ها به زبان محلی
موزه عروسک‌های قومی ایران که در دو طبقه و در منطقه 12 راه‌اندازی شده است یک ویژگی خاص دیگر نسبت به موزه‌های عروسکی دیگر خواهد داشت و آن نیز قصه گویی شفاهی توسط عروسک‌ها است بطوریکه گلشن توضیح می‌دهد: برنامه ریزی در این موزه به این صورت است تا افراد با قرار دادن هدفون در گوش خود به زبان محلی هر عروسک بومی قصه ای و افسانه ایرانی از آن دیار را گوش دهند.
در این موزه که عروسک‌های متعددی با پوشش های محلی و بومی در چهارگوشه اتاق‌ها قرار گرفتند، تداعی کننده قومیت‌ها و مردمان محلی هر دیار از ایران هستند، که گلشن درباره شهرها و استانهای مرتبط این عروسک‌ها می‌گوید: مثلاً در این موزه ما عروسک‌های بومی از گیلان، خوزستان، بلوچستان، سیستان، کردهای خراسان، کرمانشاه، هرمزگان، اردبیل و حتی تهران و مربوط به دوره قاجاریه داریم.
معرفی سازهای محلی در کنار عروسک‌های بومی
مدیر موزه عروسک‌های قومی ایران همچنین درباره سازهایی که به همراه برخی عروسک‌ها به نمایش درآمده است، توضیح می‌دهد: برخی عروسک‌ها همراه ساز همان منطقه بومی به نمایش درآمده است، مثلا عروسک بومی کردستان با ساز دف، عروسک بومی یزد با ساز عربانه و عروسک بومی لرستان با ساز کمانچه به نمایش داده می‌شود که جلوه خاصی به این موزه می‌دهد.
