امروزه انواع مختلف مسواک و روش های مسواک زدن موجود هستند که با توجه به شرایط هر فردی متفاوت است؛ به عنوان مثال، مسواک هایی که برای دندان های ارتودنسی شده استفاده می شود با مسواک های معمولی متفاوت هستند و روش استفاده از آن ها نیز مخصوص به خودشان است؛ بنابراین دندانپزشک بر اساس نیازهای بیمار، مسواک خوب و روش خاصی از مسواک زدن را به او پیشنهاد می کند که متناسب با وضعیت و شرایط بیمار باشد.
مهمترین ویژگی یک مسواک خوب
-
مسواک خوب بایستی نرم و از نظر اندازه کوچک باشد.مسواک های نرم نایلونی که انتهای موهای آن گرد و پخ شده ترجیح داده می شوند.
-
الیاف مسواک خوب باید در عرض در ۴-۳ ردیف و در طول در ۱۲-۱۰ ردیف قرار گرفته باشند.
-
اندازه سر مسواک خوب باید متناسب با دهان فرد باشد و همچنین لازم است مسواک کودکان کوچکتر از بزرگسالان باشد.مسواک به طول دو سانتیمتر برای کودکان مناسب است.
-
تعداد کلاف‌های موئی و یا نایلونی مسواک در حدود ۲۰ تا ۴۰ کلاف، برحسب کوچکی یا بزرگی مسواک می باشد. تعداد رشته‌های نایلونی و یا موئی در هر کلاف حدود ۲۰ تا ۴۰ رشته برحسب نرمی و زبری موهای مسواک می‌باشد که این تعداد در مسواک‌های نرم بیشتر از مسواک‌های زبر است.
-
آزمایش‌های مختلف نشان داده‌اند که چنانچه قسمت موئی مسواک به شکل ۸ باشد (یعنی قسمت جلوی مسواک یک کلاف و بعد به تدریج مانند مثلث کلاف‌هایی قرار گیرند)، امکان پاک کردن پلاک میکروبی و بقایای غذا از بین دندانها بیشتر است و مسواک خوب است.
تا چه مدت میتوان از یک مسواک استفاده کرد؟
مدتی که باید از یک مسواک استفاده شود،بستگی به میزان تمیزی،محکمی و فرم رشته های مسواک دارد.تا وقتی که رشته های مسواک تمیز،محکم و صاف است می توان از آن استفاده کرد.اگر فردی طور مرتب و با دقت مسواک کند،معمولاً عمر مسواک او چهار تا شش ماه است.اگر مسواک پس از یک هفته فرسوده شود نشانه این است که فرد نادرست مسواک می زند.
چرا مسواک نرم توصیه می شود؟
عامل ایجاد کننده بیماریهای لثه و دندان،لایه بیرنگ و چسبنده ای است که شامل میکروبها در زمینه ای از بزاق و مواد غذایی بوده که به سطح دندان می چسبد و پلاک میکروبی نامیده می شود.پلاک با کشیدن ناخن بر روی دندان به زیر آن جمع شده و دیده می شود.هدف از مسواک زدن،تمیز کردن دندانها از باقیمانده مواد غذایی و برداشتن پلاک میکروبی بوده که با استفاده از مسواک خوب نرم به این هدف می توان نائل گردید.
چرا نباید از مسواک زبر استفاده کرد؟
علیرغم تصور مردم جرم رسوب یافته بر دندانها،با عمل مسواک زدن برطرف نمی گردد و نیاز به کمک دندانپزشک و استفاده از وسایلی چون قلم و دستگاه جرم گیری دارد.استفاده از مسواک های زبر و خشن و یا خمیر دندانهای ساینده علاوه بر اینکه باعث تحلیل لثه شده،سبب ایجاد سائیدگی و خراشیدگیهایی بر روی دندانها شده و استعداد گیر پلاک میکروبی و همچنین ریسک ایجاد پوسیدگی را بالا می برد.
آیا مسواک برقی بر مسواک دستی ارجحیت دارد؟
خیر، هیچگونه تفاوتی از نظر تمیز کردن دندان با این دو روش وجود ندارد.کما اینکه نوع دستی قابلیت مانور بیشتری دارد.
بهترین زمان مسواک زدن چه موقع است؟
حداقل ۲ بار در روز به مدت حداقل ۲ دقیقه مسواک زدن بزنید بهتر است یکبار شب قبل از خواب و بار دیگر صبح بعد از صرف صبحانه این اقدام انجام شود. در پایان شب نیز بهتر است پس از مسواک کردن، دهان را با یک آب نمک ولرم و دهان شویه شست و شو داد تا ph دهان از حالت اسیدی به قلیایی تبدیل شود و آسیب کمتری به دندانها برسد.
توجه:
اگر پُر کردگی های ناجور یا دندان های پوسیده ای دارید که دارای لبه های تیز هستند، این حالت ها به مسواک شما آسیب می رساند و با شکستن پرزها، خاصیت ارتجاعی آنها را از بین می برند. لذا هر چه سریع تر باید نسبت به ترمیم دندان ها و پر کرددگی های ناجور اقدام کنید و مسواکتان را هم عوض کنید.
چه خمیر دندانی مناسب تر است؟
راستش را بخواهید خمیردندان های مختلف فرق چندانی با هم ندارند، بخصوص که در رعایت بهداشت دهان و دندان نوع خمیر دندان حداقل نقش را دارد. همه ی خمیر دندان ها شامل این مواد هستند: مواد شوینده، ساینده، کف کننده، خوشبو کننده، مواد حاوی فلوراید و یک BASE که ماده اصلی خمیر دندان را تشکیل می دهد.
همه خمیر دندان ها این مواد را دارند و تفاوت آنها جزئی است و بسته به نوع مواد خوشبو کننده یا نوع بسته بندی شاید اختلافی با هم داشته باشند که این اختلاف هم نقش چندانی در بهداشت دهان و دندان بازی نمی کند. به عنوان مثال خمیردندان سیگنال با پاوه هیچ فرقی ندارند و به تبلیغات در این موارد اهمیت ندهید.
مسواک زدن در کودکان
در کودک روش مسواک‌زدن افقی است. در این روش مسواک به موازات سطح افقی روی دندانها قرار گرفته و با حرکت مالشی به سمت جلو و عقب رانده می‌شود. سطح جونده دندانها را نیز حتما باید با حرکت جلو و عقب مسواک تمیز کرد. غالبا مصرف خمیردندان فلورایددار از ۲ تا ۳ سالگی توصیه می‌شود. در ابتدا، مقدار خمیردندان به اندازه یک نخود کوچک کافی است، که با افزایش سن کودک میتوان آن را افزایش داد. استفاده از نخ دندان نیز پس از بسته شدن فضاهای بین دندانی از ۳ تا ۴ سالگی به بعد (توسط والدین) توصیه می‌شود. این وظیفه تا حدود ۹ سالگی بر عهده والدین خواهد بود.
