برخی مواد از لحاظ مزاجی با یکدیگر تداخل دارند و بر هم اثر منفی می‌گذارند؛ به‌عنوان‌مثال، ماست و ترشی طبع بسیار سردی دارند و خوردن این مخلفات با غذا یا حتی به‌تنهایی توصیه نمی‌شود و اگر همزمان با هم خورده شوند، سردی‌شان دوچندان شده و فرد را اذیت می‌کنند.
اگر دوست دارید همراه غذا ترشی میل کنید، بهتر است دقت کنید که دچار سوءهاضمه نباشید؛ ضمن اینکه از ترشی‌هایی که حاوی میوه‌های گرم مثل سیر، انبه، و... یا ادویه‌های گرم مثل سیاه‌دانه، فلفل و دارچین و... هستند، استفاده کنید.
ماست و ماهی؛ یک ترکیب نامناسب
طب سنتی چهار مرحله هضم را برای غذاها تعریف می‌کند و درنهایت معتقد است غذا با گذراندن این مراحل هضم تبدیل به بافت‌های بدن یعنی پوست، گوشت، خون و... می‌شود. اگر این مراحل هضم کامل و درست نباشند، این غذاها باز هم تبدیل به بافت‌های بدن می‌شوند؛ با این تفاوت که بافت خوب، سالم، کامل و شفافی که باید، به‌وجود نمی‌آید؛ به‌عنوان‌مثال، پوستی درست می‌شود که کدر است و به زیبایی و شفافی یک پوست سالم نیست. این اتفاق به‌خاطر فضولاتی است که در بافت باقی مانده و مراحل هضم به‌خوبی طی نشده است. هرچه غذا طبع سردتری داشته باشد، بیشتر مشکل‌ساز می‌شود. خوردن ماست که طبع سردی دارد، همراه ماهی که آن هم در میان گوشت‌ها سردترین طبع را دارد، باعث تولید خلط خام زیادی در بدن می‌شود و درنهایت بافت‌های تازه بدن- آن‌طور که باید و شاید- زیبا، شفاف و سالم نخواهند بود.
تن‌ماهی را با تخم‌مرغ نخورید
آیا شما هم تابه‌حال یک‌بار روی تن ماهی‌تان تخم‌مرغ شکسته‌اید! یا شاید عادت دارید نیمروی‌تان را با نان و پنیر میل کنید، یا مخلوطی از گوشت گوسفند و گوساله را در خورش‌های‌تان بریزید؛ اما خوب است بدانید هیچ‌کدام از اینها نه‌تنها ترکیبات خوبی نیستند که حتی طب سنتی آن‌ها را منع کرده است. درحقیقت غذاهای مختلف در طب سنتی به دسته‌های مختلفی تقسیم شده‌اند که در آن میان خوردن سه دسته از غذاها با هم به‌شدت منع شده است: لبنیات، تخم‌مرغ و گوشت‌ها؛ یعنی هیچ‌کدام از این غذاها را (دو به دو یا هر سه را با هم) مصرف نکنید؛ چون هرکدام از آن‌ها یک غذای کامل هستند؛ حتی برای مرینیت (مزه‌دار) کردن ماهی و بعضی گوشت‌ها آن‌ها را در تخم‌مرغ نخوابانید.
ماست و خیار در زمستان قدغن
ماست و خیار که این روزها پای ثابت مهمانی‌های‌مان است قبلا به‌عنوان یک تجویز طبی، در همین منطقه آب‌وهوایی ایران مورد استفاده قرار می‌گرفت؛ اما مصرف آن در تمام فصول رایج نبوده است؛ بلکه در تابستان‌ها آن هم به‌عنوان یک غذا مصرفش توصیه می‌شده و هاضم آن (موادی که به هضم کمک می‌کنند) آویشن، زنیان و نعناع و مصلحش مربای زنجبیل یا سایر مرباهای گرم مثل مربای هویج (که داخل ماست می‌ریزند) است. ماست و خیار و آبدوغ خیار در مناطقی مثل کرمان، سمنان، یزد و... که آب‌وهوای گرم و خشکی دارند و مردم در تابستان دچار کمبود مایعات می‌شوند به‌عنوان ناهار یا شام مصرف می‌شد. این خوراکی را با مقداری کشمش و گردو همراه می‌کردند تا کمی طبعش گرم‌تر شود.
چای را با چی بخوریم؟
همه ما می‌دانیم که زمستان‌ها چقدر چای و دارچین می‌چسبد؟ تابستان‌ها هم چای و آب‌لیمو یا چای و نعناع، اما به نظرتان بهترین چاشنی چای چیست؟ اصلا بهتر است چای سیاه بنوشیم یا چای سبز؟
به تشخیص طب سنتی، چای سیاه طبع نسبتا سردی دارد و مصلحش برای افراد گرم‌مزاج شیر است؛ درواقع این افراد باید چای را در شیر دم کنند. شیرچای یک نوشیدنی خوش‌طعم و مقوی است؛ اما مصلح چای سیاه برای کسانی که طبع سردی دارند ادویه‌های گرم مثل زنجبیل، دارچین، هل و زعفران است.
برعکس چای سیاه، طبع چای سبز و قهوه، گرم و خشک است و نیاز به مصلح دارند؛ همچنین افرادی که خشک‌مزاج یا گرم‌مزاجند اصلا نباید در مصرف چای سبز و قهوه زیاده‌روی کنند؛ زیرا با مشکلاتی مثل یبوست، خشکی و خارش پوست و... مواجه خواهند شد؛ البته اگر بخواهید نوشیدنی درست کنید که با همه طبع‌ها سازگار باشد، توصیه می‌کنیم این نوشیدنی هندی را امتحان کنید: چای را با شیر، زنجبیل و قدری عسل دم کنید. به این ترتیب که به‌ازای هر یک لیوان شیر، یک قاشق مرباخوری سرخالی چای خشک، نصف قاشق مرباخوری پودر زنجبیل یا به اندازه دو بند انگشت زنجبیل تازه و یک قاشق مرباخوری عسل را مخلوط کنید و روی شعله ملایم بگذارید تا به‌تدریج جوش بیاید و چای رنگ بیندازد. این نوشیدنی به‌خاطر زنجبیل کلسیم خوبی دارد و با تحریک عروق خونی دستگاه گوارش، جذب کلسیم را افزایش می‌دهد.
متخصصان طب سنتی معتقدند، خوردن چند نوع میوه با هم خوب نیست و بهتر است فرد یک نوع میوه میل کند؛ البته مصرف همزمان میوه‌هایی مثل پرتقال و نارنگی که از یک خانواده هستند مشکل کمتری ایجاد می‌کند؛ اما خوردن خیار به تنهایی، به‌خصوص در فصل سرد می‌تواند باعث مشکلاتی مثل نفخ و سوءهاضمه و در معده‌های مرطوب باعث ترش‌کردن، رخوت و سستی، خواب‌آلودگی و اختلال حافظه شود. یکی از ساده‌ترین و البته معمول‌ترین مصلح خیار، نمک است؛ به‌عنوان‌مثال، موز که می‌تواند یبوست ایجاد کند، بهتر است به صورت حلقه‌حلقه، مقداری عسل یا شکر روی آن ریخته و میل شود یا بعد از خوردن آن مقداری نمک میل شود.
