آلودگی هوای پایتخت طی روزهای متوالی هفته گذشته باعث شد که برنامه این هفته سرزمین ما به این موضوع بپردازد. در این برنامه عوامل به وجود آمدن آلاینده‌ها و راهکارهای کاهش تاثیر آلاینده‌ها در به وجود آمدن بیماری‌ها مورد بحث قرار گرفت.
علی اصغر رجبی، رئیس مرکز هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به پدیده وارونگی هوا انسان ساز نیست، اظهار کرد: در فصلی که هوا رو به سرد شدن می‌رود به دلیل سرد و گرم شدن هوا و حرکت آلاینده‌ها به سمت بالا درست زمانی که وزش باد به صورت افقی رخ نمی‌دهد تجمع آلاینده‌ها اتفاق می‌افتد. در واقع آلاینده‌ها به صورت تصاعدی افزایش پیدا می‌کنند.
وی به تشریح آلاینده‌های هوا پرداخت و گفت: آلاینده‌های هوا به دو دسته عمده و خطرناک تقسیم می‌شوند. به گوگرد، ازن و منو اکسید کربن آلاینده‌های عمده گفته میشود که تاثیرات زیادی را بر روی به وجود آمدن برونشیت‌های ریوی دارند.
وی در توضیح آلاینده‌های خطرناک گفت: بنزن از جمله آلاینده‌های خطرناکی است که از نظر علمی بسیار خطرناک تلقی میشود و مواجه مستمر با آن باعث به وجود آمدن بیماری یا حتی مرگ میشود.
آلاینده‌هایی که به عمق دستگاه تنفسی می‌روند
در ادامه برنامه دکتر محمد قره‌گزلو، فوق تخصص آلرژی با تماس تلفنی به روی آنتن آمد. وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه از بین آلاینده‌های هوا کدام یک خطرناک‌تر هستند، گفت: ذرات معلق کمتر از ۲.۵میکرون، co و گوگرد از جمله آلاینده‌های خطرناک هستند که روی سیستم دفاعی بدن و دستگاه تنفسی بسیار تاثیرگذار هستند.
به گفته این متخصص آلرژی این مواد روی مژک‌های تنفسی ما تاثیرگذار بوده و در مخاط تخلیه کننده مواد زائد اختلال ایجاد می‌کنند. در این زمان آلاینده‌ها و ذرات معلق به راحتی به سمت پایین دستگاه تنفسی ما حرکت می‌کنند و باعث به وجود آمدن بیماری‌های عفونی، آسم و آلرژی می‌شوند و در صورت استمرار تماس بروز سرطان دور از ذهن نیست.
قره‌گزلو با بیان اینکه ۱۰تا ۱۵درصد افراد در دوران کودکی در معرض آسم فعال هستند، اضافه کرد: آسم یک بیمار ژنتیکی است که افزایش آلاینده‌ها باعث بروز آن میشود.
وی در واکنش به برخی اظهار نظرها مبنی بر اینکه تعدادی از خوراکی‌ها در کاهش نقش آلاینده‌ها در بروز بیماری‌ها تاثیرگذارند، افزود: تا به امروز در هیچ یک از منابع معتبر علمی به این موضوع برخورد نکردم زیرا مسیر گوارش و دستگاه تنفسی با یکدیگر متفاوت است. در واقع خوراکی‌ها نقشی در این موضوع ندارند.
این متخصص آلرژی با اشاره به اینکه باید شرایطی اندیشیده شود تا ذرات معلق کمتر از ۲.۵میکرون وارد دستگاه تنفسی ما نشوند، عنوان کرد: اغلب ماسک‌ها مانع خوبی برای ورود این ذرات نیستند.
کودکان قربانیان اصلی آلودگی هوا هستند
قره‌گزلو با بیان اینکه کودکان قربانیان اصلی آلودگی هوا هستند، به تشریح توصیه‌های سازمان بهداشت جهانی در این خصوص پرداخت و اضافه کرد: عمده‌ترین منابع آلاینده سوخت‌های فسیلی هستند که با استفاده از دوچرخه، پیاده روی و... می‌توان آن را کاهش داد. همچین مردم باید به سمت استفادن بیشتر از میوه‌جات و سبزیجات حرکت کنند و استفاده از منابع غذایی محلی برای آنها در ارجحیت باشد.
به گفته وی کاهش استفاده از انرژی در طول شبانه‌روز از جمله موارد دیگری است که می‌تواند در کاهش نقش آلاینده‌ها تاثیرگذار باشد.
در ادامه برنامه رجبی، رئیس مرکز هوا و تغییر اقلیم سازمان محیط زیست در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه ذرات معلق از کجا نشات می‌گیرند، گفت: ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون نشات گرفته از احتراقی است که در داخل محفظه احتراق خودروهابه وجود می‌آید. اگر چه محل احتراق در کارخانه ها و موتورخانه‌های منازل هم در به وجود آمدن آلاینده‌ها تاثیرکذار هستند.
وی گرد و غبار را یکی دیگر از منابع تولید ذرات معلق کمتر از ۲.۵میکرون دانست و گفت: ذراتی که از محل احتراق خارج می‌شوند به مراتب خطرناک‌تر از منابع آلاینده است.
رجبی با بیان اینکه بخش عظیمی از ذرات معلق از خودروهای دیزلی خارج می‌شوند، تصریح کرد: این خودروهای دیزلی شامل ناوگان حمل و نقل شهری هم می شود.
نقش کارت سوخت در کاهش آلاینده‌های هوا
در ادامه برنامه محمدرضا محمد خانی، معاون سابق زیربنایی و امور تولیدی مجلس شورای اسلامی با اشاره به نقش صدور کارت سوخت در کنترل آلاینده‌ها توضیح داد: زمانی که این طرح در مجلس هفتم مطرح شد پیشنهاد ما این بود که به خودروهایی کارت سوخت داده شود که معاینه فنی دارند.البته در آن زمان مجلس به این موضوع به صورت کوتاه مدت نگاه کرد و این شرایط را حذف کرد.
وی با بیان اینکه همه توانستند کارت سوخت دریافت کنند، اضافه کرد: کسانی که معاینه فنی داشتند با داشتن قیمت مصوب می توانستند از سوخت استفاده کنند و افرادی که خودروهای آنها فاقد معاینه فنی بود باید قیمت بیشتری را می پرداختند.
پس ارائه این اظهارات توسط محمد خانی، کاظمی معاون وزیر نفت و مدیر عامل شرکت ملی پالایش و پخش به روی آنتن آمد و در این باره توضیح داد: زمانی که در دهه ۷۰ برای اولین بار شرکت نفت خود طرح این کارت را ارائه کرد قصد تنها کنترل نفت و بنزین بود زیرا بخش قابل توجهی از بنزین قاچاق می‌شد و این موضوع از قاچاق جلوگیری می‌کرد و کارکرد اصلی صدور کارت سوخت بر همین اساس بوده است.
وی تاکید کرد که بحث معاینه فنی مربوط به شهرداری ها و پلیس راهور است، به همین منظور برای آسایش شهروندان کار حذف کارت سوخت را از سال۹۴ آغاز کردیم.
معاون وزیر و مدیرعامل شرکت پالایش و پخش اظهارکرد: بنزینی که در تهران توزیع میشود همان بنزینی است که در لندن ارایه میشود.
به گفته وی کارت سوخت امروز دیگر موجودیت ندارد و کنترل باید از راه های دیگری صورت گیرد.
در واکنش به این اظهارات محمد خانی عنوان کرد: تا زمانی که ملاحظه کاری‌ها ادامه داشته باشد وضعیت هوا همین گونه باقی می‌ماند.
در پایان رجبی، رئیس مرکز هوا و تغییر اقلیم سازمان محیط زیست در خصوص نقش معاینه فنی در کاهش آلاینده‌ها توضیح داد: در وهله اول باید رو ارتقا سطح کیفیت خودروها کار جدی انجام شود اما می‌توان گفت که انجام معاینه فنی تا ۱۲درصد رو کاهش آلودگی هوا تاثیر گذار است.
