هزینه های سنگین غفلت ورزی در مسائل ، برخی اوقات نه تنها خودمان را دچار خسران می کند بلکه در اغلب اوقات آوارهای سهمگین آن بر گرده یک شهر سنگینی می کند. به طوری که غفلت یک نفر ممکن هست یک شهر را مصیبت زده بکند . شاهد مدعا همین حادثه اخیری است که درنزدیکی ایستگاه راه آهن هفت خوان مسیر تهران به مشهد روی داد و شهری را ماتم زده کرد و کشوری را داغدار .
انتظار بررسی حادثه تصادف دو قطار، از هر سو چند دقیقه بعد خبری بود که مسئولین خواستار تسریع درباره آن بودند ابعاد قضیه کمتر از چند ساعت مشخص شد . بنا بر اعلام مدیر عامل راه آهن ایران، خطای انسانی و عدم هماهنگی که سرمنشاء آغاز آن یک فرد هست و در جریان تعویض شیفت کاری ، می بایست ماوقع اتفاق و گزارش های روزمره را ، بنابر اولویت و درجه اهمیت به نفر بعدی انتقال می داد و قصور در انتقال اطلاعات علت حادثه شناخته شد. هر چند در خاطرات ما ایرانی ها، در هر حادثه قطاری فقط سوزن بان ها محکوم شده اند اما این بار مدیر عامل راه آهن با پذیرش مسئولیت اجتماعی، از سمت خود استعفا داد. به هر حال، این حادثه با بی مبالاتی و درست تر بگوییم غفلت زدگی و خطای انسانی ضایعه ای بزرگ و اندوهگینی را در افکار عمومی هموطنانمان باقی گذارد .
این بی مبالاتی و غفلت زدگی که به نوبه خود درجه حساسیت آن برای افراد مختلف فرق می کند و به نوعی همه ما بدان دچاریم شایسته پرداختن از زوایای متفاوت است . رابطه غفلت و خسران حکایت دو روی سکه است به گفته بابا طاهر " هر آن غافل چره غافل خوره تیر" بعید است که از غفلت آگاهی زاده شود. بلکه آنچه از آن متولد می شود حوادث بزرگ و کوچکی است که باعث پشیمانی است .
تیری که امروز در زندگی اجتماعی ممکن است با بیماری غفلت از چله کمان ما به سوی هموطنان رها شود شایسته مرور و یادآوری است تا با تکرار و باز خوانی آن متوجه شناخت این دشمن خفته که همان غفلت زدگی است باشیم . تا شاید بدین طریق افسار و لجام غفلت را مهار کرده و با آگاهی بیشتر و پیشتر نسبت به عوامل محیطی حساسیت داشته باشیم . کم نیستند مشاجراتی که در زیست اجتماعی و معابر و خیابان های شهر از سر غفلت شکل می گیرند و تبعات سنگینی را برای طرفین دارند. آمار زیاد تصادفات رانندگی که امروز بیشترین انتقاد نیز بدان وارد هست زاییده همین غفلت است که هر دو سوی ماجرا خودروساز و خودرو سوار باید سهم خویش را در شکل گیری آن مرور کنند و با تلاش وافر در حل آن سعی نمایند. یکی با افزایش کیفیت و دیگری با پرهیز از تعجیل و سرعت و رعایت قوانین، تا بدین طریق غفلت را غافل نمایند.
هر چند در آمارها امروزه به طور دقیق سهم خطای انسانی از وسیله نقلیه منفک نشده ولیکن به اعتقاد خیلی از پژوهشگران این حوزه، سهم بی اخلاقی در رانندگی و غفلت در این حوادث بالا بوده حتی 90 درصد هم ارزیابی می شود.
سهم خطای انسانی امروزه در رانندگی های برون شهری بلاخص در مسیر های طولانی و سرعت بالا در رسیدن به مقصد دلایل متفاوتی دارد که برای برخی از رانندگان وسایل سنگین عجله در دوباره بارگیری و کسب درآمد بیشتر که بخش از آنهم زائیده مشکلات اقتصادی است شاید موضوعیت داشته باشد .
اینکه راننده اتوبوسی ، مسیر طولانی را با دو راننده کمکی طی مسیر کند قطعا سهم خطای انسانی و خواب آلودگی را که همیشه با غفلت همراه است به حداقل می رساند.
مادامی که غرور در رانندگی و خودخواهی و کمال دانستن سرعت رفتن ، نکوهش نشود . فرقی نمی کند که ما چه خودرویی سوار می شویم پراید یا پورشه، بلکه از اساس، سوار مرکب غفلت هستیم.
رضا کلیان
کارشناس خودرو
