دبیر انجمن علمی اقتصاد شهری ایران گفت: با وجود اینکه شهرها تنها 2 درصد از سطح زمین را اشغال کردهاند؛ اما مصرفکننده سه چهارم منابع جهان و اصلیترین بانی آلودگی هستند؛ از این رو برخی صاحبنظران، شهرها را مصرفکنندگانی بیرحم و آلودهکنندگانی سرسخت و بیمروت تعبیر کردهاند.
دکتر سید محسن طباطبایی مزدآبادی کارشناس مسائل شهری با بیان اینکه امروزه شهرها، شبکههای متراکم تبادل افراد، سرمایه، اطلاعات و کالاها هستند، گفت: شهرها، محل تحقق توسعه پایدار هستند و همگان اذعان دارند که ما در قرن بیست‌و‌یکم که به قرن شهرها معروف است باید به سمت اهداف توسعه پایدار، سریعتر حرکت کنیم.
دبیر انجمن علمی اقتصاد شهری ایران با اشاره به اینکه سالانه حدود 55 میلیون نفر به جمعیت شهرنشین جهان افزوده میشود، گفت: با وجود اینکه شهرها تنها 2 درصد از سطح زمین را اشغال کردهاند؛ اما مصرفکننده سه چهارم منابع جهان و اصلیترین بانی آلودگی هستند؛ از این رو برخی صاحبنظران، شهرها را مصرفکنندگانی بیرحم و آلودهکنندگانی سرسخت و بیمروت تعبیر کردهاند.
وی در این خصوص توضیح داد: در بسیاری از شهرها، انسان طبیعت را نادیده گرفته است، پوشش گیاهی، با بتن و آسفالت و سایر سطوح جایگزین شده، بستر رودخانه به شهر تبدیل شده و سیستم هیدرولوژیکی شهر، به هم ریخته و سیلاب به راه میافتد، ضمن اینکه تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی همه و همه ناشی از نادیده گرفتن این نظم طبیعی است.
کارشناس اقتصاد شهری با تاکید بر اینکه اگرچه شهرها اغلب بهعنوان مخرب محیط‌زیست و اضافهبار اکولوژیکی طبیعت قلمداد می‌شوند، اما آنها همزمان میتوانند به عنوان یک مدل و نمونه از کارایی زیستمحیطی نیز در نظر گرفته شوند؛ گفت: زیرا با افزایش تراکم و مدیریت بهتر، هزینه ارائه خدمات کاهش مییابد، نوآوری ترویج میشود و رفاه از طریق توسعه اقتصادی میسر میشود و بر این اساس شهرها، بهترین گزینه برای ارتقای کیفیت زندگی و نیز مکان تولید اقتصادی هستند.
طباطبایی مزدآبادی در این خصوص به یک آمار اشاره کرد و گفت: از بعد اقتصادی، 50 شهر بزرگ دنیا بیش از 6.9 تریلیون دلار تولید ناخالص داخلی دارند که بیش از کل تولید ناخالص کل کشور چین است.
نائب رئیس انجمن علمی اقتصاد شهری ایران چشم‌انداز توسعه شهرهای جهان را توأم با بیم و امید خواند و اذعان کرد: برخی باور دارند که مسیر طی شده بسیار اثربخش و امیدوارکننده بوده است وبعضی دیگر اعتقاد دارند که اهداف توسعه پایدار در شهرها محقق نشدهاند و شواهد بسیاری را مطرح کردهاند که روند فعلی توسعه در جهان را ناکارآمد جلوه میدهد.
وی در خصوص امیدهای توسعه شهری در چند دهه گذشته خاطرنشان نمود: علیرغم اینکه از سال 1990 تاکنون، بیش از 2 میلیارد نفر به جمعیت جهان افزوده شده است؛ اما بیش از یک میلیارد نفر از تله فقر رها شدند، بیش از 2 میلیارد نفر به شبکه فاضلاب و 2.5 میلیارد نفر به آب آشامیدنی مناسب دسترسی پیدا کردهاند و مرگ و میر کودکان زیر پنج سال در جهان نصف شده است؛ ضمن آنکه از بین رفتن جنگلها در جهان، از 7 میلیون هکتار در سال، به 3.5 میلیون هکتار در سال 2016 رسید.
این پژوهشگر درباب بیم های توسعه شهری نیز خاطرنشان نمود: هر ساله، 9 میلیون کودک پیش از رسیدن به سن پنجسالگی جان خود را از دست میدهند. احتمال مرگ زنان در هنگام زایمان در جنوب صحرای آفریقا، یک به 30 است؛ در حالی که این احتمال برای کشورهای توسعهیافته، یک به 5600 است. دستکم در 25 کشور که بیشتر آنها در جنوب صحرای آفریقا هستند، امید به زندگی کمتر از 55 سال است. در کشور هند بیش از 50 میلیون کودک مدرسه ای، توانایی خواندن متنی ساده را ندارند و بر مبنای آخرین گزارشهای سازمان خواروبارجهانی (فائو)، هنوز 795 میلیون گرسنه در جهان وجود دارد.
طباطبایی در پایان با تاکید بر اینکه توسعه پایدار، آرمان بشر در قرن بیست‌و‌یکم است و ما باید تمام تلاش‌هایی که از کنفرانس برانت‌لند و قبل‌تر از آن تاکنون در راستای توسعه پایدار انجام گرفته است را ارج بنهیم؛ یادآور شد: امروزه شهرها، میدان اصلی رقابت جهانی برای عینیتبخشی به پارادایم پایداری هستن و بهعبارتی شهرها، مسئله و راهحل را همزمان در درون خود دارند. بنابراین نیاز است در چنین میدانی مدیران شهری به صدای شهروندان و محیط شهری گوش فرا دهند و از این طریق با مشارکت مردم، راه را برای توسعه پایدار فراهم سازند.
