ضیاء الدین شعاعی مدیرملی مقابله با پدیده گردوغبار با اشاره به رده بندی جهانیWHO که هر سال آلوده ترین شهرهای جهان را اعلام می‌کند، اظهار داشت: در کشور ما ایران دو شهر زابل و بوشهر به ترتیب در رده های هشتم و بیستم لیستآلوده‌ترین شهرهای دنیا قرار دارد.
وی با بیان اینکه این رده بندی را تایید نمی کنم، ادامه داد: در تعیین آلودگی شهرها استانداردهای رده بندی جهانی قابل قبول نیست، چرا که به صورت نقطه ای و با استفاده از یک نقطه موضوع را برآورد می کنند.
مدیرملی مقابله با پدیده گردوغبار افزود: کشورهای شمال قاره آفریقا در سال 330 روز با پدیده گردو غبار مواجه هستند، این در حالی است که شهر زابل تنها 20 روز در سال با معضل گرد وغبار دست و پنجه نرم می‌کند و به عنوان یکی از آلوده ترین شهرهای دنیا شناخته شده است.
شعاعی با اشاره به جمع آوری اطلاعات پدیده گردوغبار از سال 82 تا سال جاری گفت: پس از تشکیل ستاد گردوغبار یکی از وظایف و دستورکارهایی که به جد دنبال آن بودیم تعیین تکلیف آمارهای متفرقه‌ای بود که از منابع مختلف به دست آورده بودیم رابازشناسی کنیم.
وی ادامه داد: ما گردوغبار را پدیده ایی تعریف می کنیم که ذرات pm10 آن یعنی ذراتی که قطر آن‌ها 10 میکرون یا کمتر از آن است به 150 میکرو گرم بر متر مکعب برسد.
شعاعی با اشاره به اینکه میزان ذرات pm10 بسته به سطح رفاه و استاندارد هر کشوری متفاوت است، تصریح کرد: براساس تعریف میزان pm10 در ایران، استان خوزستان حدود 74 روز در سال با پدیده گرد و غبار مواجه بوده و در این میان حتی می‌توان گفت که این استان کمتر از 20 روز نیز با این پدیده دست و پنجه نرم کرده است.
وی با بیان اینکه متفرقه بودن آمار گرد و غبار در 5 سال اخیر به بازه زمانی بستگی داشت، گفت: از سال 82 تا 95 حدود 75 درصد گردوغبار کشور منشأ خارجی داشت و 25 درصد منشأ آن داخلی بوده است.
مدیرملی مقابله با پدیده گردوغبار از وقوع 28 واقعه گردوغبار در سال 95 در کشور خبر دادو افزود: 4 واقعه گردوغبار مربوط به داخل کشور بود و 24 واقعه دیگر به حوزه خارجی ربط داشت، یعنی 14.5 درصد منشأ داخلی و 85.5 درصد منشأ خارجی داشت.
وی ادامه داد: استان سیستان و بلوچستان از اول تیرماه تحت تأثیر بادهای 120 روزه است که منشأ آن ها بادهای شمالی است و این بادها از استان های خراسان شمالی، جنوبی و رضوی آغاز و به این استان می‌رسد. وزش بادهای 120 روزه برای استان های خراسان شمالی، جنوبی و رضوی مشکلی ایجاد نمی‌کند اما زمانی که این بادها به استان سیستان و بلوچستان می‌رسد با توجه به اینکه این استان منشأ شن و ماسه است مشکلاتی برای ساکنان و محیط زیست منطقه به وجود می‌آورد.
شعاعی با اشاره به اینکه در گذشته مردم سیستان به علت پرآب بودن هامون از بادهای 120 روزه استقبال می کردند، گفت: دریاچه هامون در گذشته 14 میلیارد مکعب آب داشت و با وزش بادهای 120 روزه آب و هوای آن تلطیف می‌شد اما با گذشت زمان به علت مدیریت غلط و خشکسالی منطقه این دریاچه کم کم خشک شد.
وی در ادامه افزود: ایران حدود 20 سال از دریاچه هامون دریافتی نداشته و هیچ زمانی از این دریاچه آبگیری نشده است.
مدیرملی مقابله با پدیده گردوغبار از امضای تفاهم نامه یک میلیاردی آب بین ایران و افغانستان در ارتباط با دریافتی دریاچه هامون، تصریح کرد: دریاچه هامون باید سالی 14 تا 16 میلیارد مترمکعب آب دریافت کند، این در حالی است که دریافتی آب این دریاچه فقط سالی یک میلیارد متر مکعب است که این میزان چیزی حدود 32 متر مکعب یا 26 مترمکعب برثانیه آب می‌شود.
وی بابیان اینکه سران افغانستان از حضور در میز مذاکرات طفره می روند، گفت: متاسفانه برای احیای دریاچه هامون به علت شانه خالی کردن افغان‌‌ها از دادن حقابه بیشتر به این دریاچه و مدیریت غلط آب در حوزه هیرمند، تاکنون در این مذاکرات به هیچ نتیجه ایی نرسیده ایم.
شعاعی با اشاره به اینکه دریاچه هامون یک تالاب و اکوسیستم جهانی است و باید زنده بماند، گفت: در شرایط پایه باید 7 میلیارد متر مکعب دریاچه هامون آبگیری شود تا به شرایط اکوسیستم احیا برسد اما ما باید با تلاش بیشتر و مذاکرات با دولت افغانستان برای حل مشکل پدیده گرد و غبار استان سیستان و بلوچستان تلاش کنیم.
