فرد شکاک همواره خود را در معرض خطر می‌بیند. از نظر او «همه از پشت خنجر می‌زنند»! او به زمین و زمان بدبین است و وقتی همسر به این بیماری مبتلا باشد، شک فاصله عاطفی را هر روز بیشتر می‌کند.
این افراد دائم مانند خانم مارپل دنبال قاتل یا قاتلین می‌گردند و ذره بینی به اندازه کره زمین در دست گرفته‌اند تا موارد مشکوک را کشف کنند، پرده از خیانت و بی‌وفایی این و آن بردارند و به هر کسی که دستشان می‌رسد، تهمت بزنند.
هر حرکتی از سوی شما، یک مدرک خیانت می‌سازد و همسرتان همچنان به دنبال سرنخی است تا شما را متهم کند و به زمین و زمان اعتماد ندارد، در هر حرف ساده‌ای دنبال سرزنش و توهین می‌گردند، و دنبال تلافی کردن است، زندگی آزاردهنده می‌شود. در این میان شما مطمئن هستید که همسر شما دچار بیماری بدبینی و سوء ظن است.
متاسفانه در حال حاضر بسیاری از افراد زندگی مشترک خود را به دلیل ابتلای یکی از زوجین به پارانویا از دست می‌دهند و مجبور به جدایی می‌شوند. البته باید دقت کرد که هر نوع بدبینی و بدگمانی پارانویا نیست و نباید هرگونه شک و گمان و سوءظن را با پارانویا یکی دانست.
پارانویا چیست؟
پارانویا همان بیماری‌ای است که خیلی‌ها از آن با نام بدبینی و سوءظن یاد می‌کنند که یک تفکر غلط است که در ذهن بسیاری از افراد جاافتاده. اگرچه بدبینی و سوءظن جزو علائم این بیماری است ولی این همه ماجرا نیست. این بیماری زیرمجموعه اختلالات شخصیتی قرار می‌گیرد و بااینکه بیمار پارانویا نقاط مشترکی با بیمار اسکیزوفرنی دارد ولی از خیلی جهات با یکدیگر تفاوت دارند.
علائم زیر می‌توانند پارانوئید را در بیمار تایید کنند:
۱- بیمار بدون دلیل کافی گمان می‌کند او را استثمار کرده‌اند و به او ضرر می‌رسانند یا سرش کلاه می‌گذارند.
۲- بدون دلیل کافی، وفاداری یا قابل اعتماد بودن دوستان و اطرافیان خود را زیر سوال می‌برد، به صورتی که این شک دائم ذهن او را مشغول می‌کند.
۳- به هیچ کس اطمینان ندارد و می‌ترسد از اطلاعاتی که او به آن‌ها داده، علیه خودش استفاده کنند.
۴- در بین اظهار نظرهای اطرافیان که بی‌غرض و بدون خطر است و حتی اتفاق‌های مثبت و خوب، مفاهیم تهدیدکننده یا تحقیرکننده پیدا می‌کند.
۵- همیشه از همه چیز و همه کس دلخور و ناخشنود است و اگر کسی به او توهین یا بی‌احترامی کرده باشد، هرگز او را نمی‌بخشد و فراموش نمی‌کند.
۶- با کوچک‌ترین اتفاق و صحبتی، احساس می‌کند به شخصیت و اعتبارش لطمه وارد شده و بلافاصله واکنشی خصمانه و خشمگینانه نشان می‌دهد یا به مقابله می‌پردازد (در حالی که دیگران چنین برداشتی ندارند.)
۷- مکررا و بدون هیچ دلیلی به وفاداری همسرش شک می‌کند.
چگونه با بیماران پارانویید رفتار کنیم؟
- اگر در دور و بری‌ها یا نزدیکان خود با یک بیمار پارانویید سر و کار دارید، این توصیه‌ها را جدی بگیرید.
- سعی نکنید رفتار آن‌ها را تغییر دهید، این کار تقریبا غیرممکن است.
- سعی کنید ارتباطتان با بیمار را نزدیک‌تر کنید تا از شما راضی باشد، ولی هرگز سوءظن‌هایش صحه نگذارید و در این بحث‌ها اصلا شرکت نکنید.
- هنگامی که بیمار سوءظن نسبت به همسرش پیداکرده، مواظب باشید تا از همسر او جانبداری نکنید، این کار باعث به وجود آمدن پیش فرض‌های جدید در او شده و ممکن است فکر کند شما با همسرش ارتباط دارید و به شما هم بدگمان شود.
- هرچه اختلال پارانویید شدید‌تر باشد، احتمال دست زدن به خشونت در این گونه بیماران بیشتر می‌شود. در این مواقع حتما از پزشک کمک بخواهید.
- از آن‌ها انتظار روابط عاطفی نداشته باشید. برقراری این رابطه تقریبا غیرممکن است.
راهکار
- هر چه سریع‌تر به یک روانپزشک و مشاور مراجعه کنید.
- قراردادن همسر در جریان کارهای روزمره
- انجام و اجرا امور منزل اعم از خرید و غیره با همسر
- موضوع را از دریچه نگاه او ببینید بعد قضاوت کنید
- از انجام کارهایی که خط قرمز او هست تا جای امکان بپرهیزید
- برای ادامه این زندگی مخصوصا اگر بچه دارید، باید بسوزید و بسازید
تاکید می‌کنیم، هر شک و بدبینی اختلال شخصیت پارانویید نیست. برخی از دیگر اختلالات روانی نیز ممکن است با اختلال شخصیت پارانویید اشتباه گرفته شوند.
در اسکیزوفرنی پارانویید که از اختلالات شدید روانی است، شک و بدبینی با هذیان و توهم همراه است و شروع آن ناگهانی‌تر است. در نهایت ذکر این نکته لازم است که گاهی شرایط اجتماعی نیز می‌تواند باعث ایجاد بدبینی یا احتیاط بیش از حد در گروهی خاص یا اکثریت جامعه شود.
