اسماعیل دوستی عضو شورای شهر تهران، ۸ چالش بزرگ تهران و راهکارهای برون رفت آن را که از وظایف شهردار و شورای شهر آینده تهران محسوب می‌شود، تشریح کرد. به گفته این عضو شورای چهارم شهر تهران، این ابرچالش‌ها شامل بحران مالی شهرداری و عدم درآمدزایی پایدار و مطمئن، مهاجرت بی‌رویه، حمل و نقل عمومی ناکافی، بحران‌های اجتماعی، وجود ۵۵۰ مدرسه فرسوده و ۶۷ هزار کارمند حقوق بگیر در شهرداری، بافت فرسوده و افزایش کودکان کار و کارتن خوابی است.
برخی از کارشناسان حوزه مطالعات شهری معتقدند امروز تهران به طور جدی در معرض فروپاشی تمدنی است. به گفته حسین راغفر اگر هر چه سریع تر به شهر تهران رسیدگی نشود شاهد سائوپائلو شدن آن خواهیم شد، به طوری که در یک سو شاهد زندگی گروهی در مناطق گیت‌دار و بقیه در قالب تشکل‌ها و گروه‌های مافیایی مجرمانه خواهیم بود.
ارزش افزایی در اقتصاد شهری
اسماعیل دوستی، نایب رئیس کمیسیون حمل و نقل شورای شهر اولین ابرچالش شهرداری آینده تهران را ایجاد درآمد پایدار و مطمئن دانست و گفت: زمانی در رابطه با درآمدهای شهرداری تهران موضوعی را مطرح کردم که ابتدا مورد انتقاد برخی سیاسیون قرار گرفت ولی بعدها این افراد متوجه شدند که این موضوع بدون مبنا و پایه نیست.
وی با اشاره با اینکه قیمت شهر تهران بسیار بیش از درآمدهای نفتی است به طوری که ۵۰ درصد کل مالیات‌های کشور مختص به این شهر است، اظهار کرد: شهرداری تهران باید جایگاه خود را در این سوخت و ساز اقتصادی شهری مشخص و نسبت به ایجاد درآمدهای مستمر و مطمئن شهری اقدام کند.
دوستی این درآمدزایی را از طریق ایجاد ارزش افزایی اقتصاد شهر قابل حصول دانست.
این عضو شورای اسلامی شهر تهران اضافه می‌کند: ارزش افزایی روندی است که در آن از طریق تولید ارزش یا کالاها و خدمات مصرفی ایجاد درآمد واقعی و سالم می‌کند. در سال‌های اخیر یکی از انتقادهای کارشناسان شهری در رابطه با شهرداری تهران شیوه درآمدزایی از طریق «فروش تراکم» و «عوارض حاصل از تغییر کاربری» و... است که متناسب با نیاز مالی اداره این شهر رخ داده است.
برخی صاحب نظران اعتقاد دارند که باید برنامه‌های مدونی برای اقتصاد پایدار تنظیم شود که در آن چگونگی تولید کالای قابل مبادله با درون و خارج شهر صورت‌بندی شده و از این مسیر درآمدهای درون‌زای شهری محقق شود.
با این تحلیل، اسماعیل دوستی اولین ابرچالش پایتخت را ایجاد درآمدهای پایدار و مطمئن می‌داند که از این طریق از روند گسترش یافته درآمدهای مخرب که بیش از هرچیزی موجب تضییع حقوق شهروندان و تخریب محیط زیست شهری شده است، جلوگیری می‌شود. علاوه بر این، به گفته وی، اگر این هدف به زودی حاصل نشود شهرداری تهران با بحران مالی مواجه می‌شود.
این عضو پارلمان شهری تهران خبر داد که شهرداری تهران ماهانه بالای ۵۰۰ میلیارد تومان و به تبع آن، سالانه ۶ هزار میلیارد صرف هزینه‌های جاری و نگهداری می‌کند. از طرفی ۲۰ هزار میلیارد تومان وام دریافت شده که سالانه باید ۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان سود آن پرداخت شود.
طرح ضربتی حل بحران مالی
اسماعیل دوستی برای حل این چالش پیشنهاد داد ابتدا یک اتاق فکر اقتصادی تشکیل شود که فقط راه‌های درآمدزایی پایدار در شهر را پایش کنند. علاوه بر این باید یکی از اقدامات در چارچوب این طرح چندفوریتی جلوگیری از بحران مالی شهرداری تهران این باشد که دو مرکز «فروشگاه‌های شهروند» و «نمایشگاه شهر آفتاب» به جای بدهی‌های بانکی به بانک‌های طلبکار واگذار شود. این باعث می‌شود شهرداری بدهی‌های خود را پرداخت کند، از طرفی این بانک‌ها می‌توانند یک کنسرسیوم تشکیل بدهند تا از این طریق هم نمایشگاه را توسعه دهند و هم فروشگاه‌های شهروند را کشوری و ملی کنند.
مهاجرت بی‌رویه به تهران؛ دومین چالش بزرگ پایتخت
دومین ابرچالشی که عضو شورای شهر تهران از آن نام می‌برد، مهاجرت بی‌رویه به تهران است که به گفته دوستی باعث شده روز به روز آسیب‌های اجتماعی در این شهر بیشتر شود.
وی با اشاره به این موضوع اظهار کرد: برای این موضوع در شورا پیشنهاد دادم که برای ساکنین شهر تهران کارت شهروندی صادر شود و علاوه بر این، امکانات تهران در شهرهای حاشیه‌ای و سایر استان‌ها نیز ایجاد شود.
وی افزود: مهاجرت بی‌رویه آسیب‌های بسیاری بر تهران وارد کرده که تداوم آن می‌تواند موجب بحران شود.
ضعف در زیرساخت‌های حمل‌ونقل عمومی؛ چالش سوم
دوستی در ادامه سومین ابرچالش تهدید کننده تهران را حمل و نقل عمومی دانست و عنوان کرد: در این خصوص هم اکنون نیاز ضروری و فوری به ۱۱ هزار دستگاه اتوبوس وجود دارد.
وی افزود: این در حالی است که در حال حاضر تنها ۶ هزار دستگاه اتوبوس در تهران رفت و آمد می‌کند که نیمی (۳ هزار دستگاه) از آن فرسوده است یعنی بالای ۸ سال کار کرده‌اند.
وی در این زمینه هشدار داد: اگر شهردار تهران نتواند تا سال آینده حداقل ۵ هزار دستگاه اتوبوس به سازمان حمل و نقل عمومی اضافه کند، حتماً تهران با مشکل مواجه خواهد شد.
به گفته این عضو شورای شهر تهران، بهترین راه برای حل این مسئله همکاری بانک‌ها و دریافت فاینانس داخلی و خارجی است.
وی گفت: علاوه بر این باید خطوط متروی شهری نیز گسترش یابد. دوستی می‌گوید: «شهر تهران نیاز به ۷۰۰ کیلومتر خط مترو دارد که بعد از سال‌ها و با افتتاح خط ۶ و ۷ و خط منتهی به فرودگاه امام خمینی به ۳۰۰ کیلومتر رسیده‌ایم؛ لذا به ۴۰۰ کیلومتر دیگر نیاز است که شورا و شهردار آینده تهران باید برای آن برنامه‌ریزی کنند.»
مسائل اجتماعی، چهارمین چالش بزرگ
عضو شورای شهر چهارم تهران ابرچالش چهارم شهرداری تهران را مسائل اجتماعی آن دانست و گفت: امروز ۴۰ محله محروم در تهران داریم که در اینها مشکلات عدیده‌ای وجود دارد و در آنها با چالش جدی رو به رو هستیم.
دوستی ادامه داد: محله‌های دره فرحزاد، طیب، اسلام‌آباد، دروازه غار، شوش، بریانک و … از محله‌های پرخطر از نظر اجتماعی هستند که شورا و شهرداری باید برای حل آنها وقت زیادی صرف کنند.
بافت فرسوده، مشکلی ادامه‌دار
این عضو شورای اسلامی شهر تهران ابرچالش پنجم را بافت فرسوده دانست و عنوان کرد: بر اساس طرح جامع تهران را به سه بافت تقسیم کردیم: بافت پایدار و مطمئن، بافت ناپایدار و بافت فرسوده.
به گفته دوستی بیش از یک چهارم جمعیت تهران در بافت فرسوده است که اگر یک زلزله ۵ ریشتری در این بافت رخ دهد اتفاق‌های ناگواری خواهد افتاد.
وی گفت: برای برون رفت از این آسیب تلاش‌های بسیاری صورت گرفته اما هنوز نیاز به اقدامات متعدد دیگری داریم که با هماهنگی دستگاه‌های مختلف می‌توان آن را عملیاتی کرد.
تهران ۵۵۰ مدرسه فرسوده دارد
ابرچالش ششم تهران به گفته دوستی این است که ۵۵۰ مدرسه فرسوده در پایتخت وجود دارد. تهران محروم‌ترین استان در خصوص مدرسه، بیمارستان، سرانه آموزشی، بهداشتی و بهزیستی است. اگر بیمارستان‌های خصوصی نباشد در حدود ۵ هزار تخت کسری داریم.
وی افزود: دانش آموزان سرمایه‌های کشور هستند و نیاز است در این زمینه نیز ورود جدی صورت گیرد.
شهرداری نیاز به برون سپاری وظایف خود دارد
دوستی چالش هفتم را این دانست که شهرداری تهران بیش از ۵۵ هزار نفر حقوق بگیر دارد. به گفته این عضو پارلمان شهری تهران این در حالی است که شورا و شهرداری باید به سمت برون‌سپاری بیشتر حرکت کنند و کار را به بخش سپارند.
چالش هشتم؛ کودکان کار و کارتن خواب‌ها
در نهایت، اسماعیل دوستی چالش هشتم را کودکان کار و کارتن خواب‌ها داست و اظهار کرد که این چالش از طریق شهرداری تهران قابل حل نیست و نیاز به عزم ملی دارد. وی گفت در صورت عدم ترفیع این مشکل در آینده شاهد افزایش روزانه آنها خواهیم بود.
وی در پایان در پاسخ به این پرسش که آیا می‌توان تهران را به عنوان یک مگا شهر سبز قلمداد کرد؟ پاسخ داد: شهرهای سبز ۴ ویژگی اصلی شامل فرودگاه استاندارد، هتل‌های استاندارد، تفرجگاه‌ها و تفریحگاه‌ها و حمل و نقل عمومی و مترو گسترده دارند که اگر بخواهیم تهران را از این زاویه مورد ارزیابی درستی قرار دهیم باید نسبت آن را در این مختصات مورد سنجش قرار دهیم.
